Bebeklerde alerji, bağışıklık sistemi genellikle zararsız bir maddeye tepki verdiğinde ortaya çıkar. Alerjik reaksiyona neden olan madde “alerjen” olarak adlandırılır. Bağışıklık sistemi, alerjeni vücuda karşı bir tehdit olarak algılar ve alerjen için antikorlar (IgE antikorları) üretmeye başlar. Bu antikorlar, vücutta bulunan mast hücrelerini uyarır ve mast hücreleri alerjen ile savaşmaya başlar. Mast hücreleri daha sonra antikorlara bağlanır ve sonraki süreçte alerjen maddeyi tanımlayabilirler. Bu sürece duyarlılaşma denir ve bebeğinizin vücudunu alerjik reaksiyona hazırlayan süreç gelişmiş olur. Çok sayıda alerji türü vardır ve daha büyük çocuklarda da olabileceği gibi bebeklerin de, yedikleri yiyeceklere, dokundukları şeylere, evde ya da dışarda soludukları gözle görülmeyen parçacıklara alerjisi olabilir. Bir bebeğin sahip olabileceği birçok spesifik alerji çeşidi vardır ancak bunları genel olarak şu kategorilere ayrılabilir; besin ve ilaç, çevre, mevsimsel.
Bebeklerde Gıda ve İlaç Alerjileri
Yiyecek veya ilaç alerjisinin belirtileri birkaç dakika içinde veya birkaç saat sonra ortaya çıkabilir. Kızarıklık gibi belirti veren bazı ilaç alerjisi belirtileri birkaç gün görünmeyebilir. Bebeklerde ilaç ve gıda alerji belirtileri yaygın olarak şunları içerir; kurdeşen veya döküntü, kaşıntı, hırıltı veya nefes darlığı. Yiyecek alerjileri aynı zamanda mide bulantısı, kusma, karın ağrısına da sebep olabilir. Alerjik reaksiyonların şiddeti ve belirtileri kişi ve duruma göre değişebilir. Hafif atlatılabilen alerjik reaksiyonlar yaşanabilirken bazı alerjik reaksiyonlar çok ciddi sonuçlara yol açabilir. Bebekler için şiddetli gıda alerjisi, anafilaksinin en yaygın nedenlerinden biridir. Bebeklerde anafilaksi çok nadirdir ve neredeyse çoğuna inek sütü proteini alerjisi sebep olur. Bebeklerde alerjik reaksiyon yaşanmasına sebep olan başlıca gıdalar şunlardır; süt, yumurta, yer fıstığı, kabuklu ağaç yemişleri, soya, buğday, balık, kabuklu deniz ürünleri. Bebeklerde gıda alerjisi belirtileri arasından bir ya da daha fazlasını görmeniz durumunda vakit kaybetmeden bir alerji uzmanı ile görüşmeniz gerekmektedir.
Bebeklerde Çevresel Alerjiler
Bebeklerde çevresel uyaranlara karşı da alerjik reaksiyon gelişebilir. Örneğin; toza, evcil hayvan tüyüne, küflere, polenlere, böcek sokmalarına ve çevredeki diğer şeylere karşı alerji gelişebilir. Bu alerjiler baş ve göğsü etkileyen semptomlara sebep olabilir. Çevresel alerji belirtileri arasında; hapşırma, kaşıntılı ve kırmızı gözler, öksürük, hırıltılı solunum, göğüste sıkışma, burun akıntısı gibi durumlar yer alır. Bebeğinizin cildi bir alerjene ya da hassas olduğu bir şeye maruz kalırsa cildinde, kurdeşen, kızarıklık, kaşıntılı yumrular gelişebilir. Şampuanlar, sabunlar, deterjanlar ve benzeri ürünleri cilt reaksiyonlarının yaygın sebeplerindendir ve kontakt dermatit adı verilen bir reaksiyonu tetikleyici özelliğe sahiplerdir. Çevresel alerjilerin başlıca tetikleyicileri; evcil hayvanların tüyü, şiltelerde, yataklarda, çarşaflarda bulunan toz akarları, ev temizlik ürünleri, sabun, şampuan, deterjan gibi şeyler yer alır.
