Alerjik astım sık görülen uzun süreli ve düzenli tedavi gerektiren bir akciğer hastalığıdır. Alerjik astım belirtileri şikayetler genellikle çocukluk döneminde başlar. Genellikle hastanın kendisinde ve/veya ailesinde besin alerjisi, alerjik nezle, egzama  ve alerjik astım vardır. Astımda bronşlar çok hassastır. Başta alerjenler (ev tozu, polen, hayvan tüyü, rutubet) olmak üzere viral enfeksiyonlar, sigara dumanı, egzersiz gibi tetikleyiciler bronş etrafındaki kaslarda kasılma ile bronşun daralmasına ve bronş içinde yangıya (kızarıklık, şişlik) ve balgam üretiminin artışına neden olur.

Alerjik astım belirtileri nelerdir?

Astımda tetikleyiciler (alerjenler, egzersiz, sigara dumanı gibi) maruziyet sonrası öksürük, nefes alıp verirken duyulan hışıltı, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi görülebilir. Belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterir.

Çocuklarda alerjik astım belirtileri nelerdir?

Astımlı hastaların bronşları aşırı hassastır ve hastanın şikayeti olmasa bile bronşlarında sürekli yangı (kızarıklık, şişlik) vardır. Astım belirtileri çocuklarda okul öncesi dönemde başlar. Öksürük, hışıltı, göğüste sıkışma hissi ve nefes darlığı görülebilir. Belirtiler gece ya da sabahın erken saatlerinde artar. Belirtilerin sıklığı ve şiddeti değişkenlik gösterir. Ev tozu, polen , hayvan tüyü, rutubet gibi alerjenler, soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları, hava değişikliği, gülme ya da ağlama, sigara dumanı ve parfüm gibi keskin kokular şikayetlerin artmasına neden olur. Çocukluk çağı alerjik astımına burun akıntısı, kaşıntısı, göz kaşıntısı, göz yaşarması, göz kaşıntısı, hapşırık gibi alerjik nezle, geçirilmiş ya devam eden besin alerjisi ve egzama bulguları eşlik edebilir. Besin alerjisi ve egzama varlığında astım belirtileri de daha yoğun ortaya çıkabileceğinden hastalar bu açıdan da değerlendirilmelidir.

Öksüren her çocuk astım mıdır?

Öksürük çocuklarda sık görülen bir bulgudur. Ancak her öksüren çocuk astım değildir. Doktorunuz soracağı  sorular, muayene bulguları ve tetkiklerle astım tanısını koyabilir. Alerjik astımda ailede alerjik hastalık varlığı, çocukta alerjik nezle, besin alerjisi ya da egzama olması, tetikleyicilerle öksürüğün artması ve astım ilaçlarıyla yakınmaların ortadan kalkması astım tanısını düşündürür. Öksürüğün gece ya da sabaha karşı egzersizle, gülme ve ağlama ile artması da astımda görülen yakınmalardır. Ancak öksürüğe eşlik eden;

  • Kusma, kilo alamama, ağız kokusu gibi bulgular varlığında reflü,
  • Sürekli devam eden balgamlı öksürük durumunda uzamış bakteriyel bronşit, bronşektazi (bronş yaplarının normalden fazla genişlemesi), bağışıklık yetmezliği,
  • Beslenme ya da oyun oynarken boğulma olması durumunda ani ortaya çıkan öksürük akciğere besin ya da oyuncak kaçmasına bağlı yabancı cisim,
  • Geçmeyen hışıltı ya da hırıltı durumunda doğuştan kıkırdak yapının yumuşak olmasına bağlı ortaya çıkan laringomalazi,
  • Büyüme gelişme geriliği, sürekli devam eden balgamlı öksürük, kötü kokulu gayta yapma varlığında kistik fibrozisburun akıntısı, geniz akıntısı, boğaz temizleme varlığında burun ve sinüslerde yapılan akıntısı artışına bağlı postnazal akıntı.

Alerjik astım tedavisi nasıldır?

Astım tamamıyla tedavi edilemese de doğru tedavi ile  kontrol altına alınabilir. Tedavide amaç şikayetlerin geçmesi ve astım atak geçirme riskini en aza indirerek bronşlarda kalıcı hasar oluşmasını engellemektir. Öncelikle astıma neden olan alerjen(ev tozu gibi) belirlenerek maruziyetin ortadan kaldırılması ve azaltılması gerekir. Astımda kullanılan ilaçlar kontrol edici ve şikayetleri giderici yani rahatlatıcı ilaçlar olarak ikiye ayrılır.

Rahatlatıcı ilaçlar: Salbutamol içeren ilaçlar tetikleyicilerle (hayvan tüyü gibi) öksürük, hışıltı ve nefes darlığı arttığında bronşlardaki daralmayı düzeltir.

Kontrol edici ilaçlar: İnhale (solunumla alınan) steroid (kortizon) olarak adlandırılan bu ilaçlar.

Hastalık bulgularına neden olan bronşlardaki kızarıklık ve şişliğin düzelmesini sağlar. Doktorunuzun önerdiği süre içinde düzenli kullanılması önemlidir.

Diğer kontrol edici ise mon isimli ağız yoluyla alınan bir ilaçtır. Bu ilaç bronşlardaki şişlik ve kızarıklığın azalmasını sağlar.

Deri ve kan testleri ile çocuğunuzda belirtilere neden olan alerjen  belirlenirse doktorunuz uygun gördüğü durumda bu alerjenee aşı tedavisi  önerebilir. Bu tedavi vücutta bu alerjene olan aşırı yanıtı azaltarak astım bulgularının da düzelmesini sağlayabilir.

Çocuğunuzda tekrarlayan ya da geçmeyen öksürük, nefes darlığı hırıltı ve göğüste sıkışma hissi var ise alerjik astım açısından değerlendirilmesi için çocuk alerji uzmanına başvurunuz.