Soğuk hava da dahil olmak üzere birçok farklı şeye alerjiniz olabilir. Soğuğa maruz kalındığında ciltte oluşan kurdeşenlerin tıbbi ismi soğuk ürtikeridir. Soğuk ürtikeriniz (soğuk alerjisi) varsa, anafilaksi adı verilen şiddetli bir akut alerjik reaksiyon mümkündür.
Soğuk havaya maruz kaldıktan sonra cildinizde değişiklikler veya diğer semptomlar fark ederseniz, soğuğa alerjiniz olabilir. Bu durum aniden ortaya çıkabilir ve zamanla kendi kendine düzelebilir.
Durumu yönetmenin bazı yolları vardır. Hatta semptomların ortaya çıkmasını bile önleyebilirsiniz.
Soğuk ürtikeri (Soğuk Alerjisi) belirtileri nelerdir?
Hayati tehlike arz etmeyen ancak ciddi soğuk ürtiker semptomları şunları içerebilir:
- Soğuğa maruz kalan bölgede kırmızı, kaşıntılı, kabarık şeritler,
- Vücudunuz ısınırken etkilenen ciltte yanma hissi,
- Maruziyet bölgesinde şişme,
- Ateş,
- Baş ağrısı,
- Eklem ağrısı,
- Yorgunluk,
- Kaygı.
Acil tıbbi müdahale gerektiren soğuk ürtikerin şiddetli semptomları şunları içerebilir:
- Şiddetli akut alerjik reaksiyon olan anafilaksi,
- Hırıltı gibi solunum problemleri,
- Dilinizin ve boğazınızın şişmesi,
- Kalp çarpıntısı,
- Tansiyonda düşüş,
- Bayılma,
- Şok.
Soğuk ürtiker belirtilerinin görünümü değişebilir. Soğuk havaya maruz kaldıktan hemen sonra (2 ila 5 dakika) belirtilerin ortaya çıktığını fark edebilirsiniz. Belirtiler 1-2 saat içinde kaybolabilir.
Diğer zamanlarda reaksiyon, soğuğa maruz kaldıktan çok sonra saatler veya birkaç gün içinde başlayabilir ve geçmesi 2 gün kadar sürebilir. Gecikmiş soğuk ürtiker semptomları yaşıyorsanız, durumunuz kalıtsal olabilir.
Soğuk ürtikere (Soğuk Alerjisi) ne sebep olur?
Soğuk ürtiker, aşağıdakiler dahil birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilir:
- Soğuk havada dışarı çıkmak,
- Soğuk suda yüzmek veya banyo yapmak,
- Derin dondurucu gibi klimalı veya soğuk sıcaklıklarda tutulan bir alana girmek.
Genel olarak, belirtilerin gelişmesi için maruz kaldığınız sıcaklığın 4 °C’nin altında olması gerekir.
Soğuk ürtikeriniz varsa, bu soğuğa maruz kalmak vücudunuzun histamin salınımına neden olur ve bu da belirtileri tetikler.
Kimler soğuk ürtiker riski altında?
Soğuk ürtiker en sık hem genç yetişkin erkeklerde hem de genç yetişkin kadınlarda gelişir.
Zaman geçtikçe duruma sahip kişilerin yaklaşık yarısı ya belirgin bir iyileşme gösterecek ya da 6 yıl içinde daha fazla soğuk ürtiker yaşamayacaktır.
Soğuk ürtiker, bir aile üyesinden miras alınabilir. Aile öyküsü olmayan kişilerde de soğuk ürtiker ortaya çıkabilir. Belirtiler ayrıca aşağıdaki gibi belirli bir hastalık tarafından tetiklenebilir:
- Otoimmün bir durum,
- Mononükleoza neden olan viral bir enfeksiyon,
- Suçiçeği,
- Viral hepatit,
- Diğer kan hastalıkları.
Çoğu zaman, belirtiler, soğuğa maruz kalmaktan başka belirgin bir tetikleyici olmaksızın, birden ortaya çıkabilir.
Nasıl teşhis edilir?
İlk kez soğuğa maruz kalma ile birlikte soğuk ürtiker gibi görünen bir durum yaşıyorsanız doktorunuza görünün.
Bu, doktorunuzun belirtilerinizi teşhis etmesine yardım edecektir. Benzer belirtilere sahip bazı durumlar vardır. Bunları ekarte etmek önemlidir.
Belirtileriniz şiddetli ise derhal tıbbi yardım almalısınız.
Doktorunuzu ziyaret sırasında belirtilerinizi ve sağlık geçmişinizi anlatmaya hazır olun. Doktorunuz ayrıca fiziki muayene de yapacaktır.
Ayrıca vücudunuzun soğuk havalara tepkisini gözlemlemek için bir buz küpü deneme testi de yapılabilir.
Bu test sırasında doktor, birkaç dakika boyunca vücudunuza plastik bir torba içinde bir buz küpü uygulayacak ve ardından kurdeşen veya başka belirtilerin olup olmadığını kontrol edecektir.
Durumu kalıtsal olarak aldıysanız cildiniz bu teste hemen tepki vermeyebilir. Kalıtsal soğuk ürtikerin semptomlarının ortaya çıkması en az 20, hatta 30 dakika sürebilir.
Doktorunuz ayrıca belirtilerinizin altında yatan nedenleri belirlemek veya ekarte etmek için kan testleri isteyebilir.
Nasıl tedavi edilir?
Tedavi belirtileri azaltmaya veya yönetmeye odaklanacaktır.
Durumunuzun ciddiyetine bağlı olarak, durumunuzu soğuğa maruz kalmadan önce veya sonra yönetmeniz gerekebilir.
Antihistaminikler gibi ilaçlar soğuğa maruz kaldığında histamin salınımını önleyebilir veya en aza indirebilir.
Durumunuz antihistaminiklere yanıt vermeyebilir. Başka bir tedavi gerektirebilir.
2019 yılında yapılan bir çalışmada, ayda bir 150 ila 300 mg omalizumab (Xolair) almanın, antihistaminiklere yanıt vermeyen soğuk ürtikerin tedavisinde etkili olduğu bulundu.
Doktorunuz ayrıca soğuk ürtikeri tedavi etmek için başka ilaçlar da önerebilir:
- Kortikosteroidler,
- Sentetik hormonlar,
- Antibiyotikler,
- Lökotrien antagonistleri,
- Diğer immünosüpresanlar.
Soğuğa maruz kalma nedeniyle anafilaksi gibi şiddetli veya yaşamı tehdit eden semptomlar yaşarsanız, adrenalin oto enjektör taşımanız gerekebilir.