Yetişkinlerde astım şikayetleri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Yetişkin hastalarda ortaya çıkan alerjik astım özellikle gece sabaha karşı gelişen ve tekrarlayıcı özellik gösteren inatçı 3 haftadan uzun süren öksürük atakları, göğüste sıkışma hissi, hırıltılı nefes darlığı atakları ile karakterizedir. Alerjik astımın en önemli şikayeti olan nefes darlığı ataklar halinde gelmekte olup özellikle geceleri uykudan hastayı kaldırması tipiktir. Ataklar arasında hastanın genelde nefes darlığı yakınması yoktur. Hastaların bir kısmı nefes darlığı şikayetleri azaldığı, kaybolduğu için gün içinde normal hayatlarına devam edebilir. Fakat bir çoğunda nefes darlığı sürekli bir hal alabilir ve hastanın yaşam kalitesini bozarak sürekli geceleri uykudan uyandırmaya, iş gücü kaybına, acile başvurulara, hastaneye yatmalara neden olabilir.
Yetişkinlerde Astım Belirtisi Sadece Öksürük Olabilir?
Astımlılarda mutlaka nefes darlığı olmak zorunda değildir. Öksürükle de seyreden astım formaları vardır. Özellikle geceleri gelen ve hastayı uykudan uyandıran öksürük, eforla gelen öksürük yakınmaları olduğunda astım olası bir tanı olarak akla gelmelidir. Özellikle efor ile kimyasal iritanlarla ortaya çıkan öksürük şikayeti olan hastalar bazen hayatlarında kısıtlamaya gidebilir fakat astım bu kısıtlamalara rağmen ilerlemeye devam edebilir. Kronik öksürük şikayetlerinin ilk nedenleri arasında astım gelmektedir. Hastalarda öksürük şikayetine yol açan diğer nedenler tam bir sistemik muayene yapıldıktan sonra dışlanmalıdır. Yetişkinlerinde kronik öksürüğün en sık nedenleri post nazal akıntı sendromu (PNAS), astım ve gastroözofageal reflü’dür (GÖR). Astım, post nazal geniz akıntısı ve gastroözofageal reflü, yetişkin hastalarda görülen kronik öksürüğün %93’ünden sorumludur. Sigara içmeyen, antihipertansif ilaç (anjiotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörü) kullanmayan ve akciğer grafisi normal kişilerdeki kronik öksürük yakınmasının tamamına yakını bu hastalıklara bağlı gelişmektedir. Fakat romatizmal hastalıklardan kalp hastalıklarına kadar birçok hastalığın akciğeri etkilediğini bilmemiz gerekir. Bu yüzden her hasta tam bir fizik muayene ve değerlendirmeden sonra öksürük ile ilişkili olan alerjik astım açısından tetkikleri yapılmalıdır. Öksürük şikayeti de diğer şikayetler gibi iç hastalıkları tarafından değerlendirilmeli sonrasında alerji ile ilgili olarak alerji uzmanları tarafından tetkikleri yapılmalıdır.
Yetişkinlerde astım şikayetleri nedenlerinden biri de solunum yollarında aşırı duyarlılıktır. Bu ataklar alerjenler ile temas sonucunda veya toz, duman, koku, egzersiz gibi irritanlar ile tetiklenir. Ataklar geriye döner. Astımın erken döneminde ataklar arasında hastanın bir şikayeti veya bir muayene bulgusu olmaz. Astımın ilerleyen dönemlerinde kalıcı hasarlar artıkça astım şikayetleri devamlı olmaya başlar.
Yetişkinler Ne Zaman Alerjik Astım Olabileceğini Düşünmeli?
Alerjik astım özellikle şehir yaşamı ile birlikte birçok insan için giderek artan bir sorun haline gelmektedir ve sıklığı her geçen gün artan bir sağlık sorunudur. Alerjik astım, hastalar tarafından erkenden fark edilebilse de bazen tanı koymada güçlüler yaşanmaktadır.
Alerjik hastaların bir çoğu aslından şikayetlerinin ilerlediği zaman doktora gitme ihtiyacı duyar. Halbuki alerjik astım hastaları alerjik rinit veya saman nezlesi dediğimiz burun akıntısı, tıkanıklık, kaşıntı, hapşırma şikayetleri olduğunda alerji uzmanlarına başvursa belki de astım %40 engellenmiş olacak. Astım bilindiği gibi alerjik rinit tekrarlayan geçmeyen sinüzit burun eti (nazal polip) olan hastaların %40 ile %60’ında birlikte görülür.
Alerjik astım olabileceğimizi hangi durumlarda düşünmeliyiz ? Aşağıdaki soruların cevapları evetse alerjik astım olabilirsiniz
Son 1 yılda göğsünüzde hırıltı veya ıslık sesi duydunuz mu?
Son 1 yılda herhangi bir zamanda gece nefes darlığı atağı ile uyandınız mı?
Son 1 yılda gece her hangi bir zamanda öksürük atağı ile uyandınız mı?
Son 1 yılda her hangi bir zamanda göğsünüzde sıkışma hissi ile uyandınız mı?
Her hangi bir zamanda zorlu bir egzersizi takiben nefes darlığı atağı yaşadınız mı?
Her hangi bir zamanda gündüz şartlarında dinlenme halindeyken nefes darlığı atağı yaşadınız mı?
Her hangi bir ataktan sonra kendinizi iyi hissediyor musunuz yoksa şikayetleriniz sürekli mi ?
Eğer bu sorulardan birine “evet” dediyseniz yakınmalarınız evde, iş ortamında uzakta veya seyahatte az veya yok muydu ? sorusu sizin şikayetlerinizden sorumlu alerjen ile temas ettiğinizde ortaya çıktığını gösterir.
Ailesinde alerjik astım şikayetleri ve tanısı olanların bu soruları kendine sorması daha önemlidir. Özellikle alerjik burun akıntısı, tıkanıklık, kaşıntı ve hapşırma şikayetleri başlayan hastalar ailesinde astım varsa mutlaka alerji uzmanları tarafından değerlendirilmedir.