Bahar mevsiminin gelmesi ile birlikte ortaya çıkan polenler, burun akıntısı hapşırma gözlerde kaşıntı veya öksürük şikayetlerine yol açabilir. Yılın belli aylarında şikayetleri başlayan hastalar her mevsim geldiğinde bu şikayetlerin başlayacağını bilirler ve önlem almaya çalışırlar. Kendini hissettirmeye başlayan bahar mevsimi çoğumuzu mutlu ederken mevsimsel alerjisi olan kişiler için ciddi sorunların başladığı aylardır. Alerjisi olanlar için bahar mevsimi her tarafta uçuşan polenler; burun akıntısı, hapşırmalar, gözlerde kızarıklıklar ve kaşıntılar uykusuz geceler gün için devam eden yorgunluk anlamına gelir.
Mevsimsel alerjinin en sık nedenleri ağaç, ot ve yabani ot polenleridir. Ayrıca bahar mevsimlerinde artan küfler de mevsimsel alerjilere yol açabilir.
Alerjik Rinit
Alerjik yapıya sahip kişilerin bahar mevsimi ile birlikte polenleri solunmasına bağlı olarak burun akıntısı, kaşıntısı, tıkanıklık ve hapşırma gibi şikayetlerinin ortaya çıkmasına alerjik rinit veya saman nezlesi denir. Bahar mevsiminde ortaya çıkan polenler ayrıca nefes darlığı hırıltı ve öksürüğe yol açıp alerjik astıma neden olabilir. Gözlerde kaşıntı kızarıklık ve akıntıya neden olup alerjik konjuktivite yol açabilir. Polenlerin ciltte kaşıntı kızarıklık şeklinde ürtikere de yol açtığı görülmektedir
Çiçek tozu olarak da bilinen polenler aslında çiçeklerin üreme tohumlarıdır ve her sene milyonlarcası doğaya yaşadığımız çevreye salınmaktadır. Gözle görülemeyecek kadar küçüktürler. Polenler bildiğimiz gibi rüzgar ile veya arılar, böcekler aracılığı ile yayılır. Çevremizde bulunan rengarenk, kokulu bitkiler özellikle süs bitkilerinin polenleri yapışkan ve ağır olup böcekler tarafından taşınırlar, havada yaygın bulunmazlar. Alerjik yapıya sahip kişiler ancak bu bitkilere çok yaklaşırsa şikayete yol açabilir. Hastaların bu bitkilerden uzak kalması şikayetlerin oluşumunu engeller.
Bahar mevsiminde ortaya çıkan polen alerjisinin oluşumunda önemli olan polenler havada yaygın bulunan ve rüzgar ile yayılan polenlerdir. Çiçeksiz yeşil bitkilerin polenleri rüzgarlar ile taşınır. Bu polenler rüzgar ile kilometrelerce uzağa taşınabildiğinden hastanın bu bitkilere yakın olması gerekli değildir. Bazen bir ağacın poleni 150 kilometreden daha fazla alana yayılabilir ve bu alan içinde bulanan alerjik kişileri etkileyebilir. Bu nedenle korunmak oldukça zordur. Alerjimiz olan ağaç ve bitkileri çoğu kez göremeyebiliriz fakat onların polenleri havada bulunmaktadır. Bu yüzden alerjik yapıya sahip kişiler şikayetlerinin rüzgarlı havalarda çok arttığını söylerler.
Polen Alerjisi (Mevsimsel Alerji) Nasıl Gelişir?
Polen alerjisi ülkemizde olduğu gibi dünyada da birçok kişiyi etkilemektedir. Bazı ülkelerde 5 kişiden birinde polenlere bağlı alerjik rinit görülmektedir. Mevsimsel alerjik astım atakları ve alerjik konjonktivit de yine birçok insanı etkilemektedir.
Polen alerjisinde oluşan alerjik yanıt; kişide var olan bir genetik yatkınlığa, çevresel faktörlerin katkısıyla, ortaya çıkar. Alerji vücudun bağışıklık sisteminin, dış ortamdan vücudumuza giren polen gibi alerjen adı verilen maddelere karşı oluşturduğu istenmeyen zararlı aşırı bir yanıttır.
Polenler vücudumuz tarafından yabancı madde olarak algılanır ve bu yabancı maddelere karşı vermiş olduğu aşırı yanıta bağlı olarak birlikte burun akıntısı, kaşıntı, tıkanıklık, hapşırma, gözlerde kaşıntı, kızarıklık şikayetleri oluşur.
Bahar aylarının gelmesi ile birlikte burun akıntısı, kaşıntı, tıkanıklık, hapşırma, gözlerde kaşıntı, kızarıklık şikayetleri başlar. Alerjik rinit şikayetleri her sene artış gösterip zaman içinde öksürük nefes darlığı hırıltı gibi astım belirtilerinin ortaya çıkmasına yol açar.
İlkbahar ve sonbahar polenlerin ortaya çıktığı aylardır. İlkbaharda şikayetleri olan hastaların sonbaharda yine şikayetlerinin arttığı veya özellikle sonbaharda bazı bitkilerin polenlerinin havada daha yoğun olduğu dönemlerde şikayetlerin ortaya çıktığı görülmektedir.
