Atopik dermatit olarak da bilinen egzama, genellikle erken çocukluk döneminde başlayan yaygın bir alerjik cilt hastalığıdır. Derinin enfeksiyonu (bakteri, mantar, maya ve virüs) ile ilişkilendirilebilir.

Çok kuru ve hassas bir cilde neden olan atopik dermatit, evcil hayvan kepeği veya toz akarları gibi alerjenler de dahil olmak üzere birçok farklı alerjene maruz kalındığında daha kötü hale gelebilir. Diğer yaygın tetikleyiciler arasında sabunlar, deterjanlar ve ağır kokulu losyonlar bulunur. Parfümlere ve temizlik ürünlerine maruz kalmak da egzamayı tahriş edebilir. Bazı insanlar için hava durumu değişiklikleri (özellikle kuru kış havası) egzamayı daha da kötüleştirir. Alerji uzmanları, diğer alerjik hastalıklarda olduğu gibi egzama konusunda da özel olarak eğitim almış uzmanlardır ve egzama ile başa çıkmada yardımcı olmaktadırlar.

Randevu ve Bilgi İçin Sizi Arayalım

    phone

    Bilgi ve Randevu Hattı

    Egzama belirtileri nelerdir?

              Atopik dermatit (egzama) semptomları kişiden kişiye geniş ölçüde değişir ve şunları içerir:

    • Kuru cilt,
    • Özellikle geceleri ortaya çıkan ve şiddetli olabilen kaşıntı,
    • Kırmızı-kahverengimsi gri lekeler, özellikle ellerde, ayaklarda, ayak bileklerinde, bileklerde, boyunda, göğüste, göz kapaklarında, dirsek ve dizlerin içinde ve bebeklerde, yüz ve kafa derisinde,
    • Kaşındığında sıvı sızdırabilen ve gizleyebilen küçük çıkıntılar,
    • Kalınlaşmış, çatlamış, pullu cilt,
    • Kaşınmaya açık, hassas, şişmiş cilt.

    Atopik dermatit en sık erken çocukluk döneminde ortaya çıkar, ergenlik ve erişkinlikte devam edebilir. Bazı insanlar için periyodik olarak alevlenir veya  birkaç yıl içinde bir süre görünmeyebilir.

    Egzama neden olur?

    Sağlıklı cilt nem tutmaya yardımcı olur ve sizi bakterilerden, tahriş edici maddelerden ve alerjenlerden korur. Egzama, cildin bu korunmayı sağlama yeteneğini etkileyen bir gen varyasyonu ile ilgilidir. Bu, cildin çevresel faktörlerden, tahriş edici maddelerden ve alerjenlerden etkilenmesine neden olur. Bazı çocuklarda ise besin alerjileri egzamaya neden olabilir.

    Egzama tanısı nasıl konulur?

    Alerji uzmanları, genellikle alerjik bir yanıtla ilgili olan egzama gibi cilt durumlarını tedavi etmek için özel olarak eğitim alırlar. Tanı koymada yardımcı olması adına kullanılan sabun türleri, deterjan ve cilt bakım ürünleri ve egzamayı daha da kötüleştirebilecek diğer alerjenlere maruz kalma riskleri hakkında sorular sorulabilir. Bir alerji uzmanının eğitimi, hastanın kişisel durumu için bir tedavi planı geliştirmesine yardımcı olur. Amaç, mümkün olduğunca normal ve semptomsuz bir yaşam sürülmesini sağlamak olacaktır. Alerji uzmanları egzama için olası alerjik tetikleyicileri belirleyebilir ve belirtilerden kurtulmaya yardımcı olacak tedavi önerileri sunabilir.

    Orta ila şiddetli egzamalı küçük çocukların yüzde 33 ila 63’ünde gıda alerjileri de görülmektedir. Çocukta tedaviden sonra egzamanın devam etmesi durumunda orta ila şiddetli egzaması olan 5 yaşın altındaki çocukların süt, yumurta, yer fıstığı, buğday ve soya alerjileri açısından değerlendirilmesi önerilir.

    Egzama çeşitleri nelerdir?

              Seboreik Egzama: Seboreik dermatit genellikle kafa derisi, yüz ve göğüs gibi vücudun yağlı bölgelerinde bulunur. Ayrıca kafa derisinde inatçı, kaşıntılı kepek olarak görülebilir. Bebekler için konak olarak bilinir. Seboreik dermatitin yaygın belirtileri:

    • Kepek,
    • Kafa derisi, kulaklar, yüz veya vücudun diğer kısımlarında sarımsı pullar veya kabuklanma,
    • Cilt kızarıklığı.

