Dosyayı indirmek için tıklayınız..
Alerjik şok (anafilaksi) acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi ve hayatı tehdit eden bir durumdur. Evde, bir alerjik şok yaşanması durumunda hızlı ve doğru bir şekilde müdahale edilmesi çok önemlidir. Alerjik şokun belirtilerini tanımak ve acil bir durumda yapılması gerekenleri bilmek, hayat kurtarıcı olabilir. İşte evde uygulanabilecek Alerjik Şok İlk Yardım Planı:
1. Alerjik Şok Belirtilerini Tanıyın
Alerjik şok hızla gelişir ve belirtileri şunlardır:
- Deri reaksiyonları: Yoğun kaşıntı, ciltte kızarıklık, kurdeşen, yüzde ve dudaklarda şişme.
- Solunum güçlüğü: Nefes darlığı, hırıltı, göğüste sıkışma, boğazda şişlik.
- Mide bulantısı ve kusma: Karın ağrısı, mide bulantısı, ishal.
- Düşük tansiyon: Baş dönmesi, sersemlik, bayılma hissi.
- Anafilaktik şok: Nabız hızlanması, bilinç kaybı ve şok belirtileri.
Bu belirtiler birkaç dakika içinde hızla gelişebilir. Bu durumda acilen müdahale edilmelidir.
2. Acil Yardım Arayın (112)
Alerjik şok durumunda yapılacak ilk şey, hemen 112’yi arayarak acil yardım çağrısı yapmak olmalıdır. Telefon görüşmesi sırasında alerjik şok geçiren kişinin durumu hakkında net bilgiler verin ve ilkyardım adımlarını uygulamaya başlayın.
3. Epinefrin Oto-Enjektörü (Adrenalin Kalemi) Kullanın
Eğer hasta daha önce doktor tarafından bir epinefrin oto-enjektörü (adrenalin kalemi) reçete edilmişse, hemen bu kalemi kullanın. Epinefrin oto-enjektörü anafilaktik reaksiyonu durdurmaya yardımcı olur ve hasta için hayati öneme sahiptir. Kullanım talimatları:
- Oto-enjektörü hastanın uyluğuna enjekte edin (giysi üzerinden uygulanabilir).
- Enjektörü en az 10 saniye boyunca ciltte tutun.
- Enjeksiyondan sonra hastayı sakin tutmaya çalışın.
4. Hastayı Yatırın ve Ayaklarını Kaldırın
- Hastayı yere yatırın ve ayaklarını biraz yukarı kaldırın. Bu, kan basıncını dengelemeye yardımcı olur.
- Bilinci açık olan hastanın hava yolunun açık olduğundan emin olun.
- Eğer kusma veya ağızdan sıvı geliyorsa, hastayı yan yatırın (koma pozisyonu), böylece hava yolunu tıkama riski azalır.
5. Solunumu ve Nabzı Kontrol Edin
- Hastanın solunumunu ve nabzını düzenli olarak kontrol edin.
- Eğer hasta nefes almıyorsa veya nabız hissedilemiyorsa, CPR (kalp masajı ve yapay solunum) uygulamaya başlayın.
6. İkinci Bir Epinefrin Oto-Enjektörü Gerekebilir
Epinefrin oto-enjektörünün etkisi genellikle 10-15 dakika sürer. Eğer ambulans henüz gelmediyse ve hastanın durumu düzelmiyorsa, ikinci bir epinefrin dozu gerekebilir. Bunun için hastanın doktorunun daha önce önerdiği zaman çerçevesine uygun şekilde ikinci bir enjektör kullanılabilir.
7. Rahatlatıcı Tedbirler Alın
Alerjik şok geçiren kişiyi rahatlatmak ve paniği önlemek için sakin kalmaya çalışın. Derin nefes almasını teşvik edin ve telaş yapmamaya özen gösterin.
8. Hastaneye Götürün
Alerjik şok, epinefrin uygulandıktan sonra bile tekrar edebilir. Bu nedenle, mutlaka tıbbi gözetim altında kalması için hasta en kısa sürede hastaneye götürülmelidir. Acil sağlık ekipleri geldiğinde durumu detaylı bir şekilde anlatın.
Sonuç
Alerjik şok (anafilaksi) durumunda evde yapılacak ilk yardım, hızlı ve etkili olmalıdır. Epinefrin oto-enjektörünün kullanımı hayati önem taşır ve mümkün olan en kısa sürede acil yardım çağrılmalıdır. Bu ilk yardım adımları, hayat kurtarıcı olabilir ve hastanın iyileşme sürecini hızlandırabilir.
Her zaman alerji teşhisi konmuş kişilerin acil durum kiti bulundurmaları ve yakınlarının bu kitin nasıl kullanılacağını öğrenmeleri önerilir.
