Soya alerjisi; bağışıklık sisteminin soya proteinlerini bir tehdit olarak algılayıp anormal reaksiyon gösterdiği alerji türüdür. Bütün besin alerjilerinin %90’ından sorumlu olan sekiz ana besinden birisidir.
Soya nedir?
Soya baklagiller ailesinden, protein açısından zengin olan bir besin maddesidir ve proteinleri alerjiye sebep olur. Soya özellikle hazır yiyeceklerde; soya yağı, unu ve konsantre formunda kıvam vermek amacıyla kullanılır. Besin maddelerinde hayvansal kaynaklı proteinlerin yerine bitkisel kaynaklı protein olarak da tercih edilebilir. Hayvan yem ve gıdalarında sıkça bulunabilir. Bazı kişilerde soya alerjisi görülebilir.
Soya İçeren Gıdalardan Korunmak İçin:
Eğer çocuğunuza soya alerjisi tanısı konulduysa soya içeren besinlerden kaçınması gerekir. Herhangi bir ürünü satın almadan ve tüketmeden önce tüm ürün etiketini dikkatlice okuyun. Paketlenmiş gıda ürünleri ve içerikleri uyarı olmadan değişebilir. Bu nedenle; açıklama ve içindekiler kısmını ürünleri her alışınızda dikkatli bir şekilde okuyun. Eğer herhangi bir sorunuz olursa üretici firma ile iletişime geçin.
Çocuğunuzun soya alerjisi olduğunu başkalarının da bilmesine izin verin. Çocuğunuza ‘ ben soya ve soya içeren besinleri yiyemem, hastalanırım’ demeyi öğretin. Soya alerjisi olduğunu gösteren bileklik veya kolye takılması faydalı olabilir.
Çocuğunuza yemek hazırlarken kullandığınız tabak, çatal gibi mutfak gereçlerinin öncesinde soya ile temas etmişse tam olarak temizlendiğinden emin olunuz. Dışarıda yemek yerken restorandaki şef veya yetkili kişiye sipariş verdiğiniz yiyeceklerin soya içerip içermediğini ve soya içeren bir yiyecekle teması olup olmadığını mutlaka sormalısınız.
KAÇINILMASI GEREKEN YİYECEKLER VE İÇERİKLER
| SOYA MADDELERİ | Soya proteini, soya protein konsantresi, soya protein izolatı, izoflovanlar, saponinler, nutraceuticals |
| SOYA ÜRÜNLERİ | Soya sütü, soya fıstığı, soya şekeri, soya yağı*, soya peyniri (tofu), soya dondurması, soya yoğurdu, soya margarini, soya ürünlerinden elde edilmiş vegan ve vejetaryen ürünler, soya katkılı sebze suları, soya fıstığı, soya şekeri |
| GELENEKSEL SOYA SOYA ÜRÜNLERİ | Soya filizi, soya fasulyesi, miso (fermente soya yiyeceği), natto (soya fasulyesi yemeği), yuba (tofu derisi), tempeh (fermente soya ürünü) |
| SOYA YAĞI İÇEREN ÜRÜNLER* | Yemeklik yağlar, salata yağları, tereyağı yerine kullanılan yağlar, mayonez, kahve beyazlatıcıları, sos karışımları |
| SOYA LESİTİNİ İÇEREN İÇEREN ÜRÜNLER* | Margarinler, çikolata, emülgatörler, diyet takviyeleri, kozmetik ve tıbbi ürünler, unlu mamuller, baharatlar |
| TAHILLAR | Soya unu, soya irmiği, soya içeren tahıllar, soya katkılı yüksek lifli ekmekler, soya eklenmiş unlu mamuller, hazır kurabiyeler ve krakerler, pastalar, erişte, pizza , kahvaltılık tahıllar |
| ETLER | Soya bazlı sosisler, balıklar, konserve et ürünleri ve suları, hamburger köfteleri , işlenmiş etler |
| SOSLAR | Soya sosu, karışım soslar , gurme sosları ,karışım soslar |
| SOYA İÇEREBİLECEK BAZI BESİNLER | Soya eklenmiş bebek mamaları , şekerlemeler, bitkisel sakız, hazır fıstık ezmeleri, gofretler, paketli gıdalar, puding karışımları |
| SOYA İÇEREBİLECEK DİĞER MADDELER | Besin takviyeleri , evcil hayvan mamaları , sabunlar ve nemlendiriciler |
* Soya yağı ve soya lesitini içeren ürünler soya alerjisi olanlar için güvenli sayılmaktadır. Yağda bulunan ve alerjik reaksiyonlara neden olan proteinler üretim sürecinde ortadan kaldırılır. Ancak bazen çok küçük miktarlarda soya proteini kalıntıları içerebilir ve reaksiyona neden olabilirler. Bu nedenle soya alerjisi olan bireylerin doktorlarına danışmadan soya lesitini ve yağı içeren ürünleri tüketmeleri önerilmez. Önlem açısından mutlaka uzman görüşü alınmalıdır.
Soya alerjisi olan kişiler bezelye, fasulye, soya fasulyesi, nohut, mercimek ve yer fıstığı gibi diğer baklagillere de aralarındaki çapraz ilişki nedeniyle tepki gösterebilecekleri için tüketim kararı mutlaka alerji uzmanına danışarak verilmelidir.
Not: İstanbul Alerji’nin izni olmadan kopyalanamaz. Tüm hakkı İstanbul Alerjiye aittir.