    Asteatotik Egzama: Asteatotik dermatit kaşıntılı, kuru, üzeri çatlayan ve yarılan cilt alanları ve düzensiz pullanma alanları ile karakterizedir. En sık olarak, yaşlı insanların bacaklarının alt kısımlarında görülür ama eller ve gövdede de görülebilir.

    Kontakt Egzama: Alerjik kontakt dermatit, alerjen denilen maddelerle doğrudan temastan kaynaklanır. Genellikle yalnızca alerjenle temas eden alanı etkiler. Yaygın alerjenler taklit mücevher, parfüm, kozmetik, saç boyaları ve zehirli sarmaşık içerir. Alerjik kontakt dermatitin yaygın belirti ve semptomları:

    • Kırmızı döküntü veya çarpma,
    • Kabarcıklar, boşaltma sıvısı ve kabuklanma,
    • Kaşıntı ve şişme.

    Numuler Egzama: Aynı zamanda numuler dermatit veya diskoid egzama olarak da bilinen numuler egzama, ciltte bozuk para şeklinde lekelerin oluşmasına neden olan kronik bir durumdur. Bu lekeler genellikle kaşıntılı kabartılar şeklindedir Berrak bir sıvı sızdırabilir veya kuru ve kabuklu hale gelebilir. Numuler egzama genellikle yanık, aşınma veya böcek ısırığı gibi bir cilt yaralanmasından sonra ortaya çıkar. Bu durum bir yamaya veya çok sayıda bozuk para şeklinde lezyona yol açabilir. Yamalar birkaç ay sürebilir.

    Stasis Dermatit: Stasis dermatit ayrıca çekimsel dermatit, venöz egzama ve venöz staz dermatit olarak da bilinir. Genellikle alt bacaklarda, damarlarda dolaşımda bir sorun olduğunda meydana gelir. Bu problemli damarlar, kan vücutta ve kalpte yukarı doğru akmaya çalışırken basınç birikmesine neden olur. Bu basınç damarlardan ve cilt içine sıvı sızıntısı yapar. Staz dermatitin (venöz egzama, çekimsel dermatit) başlıca belirtileri şunlardır:

    • Özellikle uyurken kaybolan ancak gün içinde geri dönen ayak bileklerinde şişlik,
    • Kızarıklık,
    • Renksiz cilt,
    • Pul çıkarma ve kuruluk,
    • Kaşıntı,
    • Varisli damarlar,
    • Bacak ağrısı.

    Stres ve Egzama: Egzamanızın büyük bir sunumdan hemen önce veya sınav döneminde alevlendiğini tespit ederseniz, bu olay tesadüfi değildir. Uzmanlar yıllardır stresin cildin durumunu daha da kötüleştirebileceğini belirtmektedirler. Gergin olduğunuzda, vücudunuz orada iltihabı artırarak cildinizi korumaya çalışır. Mevcut bir egzama söz konusuysa bu durum semptomları daha da kötüleştirir. Çözüm, stresinizi yönetmeye çalışmaktır.

    Bebeklerde ve Çocuklarda Egzama Tedavisi

    Tedavinin asıl amacı, yaşam kalitesindeki iyileştirmedir. Kişinin okul, iş, sosyal ve aile etkinliklerine katılabilir olması, cildin  görünümünden memnun ve hastanın kendisini sağlıklı hissetmesi önemlidir. Bu duruma bağlı sosyal damgalanma olmamalıdır. Egzama tedavilerinin yan etkileri çok azdır ya da herhangi bir yan etki görülmemektedir. Tedaviye ek olarak, cildi kaşıma ihtiyacı nedeniyle uyku dinlendirici olmalı ve rahatsız edici olmamalıdır.

    Muhtemel Tetikleyicilerden Kaçınma

    Tahriş edici maddeler: Kimyasallar, sabunlar, deterjanlar, kokular, bazı kumaşlar ve duman gibi tahriş edici maddeler, egzamalı hastalarda cildin daha fazla tahribatına neden olabilir.

    Tahriş edici maruziyetleri azaltmak için yapılması gerekenler şunlardır:

    • Rahat kıyafetler tercih edilmeli,
    • Yeni kıyafetleri giyilmeden önce mutlaka yıkanmalı,
    • Kaşınmadan kaynaklanacak ek zararı önlemek için tırnaklar kısa ve düz tutulmalıdır.
    • Geniş spektrumlu ultraviyole (UV) koruyucu güneş koruyucu kullanılmalı, (SPF’si 15 veya daha yüksek olan UV-A ve UV-B).
    • Yüzme havuzlarında ve plajlarda bulunan çeşitli kimyasallara maruz kalmayı azaltmak ve gidermek için yüzmeden hemen sonra banyo yapılmalıdır.

