Kişniş, Akdeniz’den Asya mutfağına kadar dünyanın dört bir yanında yaygın olan yapraklı bir bitkidir. Yiyeceklere lezzet vermesi için eklenebilir veya pişmiş olarak tüketilebilir.
Kişniş alerjisi nadir olsa da görülebilir. Kişniş alerjisinin belirtileri diğer gıda alerjilerinin belirtilerine benzer. Çocukların %4 ile 6’sında ve yetişkinlerin %4’ünde gıda alerjisi vardır. Çoğu gıda alerjisi çocukluk döneminde gelişir, ancak yaşamın ilerleyen dönemlerinde de ortaya çıkabilir. Yıllarca yemekte sorun yaşamadıysanız bile kişnişe alerjiniz olabilir.
Kişniş alerjiniz varsa, çiğ kişniş belirtilere neden olurken, pişmiş kişnişte sorun yaşamayabilirsiniz. Aynı zamanda bitkinin kişniş tohumlarına veya öğütülmüş tohumlardan yapılan kişniş baharatına da alerjiniz olabilir.
Kişniş alerjisi belirtileri
Kişniş alerjisinin belirtileri diğer gıda alerjilerinin belirtilerine benzer. Bazı belirtiler şunlardır;
- Kurdeşen,
- Şişmiş, kaşıntılı dudaklar veya dil,
- Öksürme,
- Kusma ve kramplar dahil mide ağrısı,
- İshal.
Ciddi bir kişniş alerjisi , şiddetli ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir alerjik reaksiyon olan anafilaksiye neden olabilir. Kişniş alerjisinden kaynaklanan anafilaksi belirtileri şunlardır;
- Nefes darlığı ve hırıltı ,
- Nefes almada zorluk,
- Baş dönmesi,
- Zayıf nabız,
- Şok,
- Yutma güçlüğü,
- Şişmiş dil,
- Yüzün şişmesi,
- Kurdeşen.
Kişniş alerjisinde anafilaksi yaygın olmasa da, yukarıdaki belirtileri yaşıyorsanız acil tıbbi yardım almanız önemlidir.
Birçok insan kişnişin hoş olmayan sabunlu bir tadı olduğunu belirtir. Bunun nedeni genellikle kişniş alerjisi değildir. Araştırmalar, kişnişin bu yoğun ve nahoş aromasının genetik olabileceğini gösterir. Kişnişin tadının sabun gibi olduğunu düşünenler ile OR6A2 adı verilen belirli bir koku alma reseptör genini etkileyen genetik bir varyasyona sahip olanlar arasında güçlü bir ilişki vardır. Olfaktör reseptör genleri koku alma duyunuzu etkiler.
Kaçınılması gereken yiyecekler
Kişnişe karşı alerjiniz varsa, kişnişin tetikleyici olduğunu doğrulamak ve onu diyetinizden çıkarmak için alerji doktorunuzla görüşmeniz gerekir. Herhangi bir alerjide olduğu gibi bunu tetiklemekten kaçınmanın en iyi yolu, ondan tamamen kaçınmaktır.
Dünyada bu bitkiyi yemeklerine dahil eden epeyce mutfak vardır. Kişniş, birçok orta ve Güney Amerika, Akdeniz, Asya ve Portekiz yemeklerinde yaygındır. Bu yiyecekleri yerken, içerik listesini kontrol ettiğinizden emin olun.
Guacamole veya salsas gibi önceden hazırlanmış yemekleri alırken veya sipariş ederken dikkatli olun, çünkü bu yiyecekler kişniş de içerebilir.
Yiyecek ikameleri
Uzun vadede, özellikle çok fazla kişniş yemeye alışkınsanız, bazı içerik alternatifleri bulmak isteyebilirsiniz:
Maydanoz: Maydanoz, kişniş rengine benzer ve taze bir alternatiftir. Tadı tam olarak aynı değildir, ancak yemeklere benzer bir renk, doku ve ek bir bitki aroması katar. Lezzeti biraz daha acı olma eğilimindedir. Garnitür olarak kullanıldığında kişniş ile aynı görsel etkiye sahiptir.
Vietnam nanesi: Rau ram olarak da bilinen Vietnam nanesi başka bir seçenektir. Kişniş ile aynı aileden değildir, bu nedenle kişniş alerjisi olan kişiler onu yiyebilir. Genellikle çiğ olarak servis edilir.
