Glikoz, yiyeceklerden gelen bir şekerdir ve ayrıca vücutta oluşur ve depolanır. Vücut hücreleri için ana enerji kaynağıdır ve onlara kan dolaşımı yoluyla taşınır. Kan şekeri seviyeleri çok düştüğünde buna hipoglisemi denir. Çok düşük kan şekeri seviyeleri, acil tıbbi tedavi gerektiren ciddi belirtilere neden olabilir. Diyabetli bir kişinin kan şekeri seviyeleri, hedef aralığın altına düştüğünde, düşük kabul edilir. Hedef aralığın biraz altında bir kan şekeri seviyesi semptomlara neden olmayabilir, ancak tekrarlanan düşük seviyeler, problemlerden kaçınmaya yardımcı olmak için tedavi planında değişiklik gerektirebilir.
Düşük Kan Şekeri Düzeylerinin Nedenleri
Düşük kan şekeri seviyeleri diyabetli kişilerde oldukça yaygındır. Diyabet bakımının temel amacı, hem kısa hem de uzun vadeli sağlık sorunlarını önlemek için kan şekeri seviyelerinin normal aralıklarda kalmasının sağlamaktır. Bunu yapmak için diyabetli kişiler, sahip oldukları diyabet tipine bağlı olarak insülin ve/veya hap kullanabilirler. Bu ilaçlar genellikle kan şekeri düzeylerini sağlıklı bir aralıkta tutmaya yardımcı olur, ancak bazı durumlarda kan şekeri düzeylerinin çok düşmesine neden olabilir.
Hipoglisemi, kan şekerini düşüren ilaçlar alan kişilerde herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir, ancak aşağıdaki durumlarda daha olasıdır:
Diyabet ilacı kullanırken öğünleri veya atıştırmalıkları atlar, geciktirir veya beklendiği kadar karbonhidrat içeren yiyecekleri yemezseniz kan şekeri seviyeleriniz düşebilir.
Çok fazla insülin alıyorsanız ya da yanlış zamanda alıyorsanız seviyeler düşebilir.
Kan şekeri seviyesindeki düşüşleri önlemeye yardımcı olmak için ek atıştırmalıklar yemeden veya diyabet ilaçlarının dozunu ayarlamadan normalden daha fazla egzersiz yapınca da kan şekeri seviyeleri düşer.
Bazı koşullar ayrıca insülinin kan dolaşımına ne kadar hızlı emildiğini artırabilir ve hipoglisemi olasılığını artırabilir. Örneğin, insülin enjeksiyonundan hemen sonra sıcak bir duş veya banyo yapmak, derideki kan damarlarındaki kan akışını artırır ve bu da insülinin normalden daha hızlı emilmesine neden olabilir.
İnsülin ayrıca deri altındaki yağ tabakası yerine kas içine enjekte edildiğinde daha hızlı emilebilir. Ve vücudun belirli bir sporda en çok kullanılan bölgesine iğne yapmak (futbol antrenmanından hemen önce bacağa enjeksiyon yapmak gibi) insülinin daha hızlı emilmesini sağlayabilir. Tüm bu durumlar hipoglisemi olasılığını artırır.
Düşük Kan Şekeri Belirtileri
Düşük kan şekerinin belirtileri, kişiye ve seviyenin ne kadar hızlı düştüğüne bağlı olarak değişebilir. Ayrıca hipoglisemi veya diyabet dışındaki problemler de benzer semptomlara neden olabilir. Düşük kan şekerinin uyarı işaretleri şunları içerir:
- Aşırı açlık,
- Titreme,
- Hızlı kalp atış hızı,
- Soğuk ter,
- Soluk, gri bir ten rengi,
- Baş ağrısı,
- Huysuzluk veya sinirlilik,
- Uyuşukluk,
- Zayıflık,
- Baş dönmesi,
- Yürürken dengesizlik / sendeleme,
- Bulanık veya çift görme,
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon,
- Nöbetler veya konvülsiyonlar,
- Bilinç kaybı.
Gece hipoglisemisi olan çocuklarda ağlama nöbetleri, kabuslar veya gece terlemeleri olabilir ve bu çocuklar sersemlemiş veya baş ağrısıyla uyanabilirler.
Düşük Kan Şekeri Düzeylerinin Tedavisi
Çocuğunuzun doktoru, mevcut durumuna ve belirtilerin şiddetine bağlı olarak hipogliseminin nasıl tedavi edileceği konusunda size net yönergeler verecektir. Kan şekeri seviyeleri düşük olduğunda, amaç onları hızlı bir şekilde geri almaktır. Bunun için çocuğunuza şeker veya kan şekerini hızla yükselten şekerli yiyecekler verin. Genel olarak, hipoglisemi tedavisi şunları içerir:
Çocuğunuzun gazoz, portakal suyu veya pasta kreması gibi hızlı çalışan bir tür glikoz yemesini veya içmesini sağlayın veya çocuğunuzun glikoz içeren özel tabletler veya jeller almasını sağlayın. Genellikle, çocuğunuz şeker aldıktan yaklaşık 10 dakika sonra semptomlar durur.
Seviyenin artık düşük olmadığından emin olmak için çocuğunuzun kan şekerini tekrar kontrol edin ve kan şekerinin tekrar düşmesini önlemek için çocuğunuza yiyecek verin.
Nöbetlerin veya bilinç kaybının meydana geldiği daha ciddi hipoglisemi vakalarında, şekerin ağızdan verilmesi çok zor ve hatta tehlikeli olabilir. Bu durumda glukagon enjeksiyonu yapılmalıdır. Glukagon, kan şekerini hızla yükseltmeye yardımcı olan bir hormondur. Glukagon tedavisi, şiddetli hipoglisemiden şüphelenildiği anda yapılmalı ve akabinde tıbbi yardım alınmalıdır. Glukagon aldıktan sonra, çocuğunuz yaklaşık 10 ila 15 dakika içinde uyanmalı ve kan şekerinin tekrar düşmesini önlemek için ağızdan şeker veya yiyecek alabilmelidir.
Düşük Kan Şekeri Düzeylerinin Önlenmesi
Düşük kan şekeri seviyelerine neyin neden olduğunu bilerek ve hazırlıklı olarak, siz ve çocuğunuz, onları daha az olası hale getirebilir ve ciddi belirtileri önlemeye yardımcı olabilirsiniz.
Unutmayın; enjekte edildikten sonra insülinin etkisini kapatamazsınız. Bu nedenle, düşük kan şekeri ataklarından kaçınmak için, öğünler, egzersiz ve diğer şeyleri göz önünde bulundurarak, insülin dozlarının çocuğunuzun her gün ihtiyaçlarına göre ayarlamanız gerekir.
Düşük kan şekeri seviyelerinden kaçınmaya yardımcı olacak bazı ipuçları şunlardır:
Çocuğunuza uygun enjeksiyon bölgesinde doğru zamanda doğru dozda ve tipte insülin verin.
Belirtilerin hipoglisemiden kaynaklandığını doğrulamak için çocuğunuzun kan şekerini düzenli olarak ve gerektiğinde kontrol edin.
Çocuğunuz insülin iğnesinden hemen sonra banyo veya sıcak duş almamalıdır.
Egzersizden önce ve egzersiz sırasında kan şekeri düzeylerini kontrol edin ve kan şekerini hedeflenen aralıkta tutmak veya getirmek için çocuğunuzun gerektiği kadar atıştırmalık yediğinden emin olun.
Çocuğunuz her zaman yanında şeker içeren bir şey bulundurmalı ve düşük kan şekeri belirtileri ortaya çıkarsa hemen almalıdır.