Bebeklerde Mevsimsel Alerjiler
Mevsimsel alerjilere bitki bazlı alerjenler sebep olur. Özellikle polen sayısının yüksek olduğu zamanlarda mevsimsel alerjilerin etkileri daha görünür olur. Mevsimsel alerjiler bazı dönemlerde yoğun olur genel olarak. Ancak bazı durumlarda mevsimsel alerjiler yıl boyu sürebilir. Bu durumun oluşması alerjenlerin kaybolmamasından kaynaklanır. Mevsimsel alerjinin semptomları çevresel alerjinin semptomlarına da benzer ve şunları içerir; hapşırma, kaşıntılı veya sulu gözler, öksürük, burun akıntısı. Bebeğiniz bu semptomları özellikle yılın belli aylarında gösteriyorsa mevsimsel alerjisi olabilir ve bir uzman görüşü almanız gerekebilir.
Bebeklerde Alerji Teşhisi
Bebeğinizin alerjisinin olup olmadığını anlamanın tek yolu bir alerji uzmanın alerji testi ya da bir dizi test yapmasıdır. Bebeklerde alerji testlerin sonuçları genellikle yanıltıcı olabilir. Bu sebeple alerji konusunda uzman bir doktor ile görüşmeniz teşhis ve tedavi konusunda bebeğiniz ve sizin için daha yararlı olacaktır. Bazı alerji uzmanları bebekler ve çocuklar konusunda uzmanlaşmıştır ve bebeğinizin yaşına uygun olacak test ve metodları izleyebilir. Alerjiyi saptamanın birkaç farklı yolu vardır. Bunlardan biri cilt testidir. Cilt testinde, derinin hemen altına bir iğne ile belirli bir alerjen zerresi yerleştirilir. Bu yöntem deri delme testi olarak da bilinir. Uygulama yapılan bölge 15 dakika gözlemlenir. Deride herhangi bir reaksiyon yoksa o alerjen elenir ve başka bir alerjen denenebilir. Bebeklerde alerjiyi teşhis etmek için kullanılan bir diğer test de kan testidir. Bu test aynı zamanda IgE testi olarak da bilinir. Doktorunuz bebeğinizin IgE antikorlarını üretip üretmediğine bakmak için bu testi isteyebilir. Bazı durumlarda eliminasyon diyeti de uygulanabilir. Bebeğinizin belirli bir yiyeceğe alerjisi olabileceğini düşünüyorsanız alerji uzmanınız o yiyeceğin alerjen olup olmadığını belirlemek için o yiyeceği diyetten birkaç hafta çıkarmayı tavsiye edebilir. Emziriyorsanız eğer o yiyeceği kendi diyetinizden de çıkarmanız gereklidir. Şüpheli gıda tüketilmediğinde bebeğinizde alerjik reaksiyon olup olmadığına dikkat etmeniz gerekmektedir. Bebeğiniz şüpheli gıdayı yemediğinde belirti yoksa ve yediğinde başlıyorsa o gıdaya karşı alerjisi olabilir. Eliminasyon diyetinin uzman kontrolünde yapılması en sağlıklı yoldur. Alerji uzmanının teşhiste kullanacağı yöntemler bebeğinizin durumuna ve mevcut koşullara göre farklılık gösterebilir.
Bebek Alerjisinin Tedavisi
Bebek alerjisinin ana tedavisi alerjen maddeyi ortadan kaldırmaktır. Alerji uzmanlarının detaylı incelemelerinden sonra alerjen madde belirlenir ve o maddeden uzak durmanız ve bebeğinizin alerjisini kontrol altına alıp yönetmeniz çok daha kolay olacaktır. Örneğin bebeğinizin süte karşı alerjisi varsa süt ve süt ürünlerini, süt içeren ürünleri tüketmemesi gerekir. Emziriyorsanız sizin de bebeğinizde alerjik reaksiyona yol açabilecek herhangi bir ürünü tüketmemeniz gerekmektedir. Emziren annelerde alerjen maddeler süt yoluyla bebeğe ulaşabilir. Bu sebeple emziren annelerin diyetlerine dikkat etmeleri önemli olmaktadır. Antihistamin içeren ilaçlar, alerjileri tedavi etmede yaygın olarak kullanılan ilaçlar arasındadır. Antihistaminikler, alerjik reaksiyonları en az seviyeye indirmeye yardımcı olur. Ancak bu ilaçlar 2 yaş altı çocuklar için önerilmez. Doktor önerisi dışında bebeğinize ilaç vermemeniz gerekir.