Yetişkinlerde besin alerjisi besinlerin alımından sonra bağışıklık sisteminin vermiş olduğu aşırı yanıta bağlı olarak ortaya çıkar. Besin alerjilerine bağlı şikayetler bağışıklık sistemi üzerinde IgE üzerinden veya IgE’den bağımsız olarak ortaya çıkar. Çocukluk yıllarından itibaren görülen besin alerjileri hayatımız boyunca karşımıza çıkabilir ve hayatın geç döneminde ortaya çıkan besin alerjileri genellikle geçmez. Besin alerjisi, alerjik besinin çok az miktarda alımından sonra çok ciddi olabilen ve hayati tehlike oluşturabilen reaksiyonlara neden olabilir. Sizlere bu yazımızda besin alerjisinin belirtilerini yazdık.
Yetişkinlerde Besin Alerjisi Şikayetleri
Besin alerjisinde, şikayetler vücudumuzun bir çok organında kendini farklı şekilde ortaya koyabilir. Besin alerjilerinde alerjik olunan besinin alımından sonra ağız etrafında kızarıklık, yüzde veya vücutta kızarıklık, kaşıntı, egzama belirtileri şeklinde görülebileceği gibi akciğerde hırıltı, öksürük, nefes sıkışması, burun akıntısı, burun tıkanıklığı kanlı dışkılama, kabızlık, kusma, şiddetli gaz ağrısı ve alerjik şok belirtileri gibi daha ciddi hayatı tehdit eden şikayetlere neden olabilir.
Besin alerjilerinde meydana gelen şikayetlerin sıklığına organlara göre bakacak olursak; cilt ve sindirim sistemini en çok etkilenen organdır. Fakat diğer sistemlerde de çeşitli şikayetler meydana gelir.
Cilt üzerinde görülen şikayetler: Ürtiker, anjiyoödem, kaşıntı, kızarıklık, atopik dermatit.
Sindirim sisteminde görülen belirtiler :Dil dudak ve ağız içinde kaşıntı ve/veya ödem, bulantı, kusma, karın ağrısı, reflü, ishal.
Kardiyovasküler sistemde görülen belirtiler: Çarpıntı/taşikardi, baş dönmesi, bilinç kaybı, bayılma, hipotansiyon gibi ciddi hayatı tehdit eden şikayetler görülebilir.
Solunum sisteminde görülen belirtiler: Burun tıkanıklığı, kaşıntısı, akıntısı hapşırma ve ses kısıklığı küçük dilde şişlik, laringeal ödem gibi üst solunum yoluna ait şikayetler olabilir veya daha ciddi olan öksürük nefes darlığı hırıltı göğüs sıkışması gibi astım şikayetleri ile birlikte görülebilir.
Gözlerde kaşıntı kızarıklık akıntı ile ağıda metalik, uterusda kasılma, fenalık hissi gibi şikayetlerde görülebilir.
Besin alerjileri görüldüğü gibi birçok sistemde üzerinde çeşitli şikayetlerle kendini gösterebilir. Bazen bir ürtiker bazen de daha ciddi olan alerjik şok ile karşımıza çıkabilir.
Yetişkinlerde Besin Alerjisi Tabloları
Besin alerjilerinin ortaya çıkmasında bağışıklık sistemi üzerinde IgE ile bağlantılı erken tip (Tip I) mekanizmalar veya IgE ile bağlantılı olmayan gecikmiş tip (Tip IV) mekanizmalar son derece önemlidir ve buna bağlı çeşitli klinik tablolar ortaya çıkar. Ayrıca bu iki mekanizmanın eşlik ettiği klinik tablolar da görülür.
Besin alerjisinde erken tip (Tip I) bağışık sistemi ile ilişkili ortaya çıkan klinik tablolar
Ürtiker (kurdeşen), anjiyoödem, morbiliform rash (cilt döküntüleri), oral alerji sendromu, akut gastrointestinal spazm, alerjik rinokonjuktivit, akut bronkospazm, baş dönmesi/bayılma, gıda ile ilişkili egzersizin indüklediği anafilaksi veya anafilaktik şok sayılabilir.
Besin alerjisinde gecikmiş tip (TİP IV) bağışıklık sistemi ile ilişkili ortaya çıkan klinik tablolar
Kontakt dermatit, dermatitis herpetiformis, besin proteininin neden olduğu kolit, proktokolit ve enteropati senromu, ayrıca çölyak hastalığı ve akciğerde besin proteinlerinin yol açtığı pulmoner hemosiderosiz (heiner sendromu) sayılabilir.
İki mekanizmanın birlikte yol açtığı klinik tablolar içinde
Atopik dermatit alerjik eosinofilik özofajit, gastroenterit ve astım yer almaktadır.
Besin alerjilerinin hangi mekanizmalarla oluştuğu ayırt etmek özellikle tanı koyarken hangi testleri yapmamız gerektiğini ve nasıl bir tedavi planı oluşturacağımız konusunda yardımcı olur.