Laktoz intoleransı ve süt alerjisi sıklıkla birbiri ile karıştırılmaktadır. Ancak laktoz intoleransı, süt alerjisinden farklıdır. Süt alerjisi, süt proteinlerine karşı bir bağışıklık reaksiyonu içerir. Alerjinin aksine, laktoz intoleransı olan kişilerde ince bağırsak, süt şekeri laktozunu parçalayan enzim olan laktaz yetersizliğinden kaynaklanır. Ayrıca süt alerjisi olanların tüm süt ürünlerinden uzak durması gerekirken, laktoz intoleransı olan bir kişi diyetlerinden yetersiz kalsiyum alabilir ve yoğurt yemekten fayda görebilir.
Laktoz Nedir?
Laktoz, sütteki şekerdir. Vücudunuz, o şekeri parçalamak için laktaz adı verilen bir enzim kullanır, böylece onun emilimini sağlar. Ancak laktoz intoleransı olan kişilerde yeterli laktaz yoktur. Düşük laktaz seviyelerinde bile, bazı insanlar süt ürünlerini gayet iyi sindirebilir. Laktoz intoleransı olan kişiler için düşük laktaz seviyeleri, süt ürünlerini yedikten sonra belirtilere neden olur.
Laktoz İntoleransının Belirtileri
Laktoz intoleransı olan kişiler bazı rahatsız edici belirtiler yaşarlar. Bu belirtiler şu durumları içerir:
- Şişkinlik,
- Karın ağrısı ve kramp,
- Mide bulantısı,
- İshal,
- Geğirme,
Laktoz İntoleransının Nedenleri
Laktoz intoleransı genetik olabilir veya aşağıdaki gibi ikincil bir nedeni olabilir:
- Crohn hastalığı,
- Çölyak hastalığı,
- Radyasyon tedavisi,
- Bazı ilaçlar,
- Erken doğum.
Laktoz İntoleransının Türleri
Laktoz intoleransı genellikle kalıtsaldır. Türler şunları içerir:
Birincil laktaz eksikliği, genetiktir ve belirtiler genellikle bir bebek sütten katıya geçtiğinde ortaya çıkar. Laktaz üretimi düşer ve hoşgörüsüzlük belirtileri ortaya çıkar.
Doğuştan laktaz eksikliği, kişinin genetik bir mutasyonla doğduğu zaman olan konjenital laktaz eksikliği, çok az laktaz üretmesine veya hiç üretmemesine neden olur.
Ailevi laktaz eksikliği, bir kişinin yeterli laktaz ürettiği, ancak kişinin laktozu kan dolaşımına emilmek için parçalamadığı durumdur.
Kaçınılması Gereken Yiyecekler
Çoğu süt ve süt ürününde laktoz bulunur ve birçok işlenmiş gıdaya eklenmiş süt ve süt ürünleri vardır. Laktoz, bazı deniz memelileri dışında çoğu memelinin sütünde benzer miktarlarda bulunan bir şekerdir. Bununla birlikte, farklı süt ürünleri, nasıl işlendiklerine bağlı olarak farklı miktarlarda laktoz içerebilir. İçeriklerinde listelenen süt, laktoz, peynir altı suyu, lor, süt yan ürünleri, kuru süt katıları veya yağsız kuru süt tozu içeren herhangi bir üründe laktoz bulunur. Genellikle laktoz içeren yiyecekler şunları içerir:
- Kekler ve bisküviler,
- Peynir sosu,
- Kremalı çorbalar,
- Muhallebi,
- Sütlü çikolata,
- Krep,
- Omlet.
Belirtilerden kaçınmak için, laktoz intoleransı olan bir kişi, bazı yiyecekler gizli laktoz içerebileceğinden, yiyecek etiketlerini dikkatlice kontrol etmelidir. Örnekler şunları içerir:
- Müsli barları,
- Ekmekler,
- Kahvaltılık gevrekler,
- Margarin,
- Bazı hazır çorbalar,
- Çikolatalı şekerlemeler ve barlar,
- Dilimlenmiş jambon gibi bazı işlenmiş etler,
- Salata sosu ve mayonez.
İlaçların yaklaşık %20’si dolgu maddesi olarak laktoz içerir. Bu ilaçlar; doğum kontrol haplarını, reçetesiz satılan bazı ilaçları ve mide asidi tedavilerini içerebilir.