Güneş alerjisi olarak da bilinen güneş ürtikeri, güneşe maruz kalan ciltte kurdeşen oluşmasına neden olan güneş ışığına karşı nadir görülen bir alerjidir. Kaşıntılı, kırmızımsı lekeler veya şeritler genellikle güneşe maruz kaldıktan birkaç dakika sonra ortaya çıkar. Kısa bir süre veya saatlere kadar sürebilirler. Güneş ürtikerinin nedeni, bilinmemektedir. Alerji kronikleşebilir ancak semptomlar tedavi edilebilir.
Güneş Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Güneş alerjisinin ana belirtileri, cildinizde kaşınan, batan ve yanan kırmızımsı lekelerdir. Kurdeşen cildinizin çoğunu kaplarsa, başka yaygın alerji semptomlarınız olabilir, örneğin:
- Düşük tansiyon,
- Baş ağrısı,
- Mide bulantısı,
- Nefes almada zorluk.
Kızarıklık, cildinizin genellikle güneş ışığına maruz kalmayan bölgelerini etkileme olasılığı daha yüksek olabilir. Sık sık güneş ışığına maruz kalan ellerinizde veya yüzünüzde kızarıklık yaşamayabilirsiniz. Güneşe karşı çok hassassanız, cildinizin ince giysilerle kaplı bölgelerinde de kurdeşen çıkabilir. Kızarıklığın görünümü, bireysel hassasiyete bağlı olarak değişebilir. Bazen cildiniz kabarabilir veya kabuklaşabilir. Kızarıklık ortadan kalktığında, iz bırakmaz.
Güneş Ürtikerine Ne Sebep Olur?
Güneş ürtikerinin kesin nedeni bilinmemektedir. Güneş ışığı, cilt hücrelerinizde histamin veya benzer bir kimyasal salınımını etkinleştirdiğinde ortaya çıkar. Mekanizma, bir antijen-antikor reaksiyonu olarak tanımlanmaktadır. Bu tür bir reaksiyon, bağışıklık sisteminiz güneş ışığına tepki veren belirli antijen veya tahriş edici maddeye karşı koymak için antikorlar ürettiğinde ortaya çıkar. Kurdeşen, ortaya çıkan iltihaplanma reaksiyonudur.
Aşağıdaki durumlarda güneş ürtikeri riskiniz artabilir:
- Ailede duruma sahip birinin olması,
- Dermatit olması,
- Düzenli olarak güneş ışığına maruz kaldığında durumu tetikleyebilecek parfümler, dezenfektanlar, boyalar veya diğer kimyasalların kullanımı,
- Durumu tetikleyebilecek sülfa ilaçları dahil olmak üzere antibiyotikler veya diğer ilaçların kullanımı.
Bazı durumlarda, ultraviyole (UV) ışığının belirli dalga boyları alerjik reaksiyonu tetikler. Güneş ürtikeri olan çoğu insan UVA’ya veya görünür ışığa tepki verir.
Güneş Alerjisinin İsilikten Farkı Nedir?
İsilik, gözenekleriniz tıkandığında ve giysilerinizin altında ter biriktiğinde ortaya çıkar. Güneş ışığına maruz kalmadan gerçekleşebilir. Örneğin; sıcak, nemli havalarda, özellikle cildinizin kıvrımlarında terleyen vücudunuzun herhangi bir yerinde isilik oluşabilir. İsilik için daha fazla risk altında olabilecek alanlar şunlardır:
- Göğüslerinin altında,
- Kasıkta,
- Koltuk altlarında,
- İç uyluklarınızın arasında.
Güneş ürtikeri ise sadece, güneş ışığına maruz kalmanın bir sonucu olarak ortaya çıkar. İsilik her mevsimde de ortaya çıkabilir. Bebekler battaniyeye sarılırsa, isilik yaşayabilir. İsilik genellikle; birkaç gün içinde kendiliğinden kaybolurken, güneş ürtikeri tipik olarak sadece saatler sürer.
Güneş Alerjisi Ne Kadar Yaygındır?
Güneş ürtikeri, tüm dünyada görülen nadir bir alerjidir. Bir kişinin ilk seferinde medyan yaşı 35’tir, ancak sizi her yaşta etkileyebilir. Bebekleri bile etkileyebilir. Güneş alerjisi her ırktan insanda ortaya çıkabilir, ancak durumun bazı biçimleri Kafkasyalılar arasında daha yaygın olabilir.
Güneş Ürtikeri Nasıl Teşhis Edilir?
Doktorunuz güneş ürtikerini fizik muayeneden teşhis edebilir. Kızarıklığınıza bakacaklar ve size görünüşü ve kaybolma tarihini soracaklar. Güneş ürtikeri genellikle güneşe maruz kaldıktan birkaç dakika sonra ortaya çıkar ve güneşten çıkarsanız hızla kaybolur. İz bırakmaz.
Doktorunuz size geçmişiniz ve güneş ışığına tepkiniz hakkında sorular soracaktır. Doktorunuzun ayrıca bir teşhisi doğrulamak için bir veya daha fazla test yapması gerekebilir:
- Fototesti, cildinizin farklı dalga boylarındaki bir güneş lambasından gelen UV ışığına nasıl tepki verdiğine bakar. Cildinizin tepki verdiği dalga boyu, belirli güneş alerjinizi belirlemenize yardımcı olabilir.
- Yama testi, cildinize alerjileri tetiklediği bilinen farklı maddeleri koymayı, bir gün beklemeyi ve ardından cildinizi bir güneş lambasından gelen UV radyasyonuna maruz bırakmayı içerir. Cildiniz belirli bir maddeye tepki verirse, güneş ürtikerini tetikleyen şey bu olabilir.
- Doktorunuz; kurdeşeninizin lupus veya metabolik bir hastalık gibi başka bir tıbbi durumdan kaynaklandığını düşünürse, kan testleri veya deri biyopsileri kullanılabilir.
Güneş Ürtikeri Nasıl Tedavi Edilir?
Bazen güneş ürtikeri, kendiliğinden kaybolur. Güneş ürtikeri tedavisi semptomlarınızın ciddiyetine bağlıdır. Güneşten uzak durmak, reaksiyonunuz hafifse semptomları çözebilir. Hafif vakalarda, doktorunuz kurdeşenleri sakinleştirmek için oral antihistaminikler veya aloe vera veya kalamin losyonu gibi reçetesiz satılan kremler yazabilir.
Reaksiyonunuz daha şiddetli ise, doktorunuz aşağıdaki gibi başka ilaçlar önerebilir:
- Kortikosteroidler,
- Antimalaryal bir ilaç olan hidroksiklorokin,
- Genellikle astımı tedavi etmek için kullanılan montelukast.
Montelukast, yalnızca uygun bir alternatif yoksa alerji tedavisi olarak kullanılmalıdır.
Doktorunuz ayrıca fototerapi önerebilir. Bu tedavi, cildinizi ilkbaharda düzenli olarak bir güneş lambasından gelen ultraviyole radyasyona maruz bırakarak yaz güneşine hazırlayacaktır. Bu sizi duyarsızlaştırabilir, ancak etkileri uzun süreli olmayabilir.