Çikolata, çeşitli tatlılarda, atıştırmalıklarda ve içeceklerde bulunan lezzetli ve popüler bir besindir. Ancak bazı kişilerde alerjik reaksiyona neden olabilir. Çikolatanın çeşitli bileşenleri olduğundan, reaksiyon bunlardan herhangi birine bağlı olabilir.
Çikolata Alerjisi Tetikleyicileri Nelerdir?
Çikolata, bir karışımı içerir. Ana bileşen kakao çekirdeğinin işlenmiş bir versiyonu olan kakao tozudur. Bu toz daha sonra şeker, yağ ve soya lesitini gibi emülgatörlerle karıştırılır. Süt ürünleri ile birçok çikolata türü elde edilir. Çikolataya alerjisi olan kişilerde çikolata içerisinde birden fazla bileşen olduğu için reaksiyona neyin ve neden olduğunu tam olarak anlamak zor olabilir. Pek çok olasılık vardır.
1-Kakao Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
İlk olasılık kakaoya tepkidir. Vücudun kakaoya alerjisi varsa, bağışıklık sistemi vücuda girdiğinde tepki verir. Bu yanıt, aşağıdaki gibi belirtiler oluşturabilir:
- Kurdeşen,
- Nefes darlığı,
- Şişmiş dil, dudaklar veya boğaz,
- Hırıltılı öksürük,
- Mide bulantısı ya da kusma,
- Karın krampları.
Bu belirtiler hemen tedavi edilmezse yaşamı tehdit edebilen anafilaksi ortaya çıkabilir.
2-Süt Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Çikolataya alerjik reaksiyon gösteren bazı kişilerin, süt ürünlerine alerjisi olabilir.
Süte alerjisi olan bir kişi, kurdeşen, hırıltılı öksürük veya mide bulantısı gibi süt ürünlerini yedikten sonraki ilk saatlerde bazı ani belirtiler yaşayabilir. Bununla birlikte, bazı belirtiler gecikebilir ve saatler veya günler sonra ortaya çıkabilir. Ortaya çıkabilecek belirtiler şu şekildedir;
- Burun veya akciğerlerdeki mukus salgıları,
- Mide bulantısı,
- Deri döküntüsü veya kurdeşen,
- Öksürme,
- Karın krampları,
- Kan/mukus içeren veya içermeyen gevşek dışkı-ishal.
Bazı aşırı süt alerjisi vakaları, kişiyi anafilaktik şoka sokabilir. Bu da boğazın şişmesine ve kalp-solunumun durmasına neden olabilir. Bu vakalara, acil tıbbi yardım gerekir.
3-Kafein Duyarlılığının Belirtileri Nelerdir?
Çikolataya tepki gösteren bir kişinin, kafeine duyarlı olması da mümkündür.
100 gramlık bir çikolatanın içinde yaklaşık 43 miligram kafein bulunur. Kafeine karşı çok hassas olan kişiler için bu miktar belirti vermeye yeterlidir.
Kafein duyarlılığının (intolerans) belirtileri şunlar olabilir;
- Gergin veya sinirli davranış,
- Kaygı,
- İshal, mide bulantısı veya mide ağrısı gibi sindirim sorunları,
- Artan kalp atış hızı,
- Uyku problemi,
- Sinirlilik,
- Baş dönmesi,
- Baş ağrısı.
Nadir görülen kafein alerjisinde bazı kişilerde kurdeşen ve kızarıklık gibi cilt reaksiyonları da görülebilir. Kafeine duyarlı kişiler kahve, çay veya enerji içecekleri içerken de bu belirtileri görebilir.
4-Diğer Bileşenlere Karşı Gelişen Reaksiyonlar Nelerdir?
Çikolataya alerjisi olan bazı kişiler, çikolatadaki diğer bileşenlere tepki gösteriyor olabilir. Ağaç yemişleri, yer fıstığı ve soya gibi çikolatada bulunan diğer bileşenler yaygın gıda alerjisi tetikleyicileridir. Yer fıstığına veya ağaç yemişlerine ciddi şekilde alerjisi olan biri, bu bileşenleri içeren çikolata ile aynı tesiste yapılan sade çikolataya da tepki verebilir.
