Polen alerjisi, mevsimsel alerjilerin en yaygın tetikleyicilerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Birçok insan polen alerjisini “alerjik nezle” olarak bilir. Uzmanlar genellikle polen alerjisi “mevsimsel alerjik rinit” olarak adlandırır.
Her ilkbahar, yaz ve sonbaharda, bitkiler aynı türdeki diğer bitkileri döllemek için küçük polen taneleri salgılarlar. Alerjik reaksiyonlara neden olan polenlerin çoğu ağaçlardan, yabani otlardan ve çimlerden gelir. Bu bitkiler rüzgarla seyahat eden küçük, hafif ve kuru polen taneleri yapar.
Polen Alerjisi Belirtileri
Polen alerjisi olan kişilerde, hangi polen türüne alerjisi varsa o polenlerin havada olduğu dönemlerde alerji belirtileri ortaya çıkmaktadır. Belirtiler şunları içerir:
- Burun akıntısı ve mukus üretimi,
- Hapşırma,
- Kaşıntılı burun, gözler, kulaklar ve ağız,
- Burun tıkanıklığı,
- Kırmızı ve sulu gözler,
- Gözlerin etrafında şişme.
Polen Alerjisi Nedenleri
Tüm alerjiler için, bağışıklık sistemi spesifik alerji tetikleyici moleküllerine (alerjenler) tepki verir. Bağışıklık sistemi, alerjeni tespit eden ve enflamatuar reaksiyonlara ve histamin adı verilen kimyasalın salınmasına neden olan antikorlar üretir. Histamin, kaşıntılı ve sulu burun ve gözler gibi saman nezlesi semptomlarına ve hapşırmaya neden olur.
Polen alerjisine neden olduğu bilinen birkaç bitki türü aşağıdaki gibidir:
- Ağaçlar: Huş, Kızılağaç, Sedir, Fındık, Söğüt, Düzlem, Zeytin ve Gürgen,
- Çimler: Karaçayır ve Timothy,
- Yabancı Otlar: Ragweed, Isırgan, Mugwort, Kaz Ayağı ve Kuzukulağı.
Polen Alerjisi Tanısı
Doktorlar polen alerjisini teşhis etmek için iki test kullanır.
Deri Prick Testi
Leke/çizik testi olarak da bilinen deri prick testinde, bir hemşire veya doktor cilde olası alerjenlerden küçük bir damla damlatır. Ardından hemşire damlaların arasından iğneyle deriyi hafifçe deler veya çizer. Kişinin, maddeye alerji varsa, 20 dakika içinde test bölgesinde kızarıklık, şişlik ve kaşıntı gelişir. Belirli bir polen alerjeni için pozitif bir SPT, bir kişinin alerjisi olduğu anlamına gelmez.
Spesifik IgE Kan Testi
Kan testleri, insanlarda cilt belirtileri varsa veya cilt testlerini engelleyen ilaçlar kullanmışsa faydalıdır. Ayrıca, deri testine tolerans göstermeyen çocuklarda da kullanılabilmektedir. Doktorunuz kan örneği alır ve bu örnek bir laboratuvara gönderilir. Laboratuvar alerjeni kan örneğine ekler. Sonra kanınızın alerjenlere saldırmak için ürettiği antikor miktarını ölçer. Bu teste Spesifik IgE (sIgE) Kan Testi denir. Deri testlerinde olduğu gibi, bir alerjene yapılan pozitif bir kan testi mutlaka bir alerjenin semptomlarına neden olduğu anlamına gelmemektedir.
Polen Alerjisi Tedavisi
Bazı reçetesiz satılan ve reçeteli ilaçlar, polen alerjisi semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
- Antihistaminikler hap, sıvı veya burun spreyi formunda gelir. Burun ve gözlerdeki kaşıntıyı ve hapşırmayı hafifletebilirler. Ayrıca, burun akıntısını ve daha az miktarda burun tıkanıklığını azaltır.
- Dekonjestanlar hap, sıvı, burun spreyleri veya damlalar halinde bulunur. Nazal pasajların astarını küçültmeye ve burun tıkanıklığını gidermeye yardımcı olurlar. Dekonjestan burun damlaları ve spreylerin sadece kısa vadede kullanılması gerekir.
- Nazal kortikosteroidler bir tür burun spreyidir. Burun iltihabını azaltır ve alerjik reaksiyonları engeller. Alerjik rinit için en etkili ilaç türüdür çünkü burun tıkanıklığı dahil tüm belirtileri azaltabilirler. Nazal kortikosteroidlerin çok az yan etkisi vardır.
- Lökotrien reseptör antagonistleri, alerjik reaksiyonlara katılan önemli kimyasal habercilerin (histamin dışında) etkisini engeller.
- Kromolin sodyum, histamin ve lökotrienler dahil alerji semptomlarına neden olan kimyasalların salınımını bloke eden bir burun spreyidir. Bu ilacın çok az yan etkisi vardır, ancak günde dört kez almalısınız.
Polen alerjisi olan birçok kişi ilaçlardan tam olarak fayda görmez. Bu kişinin, immünoterapi tedavisi için aday olabileceği anlamına da gelir. İmmünoterapi, alerjik reaksiyonların şiddetini önlemeye veya azaltmaya yardımcı olan uzun süreli bir tedavidir. Vücudun alerjenlere karşı bağışıklık tepkisini değiştirerek alerjik hastalık seyrini değiştirebilir.