Bezelye alerjisi sıklığı, farklı popülasyonlar arasında değişiklik gösterir. Baklagiller arasında çapraz reaksiyon yaygındır. Yer fıstığı alerjisi ile bezelye alerjisi arasındaki çapraz reaksiyon nispeten yaygındır.
Baklagiller ve mercimek
Yer fıstığı ve soya fasulyesi, gıda alerjisinde en sık rol oynayan başlıca baklagillerdir. Mercimek, nohut, fasulye ve bezelye Akdeniz bölgesinde en çok tüketilen baklagillerdir. Mercimeğe alerjik reaksiyonlar yaşamın erken döneminde, genellikle 4 yaşın altında başlar; orofaringeal belirtiler ve akut ürtiker, yemek yoluyla en sık görülen belirtilerdir.
Acı bakla duyarlılığı ise yaygın olarak yer fıstığına duyarlı olan yetişkinlerde rastlanır. Yiyeceklerde acı bakla kullanımı son on yılda artmıştır ve özellikle yer fıstığına alerjisi olan hastalarda acı baklaya karşı da alerjik reaksiyonlar bildirilmiştir.
Pisumsativum olarak da bilinen bezelyenin birkaç çeşidi bulunurken, en çok yeşil ve sarı bezelye tüketilir. Bezelyeye karşı alerjiler mevcuttur, ancak pek yaygın değildir. Çoğu durumda, bezelye alerjisi, bezelye ile yer fıstığı veya diğer baklagiller arasındaki çapraz reaksiyona bağlıdır.
Bezelye Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?
Bezelye alerjisinin belirtileri bireyler arasında farklılık gösterir. Bazı kişiler için belirtiler hafif olabilirken bazıları için ciddi olabilir.
Hafif belirtilerden bazıları şöyledir;
- Deride kurdeşen. Şiddetli vakalarda ürtikere ve ısırgan kızarıklığına neden olabilir,
- Ağızda, boğazda, dudaklarda veya yüzün tamamında karıncalanma veya kaşıntı,
- Karın krampları,
- Kusma ve öksürük.
Şiddetli belirtilerden bazıları ise şöyledir;
- Hırıltı,
- Nefes almada güçlük ve artan kalp atış hızı,
- Boğulma hissi ve nefes almada şiddetli zorluğa neden olabilen anafilaksi.
Bezelye Alerjisinde Tanı
Bezelye alerjisinde kullanılan bazı tanı yöntemleri şöyledir;
- Kişisel ve tıbbi geçmiş: Belirtilerin şekli, süresi, şüpheli besinle temastan sonra ortaya çıkma süresi, görülme sıklığı, geçmişteki alerji olayları ve aile bireylerinde alerji varlığı tanıda önemlidir.
- Fiziksel muayene: Kişinin kulakları, gözleri, burnu, boğazı, göğsü ve cildi incelenir. Akciğer fonksiyonu ve akciğer röntgeninin incelenmesi de yapılabilir.
- Yiyecek eliminasyonu: Kişinin diyetinden şüpheli besin maddelerinin çıkarılması istenir. Doktorun belirttiği süre boyunca şüpheli yiyecek tüketilmez ve temas edilmez.
- Deri prick testi: Şüpheli alerjen için doğru bir teşhis sağlayabilir, ancak test, ciddi bir alerjik reaksiyona neden olma riski nedeniyle mutlaka uzman gözetiminde yapılmalıdır.
Bezelye Alerjisinde Tedavi
Bezelye alerjisinin yönetimi, belirtilerin yoğunluğunu ve sıklığını azaltmayı hedefler. Uygulanacak ilk basamak tedavi, bezelye ve bezelye içeren tüm besinlerden kaçınmak ve teması önlemektir. Ayrıca bezelye ile çapraz reaksiyona sebep olabilecek diğer kuru baklagillerden de kaçınmanız önerilir. Diğer kurubaklagillerin tüketim kararı doktora danışılarak verilmelidir.
Bezelye alerjisinde kullanılabilecek bazı ilaç çeşitleri ise şöyledir;
Kortikosteroid kremler veya merhemler: Steroidler veya kortizon olarak da bilinen kortikosteroidler, alerji tedavisi için oldukça etkilidir. Bunlar, kurdeşen, ısırgan otu döküntüsü ve ürtikerden kurtulmak için topikal olarak kullanılır.