    Atopik dermatit inatçı olabilir. Kontrol etmek için aylar veya yıllar boyunca çeşitli tedavileri denemek gerekebilir. Tedavi başarılı olsa bile, belirtiler tekrarlayabilmektedir. Tedavinin başlatılabilmesi  için durumu erken tanımak önemlidir. Düzenli nemlendirme ve diğer kişisel bakım adımları yardımcı olmazsa, doktorunuz aşağıdaki tedavilerden birini veya birkaçını önerebilir:

    • Kaşıntıyı kontrol eden ve cildin onarılmasına yardımcı olan kremler.
    • Enfeksiyonla savaşması için gerekli ilaçlar.
    • Enflamasyonu kontrol eden oral ilaçlar.

    Egzama ilaçları nelerdir?

    Topikal Nemlendiriciler

    Cildin nemlendirilmesi egzama bakımı için önemli bir bileşendir. Banyoya veya duşa girdikten sonra, cildi hafifçe kurulamak (fazla su damlacıklarını), ardından suyu “kilitlemek” için  ıslak cilde bir nemlendirici uygulamak kuruluğa iyi gelecektir.

    Topikal Steroidler

    Topikal steroidler, cildin döküntü bölgelerinde (cildin kırmızı ve iltihaplı bölgelerinde, yalnızca kuru bölgelerde değil) kullanılan anti-inflamatuar ilaçlardır. Egzama için kullanılan steroidler, testosteron ve östrojen gibi diğer steroid türlerinden farklıdır. Doktorunuz tarafından önerildiği gibi doğru kullanıldığında, topikal steroidler güvenlidir. Bir topikal steroid diğerinden daha güçlü (daha etkili) olabilir ve bu nedenle döküntüyü daha zayıf bir topikal steroidden daha etkili bir şekilde iyileştirebilir.

    Diğer Topikal Anti-İnflamatuar İlaçlar

    Topikal steroidler etkili değilse, topikal immünomodülatörler adı verilen diğer topikal anti-inflamatuar ilaçlar denenebilir. Steroidler başarısız olursa, genellikle kullanılan ikinci basamak etkenlerdir. Steroid olmadığından, bu ilaçlar normal olarak cildi inceltmediklerinden göz kapağı ve diğer yüz bölgelerinde kullanılabilir.

    Islak Sargı Terapisi

    Islak sarma tedavisi genellikle egzaması şiddetli ve idare etmesi zor olan kişiler için kullanılır. Bu tedavide cilt, yaklaşık 15-20 dakika ılık suya batırılır ve daha sonra nazikçe kurulanır. Topikal ilaçlar (tipik olarak yukarıda tarif edildiği gibi steroidler veya diğer anti-enflamatuar ilaçlar) cildin “döküntü” bölgelerine yerleştirilir. Bunu, ıslak sargının üzerine yerleştirilmiş elastik bandaj, pijama veya çorap gibi kuru bir sarma malzemesi takip eder.

    Antihistaminikler

    Oral veya hap, antihistaminikler, egzama ile ilişkili kaşıntıyı azaltmaz, çünkü histamin tarafından tetiklenmez. Sedatif antihistaminikler bazen geceleri çok ihtiyaç duyulan uykuyu teşvik etmek için kullanılır. Ancak, uyku halinin artması veya gün içindeki sedasyon, artan kuruluk ve idrar yapma zorluğu gibi potansiyel yan etkileri vardır. Topikal antihistaminikler, kızarıklığı kötüleştirebileceğinden bu ilaçlardan kaçınılmalıdır.

    Özetle, egzama genellikle yaş faktörüne bakılmaksızın yönetilebilir. Uzman  bir Alerjist / immünolojist ile birlikte dikkatli değerlendirme ve takip ile çok yüksek bir yaşam kalitesini beraberinde getirebilir ve kişinin kendisi tüm faaliyetlerde aktif olarak yer alabilir.

    Egzama bulaşıcı mıdır?

    Egzama bulaşıcı değildir. Egzamanın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, araştırmacılar egzama gelişen insanların bunu genlerin ve çevresel tetikleyicilerin bir kombinasyonu nedeniyle ortaya çıktığını belirtmektedirler.