Her bitkinin polen yayılma dönemi farklılık gösterir. Doğada gördüğümüz bitkilerden ortama yayılan polenleri; çayır polenleri, ağaç polenleri, ve yabani ot polenleri olarak ayırabiliriz. Bu polenler her sene iklim şartları değişse bile ve bölgenin bitki yapısına bağlı olarak:
Ağaç polenleri
-Şubat-nisan aylarında,
Çayır polenleri
-Mayıs-temmuz aylarında,
Yabani ot polenleri
-Ağustos-ekim aylarında havaya yayıldığı kabul edilir.
Mevsimsel alerjik şikayetler mevsim zamanlamasına ve süresine bağlı olarak ülkeden ülkeye göre değişmekle birlikte, bazı iklim faktörleri alerjik belirtilerin daha kötü olmasına yol açabilir.
Ağaç, çim ve yabani otlar polenleri serin geceler ve sıcak günlerde daha fazla artar.
Küfler, ısı ve yüksek nemde hızla artar.
Özellikle sabahları polen seviyeleri zirveye ulaşma eğilimindedir.
Yağmurlu günler polenleri uzaklaştırır, ancak yağış sonrasında polen sayıları tekrar yükselebilir.
Rüzgar olmayan günlerde, havadaki alerjenler toprakta çakılı kalır. Rüzgarlı ve sıcak olduğunda, polen sayısı artar.
Bahar geldiğinde polenler de her yerde karşımıza çıkar. Evde ve dış ortamda alacağımızı önlemler şikayetlerin daha az olmasını sağlayabilir.
Polen Alerjisi ( Mevsimsel Alerji ) Belirtileri Nelerdir?
Bahar mevsiminin başlaması ile birlikte ortaya çıkan polen alerjisi, alerjik rinit ve astım ile birlikte birçok soruna daha yol açabilir. Özellikle uzun yıllar polen alerjisi olan hastalarda diğer organlarda da oluşan hasarlara bağlı olarak birçok şikayet karşımıza çıkar.
Bunlar nelerdir:
- Geniz akıntısı; özellikle hastalar tarafından geçmeyen boğazın arkasında balgam olarak söylenir.
- Öksürük; uzun yıllar şikayeti devam eden hastalarda geniz akıntısı ile birlikte zamanla ortaya çıkmaktadır.
- Yorgunluk; devamlı uyku düzeni bozulan hastalarda en önemli şikayetlerdendir.
- Burun kanaması; burunda oluşan harabiyetin neticesinde görülebilir.
- Öğrenme güçlüğü; konsantrasyon bozukluğu yaşayan bir çok hastada özellikle çocukluk yıllarında daha fazla karşımıza çıkmaktadır.
- Gözde sulanma, kaşınma ve konjonktivit alerjinin göz ve çevresinde verdiği zarara bağlı gelişmektedir.
- Sık sinüzit; solunum yolunda alerjik rinit ile birlikte sinüslerde oluşan hasara bağlıdır.
- Ağız kokusu; devamlı özellikle geceleri ağızdan nefes alan hastalarda geniz akıntısı ile birliktedir.
- İşitmede azalma; alerjinin kulak üzerinde yaptığı hasara bağlı olarak alerjik rinit ile birlikte görülmektedir.
- Tat ve koku bozukluğu; burun tıkanıklığı ile birlikte görülmektedir.
- Boğazda kaşıntı ve sık tekrarlayan farenjitler yine ağızdan nefes almaya bağlı gelişmektedir.
- Diş çürümesi çocukluk yıllarında olduğu gibi yetişkinlerde de ağızdan nefes almaya bağlı olarak daha fazla görülmektedir.
- Nefes darlığı ve hırıltı alerjik rinit alt hava solunum yollarını etkilemesine bağlı olarak astım şikayetleri başladığında görülmektedir.
- Horlama; özellikle geceleri ağızdan nefes alan hastalarda sık rastlanılan şikayetlerden biridir. İlerleyen yıllarda uykuda nefes durması ile karşımıza çıkabilmektedir.
Bahar mevsimlerinde polene bağlı oluşan bu şikayetler zamanla tüm yıl devam edebilmektedir. Yıl boyu alerjik şikayetleri olan kişilerde astım daha kolay gelişir. Polenlere karşı duyarlılığı olan hastalarda zamanla ev tozu, küf ve kedi köpek gibi alerjenlere de duyarlanma gelişebileceği unutulmamalıdır.
Mevsimsel alerjinin tanısın konulması ve tedavisinin yapılması ortaya çıkabilecek diğer şikayetlerinde gelişmesini önlemektedir. Mevsimsel polen alerjisi alerji uzmanları ( Alerjist ) tarafından tanısının konulması ve tedavisini yapılması gereklidir.
Polen Alerjisi ( Mevsimsel Alerji ) Varsa Ne Yapmalı?
Baharda polenlerin ortaya çıkması ile birlikte burun akıntısı, kaşıntısı, tıkanıklık, hapşırma, öksürük nefes darlığı hırıltı veya gözlerde kaşıntı kızarıklık oluyorsa polen alerjisi aklımıza gelmelidir.
