Yetişkinlerde besin alerjisi vücudun bağışıklık sisteminin besinler karşı verdiği anormal yanıttır. En sık çocukluk döneminde görülmekle birlikte hemen her yaşta görülebilir. Besin alerjileri çocukluk yıllarında daha çok karşımıza çıkmasına rağmen ileri ki yıllarda ortaya çıkan besin alerjileri daha ciddi klinik tablolara yol açabilir. Besin alerjisine bağlı şikayetleri olan hastaların tetkikleri yapıldıktan sonra tanısı konulduğunda tedavisinin nasıl yapılacağı da çok önemlidir. Sizlere bu yazımızda yetişkinlerde besin alerjisi tedavisi ile ilgili bilmeniz gerekenleri yazdık.
Yetişkinlerde besin alerjisi tedavisi mevcut yaklaşım, alerjenin önlenmesi ve alerjik reaksiyonların derhal tedavi edilmesine dayanmaktadır. Bu tedavi ilkelerinde en önemli kısmı hasta eğitimi oluşturur.
Besin Alerjisine Sebep Olan Gıdalar
Besin alerjisine sebep olan gıdaları ortadan kaldırmak, gıda alerjilerinin başlıca tedavisidir. Ancak bu gıdaları aşırı derecede ortadan kaldırmak bazen bebeklerde büyüme ve gelişme geriliğine yol açabilir. Gıda eliminasyonu bazen de beslenme dengesizliğine neden olabilir.
Besin Alerjisi Tedavisinde Diyetisyenin Önemi Büyüktür
Alerjik gıdaların diyetten kaldırılması hastaların ve ailelerinin yaşam kalitesini çok düşürür. Diyetisyenden, yardım alarak hasta ile yaşayan alerjik olmayan aile bireyleri de göz önünde bulundurulmalı, alerjik gıdanın ortadan kaldırılması konusunda hastayı bilgilendirilmek gerekirken aynı zamanda ailenin diğer bireyleri ile birlikte nasıl yemekleri yiyebileceğinin yolları gösterilmelidir.
Alerjik maddeler içeren işlenmiş gıdaların sebep olduğu sağlık tehlikelerini önlemek amacıyla paketlenmiş, işlenmiş gıdalardaki alerjik maddeleri gösteren etiketlenme yapılır. Fakat etiketlemede bulaş miktarda olanlar, az olan gıdalar her zaman etiketlendirilmeyebilir. Bu duruma dikkat etmeniz gerekir. Hastalar, yanlışlıkla alerjisi olan gıdaları yememeleri için, yiyecek etiketlerini satın almadan önce mutlaka kontrol etmelidir. Bireyler birbirlerinden yaş, cinsiyet, aktivite, ailesel geçmiş ve hastalık durumları gibi çeşitli yönlerden farklılık göstermektedir. Bu yüzden genel ilkeler yanında planlanacak olan beslenme bireye özgü olmalıdır. Beslenme düzenlenirken besin alerjisi konusunda deneyimli diyetisyenler tarafından diyetin düzenlenmesi önemlidir. Diyeti düzenlerken gerekli vitamin, kalori ve protein yerine konulmalıdır.
Besin alerjilerinin ilaç tedavisi erken reaksiyonları ortadan kaldırmak veya daha ciddi lezyonlara ilerlemesini engellemek için gereklidir. Besin alerjilerinde oluşan reaksiyonları ortadan kaldıran antihistaminikler hastanın sadece şikayetlerini ortadan kaldırır, alerjik yapısını ortadan kaldırmaz. Antihistaminikler tedavide sadece şikayetler olduğunda verilmelidir.
IgE aracılı besin alerjisi hastalarının çoğunluğu diğer atopik durumlardan muzdariptir ve bu bireylerde astım yaygın olarak görülür. Bir besin alerjisi reaksiyonu sırasında astımlı hastalar ciddi astım atakları geçirme eğilimindedir. Bu nedenle, başlangıçta astımın uygun şekilde yönetilmesi ve akut astım ataklarının besin alerjisi bağlamında tedavisi çok önemlidir. Besinlere ölümcül veya ölümcüle yakın reaksiyonlarla tanımlanan risk faktörleri arasında astımlı hastalarda (özellikle başlangıçta kontrolsüzse), epinefrin verilmez ve epinefrin verilmesinde gecikme olduğunda görülebilmektedir.
Besin Alerjisinde Alerji Şok Tedavisi
Besin alerjilerinde alerjik reaksiyonlar bazen ölümcül hayatı tehdit edici düzeye oluşabilir. Alerjik şok tablosu acil hastanede tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Alerjik besinleri yanlışlıkla aldığında oluşabilecek böyle durumlar için hastaya mutlaka yanında taşıması gerekli olan adrenalin oto enjektörü yazılır. Adrenalin oto enjektörü hayat kurtarıcıdır ve hastanın kendisine ilacı nasıl ve hangi durumlarda yapacağı gösterilmelidir.
Daha önce hafif reaksiyonlara sahip olmak gelecekteki reaksiyonların bir öngörücüsü değildir ve anafilaktik şok dahil olmak üzere şiddetli reaksiyonlar herhangi bir maruziyetle ortaya çıkabilir. Hasta, aile, birinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcısı ve alerji uzmanı gibi sağlam bir ekip, yıkıcı sonuçlardan kaçınmak için en iyi yaklaşımdır.
Sonuç olarak
-Besin alerjisi tedavisinin temeli alerjik besinden kaçınmadır.
-Ciddi besin alerjisi geçirme riski olanlar yanlarında adrenalin oto-enjektör taşımları hayat kurtarıcı olabilir.
-Alerjik besin veya bileşenlerin varlığını sorgulamak için etiket okumak çok önemlidir.