Karabuğday, pirinç, yulaf, arpa ve çavdar yerine kullanılabilen glutensiz bir besindir. Buğdaya alerjisi olan bireyler için harika bir alternatiftir. Karabuğday, Polygonaceae yabani ot grubuna aittir ve mükemmel bir lif, vitamin ve mineral kaynağıdır. Arginin, lizin, glisin, metionin ve triptofanın dahil sekiz temel amino asit içerir. İçerisinde bulunan flavonoid, kan damarlarını genişletme, oksijenli kan dolaşımını iyileştirme, kan kolesterolünü düşürme ve LDL’nin serbest radikaller tarafından oksidasyonunu önleme yeteneği ile kardiyovasküler sağlığı destekler. Aşırı kan pıhtılaşmasını önler ve kan damarlarının geçirgenliğini azaltır. Bu nedenle yüksek tansiyon, varisli damarlar, radyasyon hasarı ve gut tedavisinde kullanılır.
Karabuğday Alerjisi Nedir?
Küçük miktarlarda karabuğdayın solunması veya yutulması alerjik reaksiyona neden olabilir. Karabuğday, IgE aracılı bir yanıt yoluyla alerjik reaksiyonu tetikleyen oldukça güçlü alerjenler içerir. Karabuğdayda tanımlanan birincil alerjenler arasında Fag e 1, Fag e 10kD, Fag e 16kD, Fag e 19kD ve Fag e TI bulunur. Bağışıklık sistemi, bu amino asit dizilerini yabancı ve tehlikeli olarak tanır ve IgE antikorlarının üretimini başlatır. Başta mast hücreleri ve bazofiller olmak üzere pro-enflamatuar bağışıklık hücreleri, histamin ve diğer bağışıklık aracılarını serbest bırakarak bağışıklık tepkisini sürdürür. Histaminin kan dolaşımına salınması, alerjik reaksiyonla ilişkili belirti ve semptomlarla sonuçlanır.
Karabuğday Alerjisinin Belirtileri
Karabuğdayın yutulması veya solunması, duyarlı kişilerde ciddi alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Karabuğday tüketiminin ardından histamin salınımı ağız, dudak ve yüzde kaşıntıya, şişmeye ve kızarıklığa neden olur. Boğaz ve solunum yollarının şişmesi, karabuğdayın yutulması veya solunmasından kaynaklanabilir. Histaminin kan dolaşımına salınımı, kılcal damarların geçirgenliğini artırarak sıvıların ve toksinlerin cildin üst katmanına sızmasını sağlar. Deride kızarıklık, iltihaplanma ve kaşıntı yaygın olarak görülür. Derinin daha derin katmanlarının şişmesiyle de kurdeşen görülür. Karın ağrısı, bulantı, kusma ve ishal gibi gastrointestinal belirtiler yaygındır. Karabuğday ununun solunması alerjik rinit, sulu, kaşıntılı gözler, pembe göz, burun tıkanıklığı, hırıltılı solunum ile sonuçlanabilir. Karabuğdaya maruz kalan kişilerde baş dönmesi, konuşamama, astım ve nefes darlığı yaygın olarak görülmektedir. Ciddi durumlarda, kişi anafilaksi olarak bilinen hayatı tehdit eden bir alerjik reaksiyon yaşayabilir. Baş dönmesi, boğazda veya solunum yollarında şişme gibi belirtiler yaşarsanız, derhal tıbbi yardım alın.
Karabuğday Alerjisinin Teşhisi
- Karabuğday alerjisinin teşhisi, tamamen hastanın ayrıntılı klinik öyküsüne ve fizik muayenesine dayanmaktadır.
- Doktor kararıyla antikorlar için deri testi veya kan testleri tanıya yardımcı olacaktır.
Karabuğday Alerjisinde Tedavi
Karabuğday unu güçlü bir alerjendir, bu nedenle alerjik reaksiyondan kaçınmanın tek yolu karabuğday ve karabuğday ürünlerinden kesinlikle kaçınmaktır. Karabuğday ununda bulunan alerjenler ısıya dayanıklıdır, bu nedenle pişirilmesi reaksiyon riskini azaltmayacaktır. Karabuğday alerjisi olan kişiler buğday, yulaf, çavdar ve arpayı güvenle yiyebilirler. Ekmek veya unlu mamuller satın almadan önce etiketi ve içindekiler listesini okuyun ve unun karabuğdaydan ayrı olarak öğütüldüğünden emin olun. Hafif bir alerjik reaksiyon geliştirirseniz, reçetesiz satılan kortikosteroidler ve antihistaminikler kaşıntı, kızarıklık ve iltihabı hafifletmeye yardımcı olabilir. Şiddetli bir alerjik reaksiyon yaşarsanız derhal tıbbi yardım isteyin.
Dünyada karabuğdayın bulunabileceği çok çeşitli gıda ürünleri vardır. En sık karabuğday içerebilecek besinlerden bazıları şunlardır:
- Soba eriştesi,
- Kore eriştesi (Guksu olarak bilinir) ve jöle (Memil-muk),
- Rus lapası (Kabuğu çıkarılmış tane),
- İtalyan sıcak yulaf lapası (polenta) ve makarna (Pizzoccheri),
- Fransız krep (Galette),
- Hollanda krepleri (Poffertjes) gibi.