Polen alerjisi belirtisi olan yetişkin hastaların alerji uzmanına gitmesinde fayda vardır. Polen alerjisi belirtileriniz varsa teşhisin konulması için alerji testlerinin yapılması gerekir.
Alerjik hastalıklardan birisi olan polen alerjisi diğer hastalıklarda olduğu gibi birçok organ üzerinde etkilidir. Burun akıntısı tıkanıklık hapşırma şikayetleri başladığında çoğu kez KBB hekimlerine gidilmektedir. Fakat hastalık sadece burun ve boğaz ile sınırlı değildir. Gözlerde kaşıntı, sulanma olduğunda göz hekimlerine gidilmektedir; fakat alerji sadece gözlerimizde sınırlı kalmayacaktır. Nefes darlığı hırıltı geliştiğinde; astım tanısı ile göğüs hastalıkları tarafından veya yanında eşlik eden egzama atopik dermatit şikayetleri için dermatoloji tarafından izlenmektedir. Alerjik hastalıkların tanısı ve tedavisi alerji uzmanları tarafından yapılması bu yüzden çok önemlidir.
Alerjik hastalıkların hepsinde olduğu gibi doğru teşhisi konulursa; doğru ilaçlar ile polen alerjisinin belirtileri kontrol altına alınabilmektedir ve birçok hekime gitmek gerekmez. Alerji uzmanları tarafından hangi alerjenlere alerjisi olduğu ve nasıl tedavi edileceği; alerji aşısı gerekip gerekmediği ortaya çıkarılmaktadır.
Polen Alerjisi ( Mevsimsel Alerji ) Belirtiniz Varsa Doktora Giderken Nasıl Hazırlık Yapmalıyız?
Bahar mevsiminde polenlerin ortaya çıkması ile birlikte; burun akıntısı kaşıntısı tıkanıklık ve hapşırma şikayetleriniz varsa; bu şikayetlerinizin alerjik olup olmadığının ortaya konması gereklidir. Polen alerjisi ile uyumlu şikayetlerinizin teşhisi için; alerji doktoruna gitmeye karar verdiyseniz nasıl hazırlık yapılacağı hakkında bilgi vermeye çalışacağız
Polen Alerjisi İçin Alerji Uzmanına Mı Gitmeliyim
Alerji uzmanları diğer alerjik hastalıklar ile birlikte; polen alerjisi teşhisinde çok deneyimli ve bu konuda özel eğitim alan aynı zamanda iç hastalıkları uzmanı olan doktorlardır. Bu nedenle alerji uzmanına gidilmesinde fayda vardır.
Alerji uzmanlarına gittiğinizde; şikayetlerinizin alerjik olup olmadığı veya diğer hastalıklarla ilişkisinin olup olmadığının da teşhisi konulacaktır. Örneğin; burun tıkanıklığı olan hastaların bir kısmının bu şikayetleri tiroid bezinin az çalışmasına bağlı ( hipotiroidi ) olabilmektedir. Tiroide bağlı hastalığının tedavi edilmesinin gerekli olduğunun önemi anlatılmadır. Alerji uzmanları aynı zamanda iç hastalıkları uzmanlarıdır.
Mevsimsel Alerjik Rinit İçin Doktora Gitmeden Önce Bazı İlaçları Kesmelisiniz
Polen alerjisi için doktora gitmeye karar vermişseniz; daha önce kullanılan alerji ilaçları, öksürük ve soğuk algınlığı ilaçları, antidepresanların bir kısmı; özellikle antihistaminiklerin kesilmesi gerekir. Polen alerjisi teşhisi için alerji testi gerekebilmektedir. Ne yazık ki bu ilaçlar da alerji testinin sonuçlarını etkileyeceği için; doktora sorularak en az 1 hafta öncesinde bu ilaçların kesilmesi gerekir. Burun spreyleri ve nefes açıcı spreyler alerji testini etkilemez. Kesilmesine gerek yoktur. Ayrıca diğer hastalıklarınız için hastanın kullandığı tansiyon ilaçları, tiroid veya diyabet ilaçlarını kesmeniz gerekmez. Antibiyotik kullanıyorsanız kesmenize gerek yoktur.
Aç Kalmaya Gerek Yoktur
Polen alerjisi teşhisi için gereken tetkikler için genellikle aç kalmaya gerek yoktur. Bu nedenle kahvaltı yaparak gelinmesinde fayda vardır.
Polen Alerjisi ( Mevsimsel Alerji ) Tanısı Nasıl Konulmaktadır?
Yetişkinlerde bahar mevsimi ile birlikte başlayan polen alerjisi; kişilerin hem sağlık hem de sosyal yaşantısını etkileyip hayat kalitesini bozan ciddi bir sağlık sorunudur. Polen alerjisi sadece burun akıntısı, kaşıntısı, tıkanıklık ve hapşırma şeklinde kalmaz. İleri yıllarda diğer sağlık sorunlarını beraberinde getirir. Polen alerjisi olan yetişkinlerde teşhis konulması için alerji testlerinin yapılması gerekir.