Menenjit, beyni ve omuriliği kaplayan meninks adı verilen hassas zarları etkileyen nadir bir enfeksiyondur. Menenjitin bazı türleri vardır:
Bakteriyel menenjit nedir?
Son derece ciddi bir hastalıktır. Böyle bir durumda çocuğunuzun acil tıbbi yardım alması gerekir. Hızlı tedavi edilmeyen bakteriyel menenjit hayati tehlike oluşturabilir ve beyin hasarına neden olabilir. Birkaç bakteri türü bakteriyel menenjite neden olabilir. Bu bakterilerden bazıları şunlardır:
- Streptococcus pneumoniae (pnömokok),
- Neisseria meningitidis (meningokok),
- Listeria monocytogenes (yaşlı kişilerde, hamile kadınlarda veya bağışıklık sistemi sorunları olanlarda),
- Haemophilus influenzae tip b (Hib) adı verilen bir bakteri.
Çoğu durumda bakteriyel menenjit, bakteriler sinüslerinizden, kulaklarınızdan veya boğazınızdan kan dolaşımınıza girdiğinde başlar. Bakteriler kan dolaşımınızdan beyninize gider.
Menenjite neden olan bakteriler, enfekte olan kişiler öksürdüğünde veya hapşırdığında yayılabilir. Siz veya çocuğunuz bakteriyel menenjiti olan birinin yanında bulunduysanız, bu durumu kapabilirsiniz.
Viral menenjit Nedir?
Viral menenjit, bakteriyel formdan daha yaygındır ve genellikle, ancak her zaman değil, daha az ciddidir. İshale neden olabilen birkaç virüs de dahil olmak üzere bir dizi virüs hastalığı tetikleyebilir.
Mantar menenjit Nedir?
Fungal menenjit, bakteriyel veya viral formlardan çok daha az yaygındır. Sağlıklı insanlar nadiren alır. AIDS gibi bağışıklık sisteminizle ilgili bir sorununuz varsa, bu menenjite yakalanma olasılığınız daha yüksektir.
Parazit menenjit
Paraziter menenjit de nadirdir. Genellikle hayvanları etkileyen parazitlerden kaynaklanır. Salyangoz, sümüklü böcek, yılan, balık veya kümes hayvanları gibi parazitler veya yumurtaları ile enfekte olan hayvanları veya parazit yumurtaları içeren ürünleri yiyerek alabilirsiniz. Çiğ veya az pişmiş gıdalarda risk daha yüksektir. Bu tip menenjit bulaşıcı değildir.
Amip menenjit
Amipli menenjit, Naegleria fowleri adı verilen tek hücreli bir böceğin neden olduğu nadir, genellikle ölümcül bir enfeksiyondur. Bu amip toprakta veya ılık, tatlı suda yaşar, ancak tuzlu suda yaşamaz. İnsanlar genellikle amipin yaşadığı suda yüzerek bu hastalığa yakalanırlar. Amip menenjiti bulaşıcı değildir.
Bulaşıcı olmayan menenjit
Enfeksiyöz olmayan menenjite, lupus veya kanser gibi hastalıklar veya kafa travması, beyin ameliyatı geçirdiyseniz veya bazı ilaçlar aldıysanız neden olur. Bu bulaşıcı değildir.
Kronik menenjit
Kronik menenjit, akut menenjit ile benzer belirtilere sahiptir, ancak birkaç hafta içinde gelişir. Bir mantar veya tüberküloza neden olan mikobakterilerin neden olduğu enfeksiyonlardan kaynaklanır. Bu organizmalar beyninizi çevreleyen doku ve sıvıya girerek menenjite neden olur.
Menenjit Belirtileri
Menenjit belirtileri saatler veya günler içinde gelişebilir ve şunları içerebilir:
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon,
- Ateş,
- Baş ağrısı,
- Yüzde uyuşma,
- Işığa duyarlılık,
- Sert boyun,
- Mide bulantısı veya kusma,
- Bulantı veya kusma ile şiddetli baş ağrısı,
- Konsantre olma zorluğu,
- Nöbetler,
- Uyku hali veya uyanmakta güçlük çekme,
- İştahsızlık,
- Deri döküntüsü (meningokokal menenjit ile).
Bebeklerde Menenjit Belirtileri
Bebeklerde menenjit belirtileri şunları içerebilir:
- Yüksek ateş,
- Sürekli devam eden ve bebeği kucağınıza aldığınızda daha da yükselen ağlama,
- Aşırı uyku hali, halsizlik, hareketsizlik,
- Sert boyun veya vücut,
- Bebeğin başının üstündeki yumuşak alanda çıkıntı,
- Yetersiz beslenme,
- Huysuzluk.
Menenjit için Risk Faktörleri
Herkes menenjit olabilir, ancak araştırmalar bunun şu yaş gruplarında daha yaygın olduğunu gösteriyor:
- 5 yaşından küçük çocuklar,
- 16-25 yaş arası gençler ve genç yetişkinler,
- 55 yaş üstü yetişkinler.
Menenjit, hasarlı veya eksik dalak, uzun süreli hastalık veya bağışıklık sistemi bozuklukları gibi belirli tıbbi durumları olan kişiler için daha fazla tehlikedir.
Menenjite neden olan bazı mikroplar kolayca yayılabileceğinden, salgınların insanların birbirine yakın yaşadığı yerlerde ortaya çıkması daha olasıdır.
Menenjit Nedenleri
Menenjit neredeyse her zaman kulaklarınız, sinüsleriniz veya boğazınız gibi vücudunuzun başka bir yerinde başlayan bakteriyel veya viral bir enfeksiyondan kaynaklanır. Menenjitin daha az yaygın nedenleri şunlardır:
- Otoimmün bozukluklar,
- Kanser ilaçları,
- Frengi,
- Tüberküloz.
Menenjit Teşhisi
Doktorunuz tıbbi geçmişinizi soracak ve boynunuzda sertlik olup olmadığını kontrol etmek ve başka belirtilerin varlığını kontrol etmek için fizik muayene yapacaktır. Ayrıca şunları içerebilecek testler yapmaları gerekecektir:
- Bakteri bulmak için kan testleri,
- Şişlik veya iltihap bulmak için kafanızın BT veya MRI taramaları,
- Bir sağlık çalışanının omuriliğinizin çevresinden sıvı almak için bir iğne kullandığı omurilik musluğu.
Menenjit Tedavisi
Tedaviniz, sahip olduğunuz menenjit tipine bağlı olacaktır.
Bakteriyel menenjit, hemen antibiyotiklerle tedaviye ihtiyaç duyar. Doktorunuz, hastalığınıza neden olan bakteriyi tam olarak bulmadan önce bile size genel veya geniş spektrumlu bir antibiyotik verebilir. Enflamasyonu hafifletmek için kortikosteroidler de alabilirsiniz.
Viral menenjit genellikle tedavi olmaksızın kendi kendine geçer. Ateşiniz veya ağrınız varsa doktorunuz size yatakta kalmanızı, bol miktarda sıvı içmenizi ve ağrı kesici ilaçları almanızı söyleyebilir. Herpes veya grip gibi bir virüs hastalığınıza neden olduysa, antiviral ilaç alabilirsiniz. Mantar önleyici ilaçlar mantar menenjitini tedavi edebilir.