Egzama genellikle kuru ve kaşıntılı cilt ile belirti gösteren kronik bir cilt hastalığıdır. Tedavisi hastanın yaşadığı semptomları hafifletmek, cildi iyileştirmek üzerine yapılır. Egzama tamamen iyileşmez ancak hastanın günlük yaşamına devam edebilmesi için yaşanan belirtilerin hafifletilmesi sağlanır.
Egzama tedavisi nasıl yapılır?
Cilt üzerindeki egzama belirtilerini ortadan kaldırmak için genellikle ilaçlar, diyet ve nemlendiriciler uygulanır. Uzman hekim hastanın durumunu ve egzama öyküsünü inceledikten sonra en uygun tedavi şekline karar verecektir. Egzama tedavisinde tercih edilen bazı yöntemler aşağıdaki gibidir.
Nemlendirici kremler
Nemlendirici kremler cildin bariyerini güçlendirmek ve cilt üzerindeki kuruluğu önlemek amacıyla tercih edilmektedir. Tedavi sürecinde günlük olarak nemlendirici krem kullanımı oldukça önemlidir. Yağ bazlı nemlendiriciler cildin nemli kalmasını sağlayarak kuruluğun önüne geçmeye yardımcı olmaktadır.
Steroid Merhemler
Steroid merhemler tedaviye dirençli egzama vakalarında tercih edilirler. Bu ilaçlar ile iltihabı azaltıp, cilt üzerindeki kaşıntıyı hafifletmek hedeflenir. Uzun süreli kullanımda yan etkileri görülebileceğinden mutlaka doktor kontrolü altında kullanılmalıdır.
Antihistamimikler
Antiistaminik ilaçlar da egzama tedavisinde tercih edilmektedir. Bu ilaçlar ile uykusuzluğa sebep olan şiddetli kaşıntıyı önlemek hedeflenir ve hastanın günlük yaşama adapte süreci hızlandırılır.
Fototerapi
Orta ve şiddetli egzama durumlarında fototerapi yöntemi de tercih edilmektedir. Bu tedavi sürecinde düzenli olarak kliniğe gitmek gereklidir. Fototerapide B ışığı ya da dar bant UVB terapi kullanılmaktadır. Genellikle şiddetli semptomlar gösteren egzama tanısında kullanılmaktadır.
Egzama belirtileri
Egzamada her bireyin cildi farklı tepkiler gösterebilir ancak en yaygın görülen belirtiler arasında kaşıntı, kızarıklık, hassas cilt, cilt üzerinde kabarcıklar bulunur. Bu kabarcıklar bir süre sonra patlayıp kabuk bağlayabilir. Aynı zamanda cilt üzerinde sızlama hissedilebilir. En yaygın görülen egzama belirtilerini bu şekilde sıralayabiliriz:
- Cilt üzerinde kızarıklık
- Cilt üzerinde döküntü ve kuruluk
- Şiddetli kaşıntı
- Cilt üzerinde oluşan kabarcıklar
- Gözle görülür şişlik
- Ciltte hissedilen kalınlaşma
Egzama belirtileri ve şiddeti kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Bu belirtileri yaşıyorsanız, size en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanızda yarar vardır.
Egzama nedenleri
Egzamanın kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak genetik faktörler ve çevresel etkilerin egzamayı tetiklediği görülmüştür. Ailesinde egzama öyküsü bulunan bireylerin semptomları taşıma olasılığı yüksektir. Uzmanlar tarafından egzamaya yatkın olan genlerin kalıtsal olarak aktarıldığı düşünülmektedir. Bu sebeple ailesinde egzama öyküsü bulunan bireyler risk altındadır. Egzamayı tetikleyen bir diğer faktör ise alerjenlerdir. Ev tozu akarları, polenler, evcil hayvan tüyleri gibi alerjenler egzama semptomlarını tetiklemektedir. Bunun yanı sıra; deterjan, sabun, sıcak su gibi cildi tahriş etme ihtimali yüksek olan maddeler de egzama nedenleri arasında yer alır. Bu maddeler cilt üzerinde oluşan egzama belirtilerini tetikleyebilirler. Egzama nedenlerini bu şekilde sıralayabiliriz:
- Genetik faktörler
- Polen, evcil hayvan tüyleri, ev tozu akarları gibi alerjenler
- Deterjan, sabun, kimyasal içeren tahriş edici maddeler
- Aşırı stres
- Hava şartları
- Kullanılan ilaçlar
- Terleme
Egzamanın türüne göre farklı etkenlerde tetikleyicisi bulunabilir. En doğru teşhis ve tedavi yöntemleri için bir uzmandan destek almanızda yarar vardır.
