Propolis son günlerde sıklıkla kullanıldığını görmekteyiz. Propolisin immün sistemini kuvvetlendirmesi nedeniyle COVID döneminde birçok çocuk ve yetişkin kullanıyor. Propilis bazen alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Alerji ve Astım Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Akçay propolis ve alerjik sorunlar hakkında bilgi verdi.

Pek çok propolis içeren süspansiyon yüksek düzeyde alkol de içermektedir. Bu nedenle de bazı ilaçlarla birlikte alındığında mide bulantısı da yapar. Propolis ayrıca bazı alerjenler de içermektedir. Bu nedenle de alerji yapma potansiyelleri de vardır. Propolis temasa bağlı alerji, dudak etrafında ve dudakta alerji, ağız içinde ağrı ve nefes darlığı gibi alerjik reaksiyonlara da neden olabilir. Bu nedenle de özellikle propolis temasına bağlı alerji riski yüksek olan çocuk ve yetişkinlerde alerji testi yapmak gerekebilir.

Propolis Nedir?

Bal arılarının kovanlarını inşa etmek, onarmak ve korumak için yaptıkları yapıştırıcıdır. Balmumu ile karıştırılmış çeşitli ağaç tomurcuklarından ve kabuklardan kısmen sindirilmiş reçinelerden oluşur. Avrupa’da, çoğunlukla kavak tomurcuklarından elde edilir, ancak iğne yapraklılar da kullanılır. Bu nedenle, balsamlar ve reçineler, mumlar, uçucu yağlar, polen ve sinamil alkol, A, B, C ve E vitaminleri, flavonoidler ve minerallerden oluşan karmaşık bir karışımdır.

Kimler propolise karşı alerjik reaksiyon gösterir ve nedeni nedir?

Propolis nikelden sonra en yaygın ikinci pozitif yama testi alerjenidir. Çocuklarda ve ergenlerde en yaygın dördüncü temas alerjeni nedenidir.

Propolis ile aslında hayatımızda sıklıkla karşılaştığımız görülmektedir. Arıcılar, keman yapımı işinde çalışan veya keman çalanlar, ayakkabıcılar, keresteciler, balmumu kalıplarıyla uğraşan sanatçılarda sıklıkla karşılaşmaktayız. Aynı zamanda yüz kremleri, rujlar, epilasyon cilaları, diş macunu ve gargaralar, ağız pastilleri, öksürük şurupları, merhemler, losyonlarda bulunabilir. Ayrıca bal içinde olabilir. Sakızlarda, meyve ve şekerlere parlaklık vermesi için kullanılabilir. Merhem ve kremlerde sertleştirici olarak kullanılabilmektedir.

Propolis alerjisinin klinik özellikleri nelerdir?

Dermatit veya ürtikere neden olur. Belirtiler ve işaretler şunları içerir:

  • Kaşıntı, yanma, ağrı,
  • Dudaklarda ve dilde lokalize şişme,
  • Lokalize döküntü,
  • El dermatiti– yaygın görülür,
  • Egzama,
  • Psoriasiform( El ve parmaklarda sedefe benzer döküntü gibi),
  • Kızarıklık, küçük şişlikler, kaşıntı,
  • Ağız çevresinde ekzematöz döküntü (perioralegzama),
  • Dudakların kızarıklığı ve kabuklanması,
  • Dil iltihabı ve ağız ülseri,
  • Kemancı boynu,
  • Yüz kızarıklığı, kaşıntı ve havayla temastan dolayı şişlik,
  • Boğaz şikayetleri-yutma veya konuşma güçlüğü,
  • Kurdeşen (Ürtiker),
  • Nefes darlığı gibi sistemik semptomlar,
  • Temastan uzak bir bölgede döküntü  rapor edilmiştir.

Önceden duyarlı hale getirilmiş bir hastada reaksiyonlar maruziyetten sonraki saatler ile günler arasında başlar. İlk duyarlılaşma 10-15 gün sürer.

Nasıl teşhis edilir?

Alerjinin teşhisi,  yama testi muhtemel kaynak “olduğu gibi” veya seyreltilmiş, örneğin bal, kozmetik veya terapötik formülasyon ile yapılır. Pozitif yama testi reaksiyonları ile ilişkili olarak orijinal dermatit lezyonu bildirilmiştir.

Propolis alerjisi tedavisi nasıl yapılır?

Alerji içeren ürünlerden kaçınmak reaksiyonun çözülmesine neden olur, ancak bazen alerji maruziyetinin tanımlanamayan başka bir kaynağı daha hafif belirtilerin devam etmesine neden olur. Bu nedenle, orijinal propolis kaynağından kaçınılmasına rağmen, temas alerjisi belirtilerinin tamamen ortadan kalkmaması durumunda yeniden değerlendirilmesi önemlidir.

Ellerinde propolis nedeniyle alerjik kontakt dermatiti olan arıcılar, lastik veya deri eldiven giyerek kovanlarla çalışmaya devam edebilirler.

Bir vakada, propolisle zenginleştirilmiş balın kapsül olarak yutulmasının, cheilitis/perioral egzama ve bal ve propolis için pozitif yama testine rağmen hiçbir etkisi olmamıştır.

Kozalaklı ağaç, kavak, salisilatlar ve Myroxylon pereirae’ye karşı bilinen alerjisi olan hastalara, ortak alerjenik bileşenler nedeniyle propolisten uzak durmaları önerilir. Propolisle ilgili maddelerin adlarının bilinmesi önemlidir, çünkü bunlardan da kaçınılmalıdır.

Dermatit genellikle yumuşatıcılar ve topikal steroidlerle tedavi edilir.

Özetleyecek Olursak;

  • Bal arılarının kovanlarını inşa etmek, onarmak ve korumak için yaptıkları yapıştırıcıdır.
  • Günlük hayatta birçok kullandığımız ürün içinde olabilen bir maddedir
  • Propolis nikelden sonra en yaygın ikinci pozitif yama testi alerjenidir. Çocuklarda ve ergenlerde en yaygın dördüncü temas alerjeni nedenidir.
  • Propolis ile temas alerjisi, dermatit veya ürtikere neden olabilir
  • Propolis içeren ürünlerden kaçınmak reaksiyonun çözülmesine neden olabilmektedir.

Randevu ve Bilgi Formu