Soya alerjisi olan bir kişi, tipik olarak soyanın kendisindeki proteine karşı alerji tepkisi verir. Daha az yaygın olarak kişi soya lesitini gibi çikolatada bulunan soya türevli bir bileşendeki eser miktarda soya proteinine de tepki gösteriyor olabilir. Soya proteini alerjisi, aşağıdaki belirtilerden bazılarına sebep olabilir;
- Burun akıntısı, gözlerde sulanma, burun tıkanıklığı ve hapşırma gibi nezle benzeri reaksiyonlar,
- Karın ağrısı, mide krampları, gaz ve şişkinlik dahil sindirim sorunları,
- Akciğerlerde çok fazla histaminin neden olduğu astım belirtileri,
- Kaşıntı, kurdeşen veya egzama dahil cilt reaksiyonları.
Buğdaya alerjisi olan kişilerin de, çikolataya tepki vermesi mümkündür. Bu reaksiyon, çikolatanın yapıldığı fabrikadaki bulaşmadan veya çikolatanın kendisinde bulunan buğday nişastası gibi bileşenlerden kaynaklanıyor olabilir.
Çikolataya Karşı Gelişen Reaksiyondan Nasıl Korunabilirim?
Besin alerjisi olan herkes, yediği yiyeceğin içinde ne olduğu konusunda kendisini eğitmek için büyük özen göstermelidir. Mağazalarda içerik etiketlerini mutlaka okumak gerekir. Restoranlarda, gıda alerjisi olan kişiler yiyeceklerinin potansiyel alerjenleri içermediğinden emin olmalıdırlar. Ayrıca arkadaşlarınızdan ve ailenizden, yanınızda alerjiyi tetikleyen yiyecekler yememelerini istemek de faydalı olacaktır. Kakao alerjisi olan herkes, çikolata içeren şekerlemelerin yanı sıra milkshake veya sıcak kakao gibi içeceklerden kaçınmalıdır.
Çikolata, kahve, alkolsüz içecekler veya alkol gibi içecekleri tatlandırmak için kullanılabilir, bazı ilaçlarda tatlandırıcı olarak da kullanılmaktadır. Çikolataya alerjisi olan kişiler, diyetlerinde çikolata bulunmadığından emin olmak için her zaman yiyecek etiketlerini okumalıdır.
Çikolata İkameleri Nelerdir?
Çikolatanın en yaygın ikamesi keçiboynuzu adı verilen bir baklagildir. Keçiboynuzu işlenir ve tıpkı çikolata gibi kullanılabilen kakao benzeri bir toz oluşturulur. Genellikle fırınlanmış tatlılarda, içeceklerde çikolata alternatifi olarak kullanılan keçiboynuzu kafein içermez. Bu, kafein duyarlılığı olan insanlar için de iyi bir seçim olabilir.
Kakao Duyarlılığı Nedir?
Kakao duyarlılığı, alerjik bir reaksiyondan çok farklıdır. Çikolataya alerjisi olan bir kişi, çikolatayı yerse veya onunla temas ederse anafilaktik şoka girebilir. Çikolataya duyarlı bir kişi ise, hiçbir belirti göstermeden küçük miktarlarda yiyebilir. Ancak daha büyük miktarlarda yenildiğinde belirtiler sıklıkla ortaya çıkar.
Çikolata veya kakao duyarlılığının belirtileri ise şöyle olabilir;
- Mide bulantısı,
- Şişkinlik, gaz veya kramplar,
- Baş ağrısı,
- Kızarıklık, kurdeşen veya sivilce gibi cilt sorunları,
- Kabızlık.
Çikolata veya kakao duyarlılığı, çoğu durumda yaşamı tehdit etmez. Birçok kişi, çikolata alımını sınırlayarak veya çikolata yerine geçen ürünleri yiyerek belirtileri kontrol altına alabilir.
Ne Zaman Alerji Testi Yaptırmalıyız?
Besin alerjisi olduğundan şüphelenen ve neye alerjisi olduğundan emin olmayan herkes alerji testi yaptırmalıdır. Bir alerji uzmanı, alerjileri kontrol etmek için kan testi önerebilir veya kişiden belirtilerin düzelip düzelmediğini görmek için diyetlerinden bir yiyecek veya bileşeni çıkarmasını isteyebilir. Daha şiddetli reaksiyonlar olması durumunda, alerji uzmanları alerjinin ne olduğunu belirleyene kadar çikolatadan tamamen kaçınılmasını tavsiye edecektir. Ayrıca, anafilaktik şoka yol açabilecek durumlar için alerjisi olan kişiler mutlaka yanlarında epinefrin enjeksiyon kalemlerini taşımalıdır.