Antihistaminikler: Bu ilaç sınıfı hapşırma, kaşıntı, burun akıntısı ve kurdeşenleri yatıştırmaya yardımcı olabilir.
Burun kortikosteroidleri: Burun spreyleri, burun alerjilerini hafifletmek için kullanılır. Genelde inatçı burun akıntısı ve kaşıntılı burun nedeniyle oluşan şişliklere karşı rahatlama sağlarlar.
Dekonjestanlar: Alerjik reaksiyon nedeniyle burun ve solunum yollarının şiddetli tıkanıklığından kurtulmaya yardımcı olabilir. Bir dekonjestan genellikle bir antihistamin ile kombinasyon halinde uygulanır.
BEZELYE NEDİR?
Yeşil bezelye veya “bahçe bezelyesi”, Pisum sativum bitkisinin ürettiği küçük, yuvarlak tohumlardır. Yüzlerce yıldır insan diyetinin bir parçası olmuştur ve tüm dünyada tüketilirler.
Yeşil bezelye sebze değildir. İçinde tohum bulunan bitkilerden oluşan baklagil ailesinin bir parçasıdır. Mercimek, nohut, fasulye ve yer fıstığı da baklagillerdendir.
Yeşil bezelye genellikle sebze olarak pişirilir ve satılır. Dondurulmuş , taze veya konserve çeşitleri bulunur. Yeşil bezelye, nişasta adı verilen karbonhidrat bakımından yüksek olduğu için, patates, mısır ve kabak ile birlikte nişastalı bir sebze olarak da kabul edilir.
Sarı bezelye, börülce ve mor bezelye de dahil olmak üzere birkaç farklı bezelye çeşidi vardır. Ancak yeşil bezelye en çok tüketilen türdür.
Bezelyenin içeriği
1/2 fincan (170 gram) bezelye porsiyonu aşağıdaki besin öğelerini içerir:
- Kalori: 62 kal,
- Karbonhidrat: 11 gram,
- Lif: 4 gram,
- Protein: 4 gram,
- A Vitamini: Günlük ihtiyacın %34’ü,
- K Vitamini: Günlük ihtiyacın %24’ü,
- C Vitamini: Günlük ihtiyacın %13’ü,
- Tiamin: Günlük ihtiyacın %15’i,
- Folat: Günlük ihtiyacın %12’si,
- Manganez: Günlük ihtiyacın %11’i,
- Demir: Günlük ihtiyacın %7’si,
- Fosfor: Günlük ihtiyacın %6’sı karşılanır.
Bezelyenin Yararları
İyi Bir Protein Kaynağıdır
Yeşil bezelye, bitki bazlı en iyi protein kaynaklarından biridir ve bu, yüksek miktarda lif ile birlikte doyurucu olmalarının ana nedenidir.
Yeşil bezelyenin benzersiz protein içeriği, hayvansal ürünleri yemeyenler için mükemmel bir gıda seçeneğidir. Bununla birlikte, amino asit olan metiyonin içermedikleri için tam bir protein kaynağı olmadıklarına dikkat etmek önemlidir.
Diyetinizdeki tüm gerekli amino asitlerden yeterince aldığınızdan emin olmak için, yeşil bezelyeyi başka bir protein kaynağı ile eşleştirerek açığı kapattığınızdan emin olun.
Kan Şekeri Kontrolünü Destekler
Yeşil bezelye, kan şekeri kontrolünü desteklemeye yardımcı olabilecek çeşitli özelliklere sahiptir. Her şeyden önce, düşük bir glisemik indekse (GI) sahiptirler; bu, bir yemek yedikten sonra kan şekerinizin ne kadar hızlı yükseldiğinin bir ölçüsüdür.
Dahası, yeşil bezelye lif ve protein bakımından zengindir ve bu da kan şekerini kontrol etmek için faydalı olabilir. Bunun nedeni, lifin karbonhidratların emilim hızını yavaşlatmasıdır, bu da kan şekeri seviyelerinde bir artıştan ziyade daha yavaş, daha istikrarlı bir yükselmeyi teşvik eder.
Bezelyedeki Lif Sindirime Yarar Sağlar
Yeşil bezelye, sindirim sağlığı için birçok fayda sağladığı gösterilen etkileyici miktarda lif içerir. Her şeyden önce, lif bağırsaklardaki iyi bakterileri besleyerek onları sağlıklı tutar ve sağlıksız bakterilerin çoğalmasını önler.