Egzama türleri
Egzamanın birçok farklı türü bulunur. Her birinin kendine özgü belirtileri ve tedavi yöntemi bulunur. En yaygın görülen egzama türleri bu şekildedir:
Atopik dermatit (Atopik egzama)
En yaygın görülen egzama türlerinden bir tanesidir. Kaşıntılı, kuru ve döküntülü cilt ile kendini belli eder. Genellikle çocukluk döneminde başlamaktadır. Atopik dermatit hastalığını taşıyan kişiler genel olarak astım hastalığına da yatkın olurlar.
Kontakt dermatit
Kontakt dermatit cildin tahriş edici maddelerle temas etmesi sonucunda oluşur. Bu maddeler arasında deterjanlar, sabunlar, kimyasal ürünler ve metaller bulunmaktadır. Genellikle kızarıklık, kaşıntı, sızlama gibi belirtilerle kendini belli eder.
Seboreik dermatit
Seboreik dermatit yağlı cilt bölgelerinde oluşan bir egzama türüdür. Özellikle kafa derisinde oluşabilir. Yağlanma, pul pul dökülme ve kaşıntı gibi belirtilerle kendini belli eder. Semptomları yönetmek ve belirtileri hafifletmek için arındırıcı şampuan seçimi ve uygun tedavi yöntemi önemlidir.
Numular egzama
Numular egzama türünde kol ve bacaklarda yuvarlak lezyonlar gözlemlenebilir. Bu lezyonlar genellikle kuru ve kaşıntılı olabilmektedir. Aynı zamanda cilt üzerinde çatlama ve kabuklanma da meydana gelebilir.
Dishidrotik egzama
Dishidrotik egzama genellikle ellerde ve ayaklarda oluşur ve küçük kabarcıklar şeklinde kendini belli eder. Bu kabarcıkların içi su doludur ve oluştuğu bölgede ağrıya sebep olabilirler.
Egzamaya ne iyi gelir?
Egzama belirtilerini hafifletmek ve hayat kalitesini artırmak için uzman doktorlar tarafından hastanın öyküsüne bakılmakta, en uygun tedavi yöntemi uygulanmaktadır. Egzama tedavisi egzamanın türüne, semptomların şiddetine ve hastanın öyküsüne göre farklılık gösterebilmektedir. Bu sebeple en doğru tedavi yöntemi uzman doktorlar tarafından uygulanır. Ancak egzama belirtilerini hafifletmek için bireysel olarak dikkat edebileceğiniz bazı durumlar bulunur:
- Cildinizi nazik bir şekilde temizleyebilir, cilt tipine uygun ürünler tercih edebilirsiniz.
- Özellikle ev tozu akarları, evcil hayvan tüyleri gibi alerjenlere maruz kalmamak için yaşadığınız alanı temiz tutmanız önemlidir.
- Sabunlar, deterjanlar ve kimyasal içeren ürünlerden olabildiğinde uzak kalmanızda fayda vardır.
- Kullandığınız ilaçların prospektüsünü detaylı bir şekilde okuyup, yan etkilerine göz atmalısınız.
- Stres yaratacak durumlardan olabildiğince kaçınmalısınız.
- Özellikle polen mevsiminde dışarıda bulunmanız gerekiyorsa maske kullanmanızda yarar vardır.
Egzama nasıl geçer?
Egzama kesin olarak geçmez, ancak semptomları ortadan kaldıracak, hastanın yaşam kalitesini artıracak en doğru tedavi uzman doktorlar tarafından uygulanır. Tedavi yöntemleri hastanın durumuna, egzamanın türüne ve yaşadığı semptomlara göre farklılık gösterebilir. Doktorunuz size en uygun olan tedaviyi uygulayacak, dikkat etmeniz gereken durumları bildirecektir.