Hepimizin çok sevdiği güzel bahar ayları yaklaşmakta. Fakat bazı insanlarda, baharla birlikte alerjik hastalıklara bağlı bulgularda büyük bir artış olur. Bahar alerjisi deyimi daha çok halk arasında “saman nezlesi” olarak bilinen alerjik riniti ifade etmektedir. Fakat bahar ayları göz alerjisi ve astım yakınmalarında da artışa neden olabilir. Burunda akıntı, hapşırık, kaşınma, gözlerde kızarıklık, sulanma, kaşıntı ve astım hastalığının belirtileri olan nefes darlığı ve öksürük bahar alerjisinin en önemli bulgularıdır.
Bahar ayları olan mart, nisan ve mayısta bu belirtilerin görülmesinin nedeni ağaç, çiçek ve çimenlerin polenlerinin havaya yayılmasıdır. Bu polenler hava ile ağız, burun, göz, deri ve akciğerlerimize kadar ulaşırlar ve alerjik hastalıklara ait bulguların ortaya çıkmasına neden olurlar. Bitkilerin polen dönemleri birbirlerinden kısmen farklıdır. Mart ayından ekim ayına kadar sürmektedir. Bu yüzden duyarlı olunan polene göre bulguların süresi ve şiddeti değişebilir.
Bahar alerjisinin belirtileri nelerdir?
Bahar aylarında burunda tıkanıklık, hapşırma, kaşınma, damak ve kulakta kaşıntı gibi alerjik nezle belirtileri, gözlerde sulanma ve kaşınma gibi göz alerjisi belirtileri, öksürük ve nefes sıkışması gibi astım belirtileri en önemli belirtileridir.
Genellikle nezle belirtileri ile benzerdir. Nezlede bulgular 7-10 gün içinde kaybolurken, bahar alerjisinde bu süre birkaç aya kadar uzayabilir. Bu nedenle burunla ilgili yakınmalar 2 haftadan uzun sürdüğü takdirde alerjik nezle açısından araştırılması gerekir.
Bahar alerjisi teşhisi nasıl konulur?
Bahar aylarında bu belirtileri olan çocukların mutlaka bir çocuk alerji uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir. Değerlendirme sonucunda bahar alerjisi şüphesi varsa tanıyı kesinleştirmek için kan ve deri testlerinin yapılması gerekmektedir. Kan testleriyle de tanı konulabilmekle birlikte deri testi daha güvenilir sonuç vermektedir.
Alerji testleri 1 aydan sonra yapılabilmekle birlikte polen alerjisi için alerji testi genellikle 1-2 yaşından sonra tercih edilmektedir. Çünkü bahar alerjisi genellikle 2 yaşından sonra ortaya çıkmaktadır. İki yaş altında bahar alerjisi gelişme riski çok düşüktür.
Bahar alerjisi teşhisi neden önemlidir?
Bahar alerjileri hastayı çok rahatsız eder ve yaşam kalitesini bozar. Ayrıca alerjik bulgular nedeniyle hastalar iyi uyuyamadığı için; yorgunluk ve halsizlik hissederler. Bunun sonucunda konsantrasyon ve öğrenme yeteneğinde azalma olur. Sonuç olarak hastaların iş ve okul başarılarını olumsuz olarak etkiler.
Bahar alerjisinin tedavisi nasıldır?
Tedavide korunma, ilaç tedavisi ve aşı tedavisi uygulanmaktadır.
Bahar aylarında polenlerden korunma için hangi önlemler alınmalıdır?
Polenlerin yoğun olduğu dönemlerde; sabah ve öğle saatlerinde evin pencerelerini kapalı tutmak polenlerin ev içine girmesini büyük ölçüde engelleyebilmektedir. Polen yoğunluğunun belirgin olarak azaldığı akşam saatlerinde evi havalandırmak daha uygundur.
Polenlerin yoğun olduğu mevsimlerde, özelikle sabah ve öğle saatlerinde zorunlu değilse dışarı çıkılmamalıdır. Bu mevsimlerde dışarıda vakit geçirilecekse siperli şapka, gözlük kullanılmalıdır. Eve gelince kıyafetlerin değiştirilmesi, duş alınması veya el ve yüzün bol suyla yıkanması vücuda veya kıyafetlere bulaşan polenlerin uzaklaştırılmasında yararlı olabilmektedir.
Ev içinde veya arabada camları açmak yerine polen filtreli klima kullanılmalıdır.
Bahar alerjisinde ilaç tedavisi nasıldır?
Çevresel alerjenlerden korunma önlemleri tek başına yeterli olmayacağı için mutlaka ilaç tedavisi yapılmalıdır.
Bahar alerjisinin tedavisi için hastanın bulgularına göre çeşitli ilaçlar bulunmaktadır. Göz için damlalar, burun için sprey ve şuruplar, yine akciğer bulguları varsa solunum yoluyla alınan çeşitli ilaçlar vardır. Bu ilaçlar; çocuğun durumuna göre çocuk alerji uzmanı tarafından düzenlenmelidir. İlaçların etkisini göstermesi için 1-2 hafta geçmesi gerektiği bilinmelidir. İlaçlar çocuğun duyarlı olduğu polene göre mevsim boyunca kullanılmalıdır.
Bahar alerjisinde aşı tedavisi
Eğer ilaçlarla yeterli sonuç alınamazsa ve hastanın kriterleri uygunsa; duyarlı olduğu alerjene karşı aşı tedavisi (İmmünoterapi) yapılabilmektedir. Alerji aşısının içeriği alerji uzmanı tarafından, hastanın alerji testinin sonucuna ve bulgularına göre seçilmelidir ve programlanmalıdır. Bu durumda alerjik nezle ve astımda oldukça etkili bir tedavi yöntemidir. Bu nedenle çocuklarda alerji aşısı mutlaka bir çocuk alerji uzmanı tarafından uygulanmalıdır
Aşı tedavisine kaç yaşında başlanabilir?
Dilaltı aşılara 3 yaşından sonra, cilt altı enjeksiyon şeklindeki aşılara ise 5 yaşından sonra başlanmaktadır.
Sonuç olarak;
– Bahar aylarında polen duyarlılığı alerjik hastalıkların yakınmalarında artışa neden olmaktadır.
– Belirtiler; burunda hapşırma, kaşıntı, tıkanıklık, gözde sulanma, kızarıklık, kaşıntı ve akciğerlerle ilgili olarak da öksürük ve nefes darlığıdır.
– Polen duyarlılığı ciltten ve kandan yapılan alerji testleri ile teşhis edilebilir.
– Bahar alerjisinde tedavi; korunma, ilaç ve aşı (immünoterapi) tedavisi olarak yapılmaktadır.
– Bahar alerjisi olan bir çocuk tanı ve tedavi için mutlaka çocuk alerji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.