Astım, özellikle şehir yaşamı ile birlikte birçok insan için giderek artan bir sorun haline gelmektedir ve sıklığı her geçen gün artmaktadır. Alerjik  astım özellikle gece sabaha karşı gelişen ve tekrarlayıcı özellik gösteren inatçı 3 haftadan uzun süren öksürük atakları, göğüste sıkışma hissi, hırıltılı nefes darlığı atakları ile karakterizedir. Astımın bu kadar yaygın olması yetişkinlerde astım teşhisi nasıl yapılır sorusunu da beraberinde getirmektedir. Bu yazımızda astım teşhisi ve testlerini sizler için yazdık. 

Yetişkinlerde astım teşhisi için astım belirtileri

Alerjik astım tanısının konulmasında hastanın şikayetlerinin ve hikayesinin  doğru bir şekilde alınması ayrıca hekim tarafından muayene edilmesi çok önemlidir. Hasta bazen atak sırasında görülebilir ve bu sıradaki muayene bulguları tanıda yardımcı olabilir. Fakat çoğu kez hasta atak sonrasında alerji uzmanına tarafından görülür ataklar sonrasında hastada muayene bulgusu olmayabilir. Bu yüzden iyi bir şekilde hastanın hikayesinin ve şikayetlerinin alınması önemlidir. Alerjik  astım özellikle gece sabaha karşı gelişen ve tekrarlayıcı özellik gösteren inatçı 3 haftadan uzun süren öksürük atakları, göğüste sıkışma hissi, hırıltılı nefes darlığı atakları ile görülür. Bunun dışında spor veya egzersiz sonrası öksürük veya akciğerde hırıltı olması, her grip sonrası öksürük olması, mevsim geçiş ayları ile birlikte sık sık öksürük görülmesi alerjik astım için önemlidir.

Yetişkinlerde astım teşhisi için muayene bulguları önemlidir

Alerjik astım belirtileri sorgulandıktan sonra muayeneye geçilir. Muayene bulgusu tamamen normal olabilir. Ancak öksürük belirtileri olduğu dönemde akciğerde hırıltı duyulabilir. Özellikle hastalar tarafından nefes alıp verirken ıslık sesine benzer bir ses geldiği söylenir. Bazen sırtını bile dinlemeden uzaktan bile nefes alıp verirken bir ses duyulabilir. Nefes sıkışması görülebilir. Alerjik astım belirtileri olmadığı dönemlerde akciğerler tamamen normal görülebilmektedir.

Alerjik astım teşhisinde gerekli testler yapılmalıdır

Alerjik astım belirtileri sorgulandıktan ve muayene edildikten sonra tetkiklere geçilir. Astım  şikayeti olan hastalarda alerji testi yapılması gereklidir. Astımlı hastaların %60 ile %80’i alerjik astımdır bu yüzden alerji testleri önemlidir. Solunum fonksiyon testi, kan tetkikleri, akciğer filmleri gibi tetkiklerinden gerekli olanları yapılır. Çıkan sonuçlara göre de alerjik astım olup olmadığına karar verilir.

Alerjik astım teşhisinde alerji testi çok önemlidir

Alerjik astım teşhisinde alerji testi çok önemlidir. Alerji cilt testlerinin yapılması, astımın alerjik olup olmadığını gösterecektir. Astımlı  hastaların alerji yönünden incelenmesi mutlaka gereklidir. Astımın alerjik olması durumunda, alerjik olunan alerjenlerden kaçınmak ve astım tedavisinde çok önemli bir yere sahip olan aşı tedavisi gibi ilaç tedavisine iki seçenek daha ilave olmaktadır. Alerji  testiyle neye bağlı alerji olduğu, alerjinin derecesi ve test sonrasında uygunda hangi alerjenle alerji aşısı yapılabileceğine karar verilir. Alerji testi ilk öncelik ciltten yapılmalıdır. Ciltten  yapılan alerji testleri kandan yapılan alerji testine göre en doğru sonucu verir. Çünkü kandan yapılan alerji testi testin yapıldığı cihazın kalitesine göre değişirken ciltten yapılan alerji testi daha doğru sonuç vermektedir. Alerjik astım teşhisi için ciltten alerji testi her yaşta yapılabilmekle birlikte genelde çocuklarda 2-3 yaşından sonra ve tüm yetişkin hastalarda her yaşta yapılmaktadır. Alerji testinin alerji uzmanları tarafından yapılması doğru teşhis, tedavi ve alerji aşısı başlanıp başlanmayacağı konusunda karar verilmesi bakımından çok önemlidir. Alerji hastalıkları uzmanı olmayan göğüs hastalıkları veya KBB uzmanları tarından yapılan testler yanlış yorumlanmaktadır. Alerji uzmanları dışındaki hekimlerin alerji aşılarını başlamaya yetkisi bulunmamaktadır. Alerji hekimleri dışındaki göğüs hekimleri ve KBB hekimleri tarafından yanlış yapılan testler uzun bir süre yanlış aşı veya gereksiz aşı tedavilerine yol açabilir.

Alerji teşhisi için alerji testinden bir hafta öncesinde bazı ilaçlar kesilmelidir.

Alerjik astım teşhisi için alerji testi yapılacaksa bir hafta öncesinde öksürük ilaçları, alerji ilaçları (antihistaminikler) soğuk algınlığı ve antidepresan ilaçları kesilmelidir. Özellikle dekonjestan veya antihistaminik içeren ateş düşürücü ilaçların mutlaka doktora sorularak kesilmesi gerekir. Ancak fazla şikayeti olan hastalarda öncelikle hastalık şikayetlerinin azaltılması daha sonra ilaçlar kesildikten bir hafta sonra alerji testinin yapılması daha uygun olur.

Alerjik astım teşhisi için eğitim önemlidir

Alerjik hastalıkların hepsinde olduğu gibi alerjik astım teşhisi için eğitim önemlidir. Alerjik astım konusunda özel eğitim almış ve bu konuda etkin olan uzmanlar alerji uzmanlarıdır. Yetişkin alerji uzmanları  alerjik astım ve alerji hastalıkları konusunda eğitim alarak yetişkin alerji uzmanı diploması olan aynı zamanda iç hastalıkları uzmanı olan uzmanlardır.

Sonuç olarak;

  • Alerjik astım teşhisi için öncelikle alerji astım belirtileri sorgulanır.
  • Alerjik astım belirtileri olan hastalar muayene edilir.
  • Alerjik astım muayenesi sonrası gerekli testler yapılır.
  • Alerjik astım teşhisinde alerji testlerinin alerji uzmanlarınca yapılması önemlidir.
  • Alerjik astım teşhisinde eğitim önemlidir ve bu konuda özel eğitim alan uzmanlar alerji uzmanlarıdır.