K vitamini vücudumuzun pıhtı oluşturması ve kanamayı durdurması için ihtiyaç duyduğu bir maddedir. K vitaminini yediğimiz besinlerden alırız. Bazı K vitamini de bağırsaklarımızda yaşayan iyi bakteriler tarafından yapılır. Bebekler vücutlarında depolanan çok az miktarda K vitamini ile doğarlar ve bu da takviye edilmediği takdirde ciddi kanama sorunlarına yol açabilir.
K Vitamini Eksikliği Kanaması veya VKDB Nedir?
K vitamini eksikliği kanaması veya VKDB, kanlarında pıhtı oluşturmak için yeterli K vitamini bulunmadığından bebekler kanamayı durduramadığında ortaya çıkar. Kanama vücudun içinde veya dışında herhangi bir yerde olabilir. Kanama vücutta meydana geldiğinde, fark edilmesi zor olabilir. Genellikle, VKDB’li bir bebek bağırsaklarına veya beyne kanar ve bu da beyin hasarına ve hatta ölüme neden olabilir. Doğumda K vitamini aşısı almayan bebekler, 6 aylık olana kadar herhangi bir zamanda VKDB geliştirebilir. Kanama problemlerinin başladığı bebeğin yaşına göre üç tip VKDB vardır; erken, klasik ve geç.
Yeni Doğmuş Bir Bebek
Cinsiyet, ırk veya etnik kökene bakılmaksızın tüm bebekler, genellikle 4-6 aylıkken düzenli yiyecekler yemeye başlayana ve normal bağırsak bakterileri K vitamini yapmaya başlayana kadar VKDB için daha yüksek risk altındadır. Bunun nedeni:
Doğumda bebeklerin vücutlarında çok az miktarda K vitamini depolanır, çünkü annelerinden plasenta yoluyla sadece küçük miktarlar onlara geçer.
K vitamini üreten iyi bakteriler yenidoğanın bağırsaklarında henüz mevcut değildir.
Anne sütü düşük miktarda K vitamini içerir, bu nedenle sadece anne sütü ile beslenen bebekler tek başına anne sütünden yeterli K vitamini alamazlar.
Bebeğimin K vitamini eksikliği ve VKDB almasını önlemek için ne yapabilirim?
İyi haber şu ki, bebeklere uyluktaki bir kas içine K vitamini iğnesi verilerek VKDB kolayca önlenebilir. Doğumdan hemen sonra yapılan bir atış, bebeğinizi VKDB’den koruyacaktır. Yenidoğan ve anne arasında anında bağ ve teması sağlamak için K vitamini aşısı doğumdan sonra 6 saate kadar ertelenebilir.
K vitamini aşısı güvenli mi?
Evet. Birçok çalışma, K vitamininin yeni doğanlara verildiğinde güvenli olduğunu göstermiştir.
Bebeklerin K vitamini eksikliğine ve kanama sorunlarına ne sebep olabilir?
Bazı şeyler bebekleri VKDB geliştirmek için daha yüksek risk altına sokabilir. Daha büyük risk altındaki bebekler şunlardır:
Doğumda K vitamini almayan bebekler; sadece anne sütü ile besleniyorsa risk daha da yüksektir.
Anneleri, nöbetleri tedavi etmek için izoniazid veya ilaçlar gibi belirli ilaçlar kullanan bebekler; bu ilaçlar vücudun K vitaminini nasıl kullandığını etkiler.
Karaciğer hastalığı olan bebekler; çoğu zaman vücutlarında depolanan K vitaminini kullanamazlar.
İshal, çölyak hastalığı veya kistik fibrozu olan bebekler, genellikle yedikleri gıdalardan K vitamini de dahil olmak üzere vitaminleri emmede sorun yaşarlar.
Bebekler ne sıklıkla K vitamini eksikliği kanamasından etkilenir?
Bebekler 6 aylık olana kadar etkilenebildikleri için sağlık çalışanları VKDB’yi üç türe ayırır; erken, klasik ve geç.
Erken ve klasik VKDB daha yaygındır, her 60 yenidoğanda 1 ila 250 yenidoğanda 1’de görülür, ancak anneleri hamilelik sırasında belirli ilaçları kullanan bebeklerde erken VKDB için risk çok daha yüksektir.
Geç VKDB daha nadirdir, 14.000’de 1’de ve 25.000 bebekte 1’de (1–3) görülür.
Doğumda K vitamini aşısı yapılmayan bebeklerde, doğumda K vitamini aşısı olan bebeklere göre geç VKDB gelişme olasılığı 81 kat daha fazladır.
Bebeğimde VKDB olabileceğini düşünürsem nelere dikkat etmeliyim?
Ne yazık ki, VKDB vakalarının çoğunda, yaşamı tehdit eden bir olay başlamadan önce hiçbir belirti yoktur. VKDB’li bebekler aşağıdaki belirtilerden herhangi birini geliştirebilir:
Özellikle bebeğin başı ve yüzü çevresinde morluklar,
Burundan veya göbek kordonundan kanama,
Eskisinden daha soluk olan ten rengi. Daha koyu tenli bebeklerde diş etleri soluk görünebilir,
Yaşamın ilk 3 haftasından sonra bebeğinizin gözlerinin beyaz kısımları sararabilir,
İçinde kan olan, siyah veya koyu renkli ve yapışkan (‘katran’ olarak da adlandırılır) kan kusuyorsa,
Sinirlilik, nöbetler, aşırı uyku hali veya çok fazla kusma beyin kanaması belirtileri olabilir.