Kabakulak, bir virüsün neden olduğu bir enfeksiyondur. Vücudun birçok bölümünü enfekte edebilir, ancak en iyi parotis bezlerinin şişmesine neden olduğu bilinmektedir. Tükürük yapan bu bezler kulağın önünde, çene çevresinde bulunur. Çocuklar arasında yaygın bir hastalıktır ve tipik kabakulak belirtileri vardır. Bu durum aşı ile birlikte daha nadir görülmeye başlanmıştır.
Kabakulak Belirtileri Nelerdir?
Kabakulak olan pek çok çocuğun hiçbir belirtisi yoktur veya soğuk algınlığı gibi çok hafif belirtiler vardır. Meydana gelen belirtiler şu durumları içerir:
- Ateş,
- Baş ağrısı,
- İştah kaybı,
- Yorgunluk,
- Ağrılı ve genel olarak iyi hissetmemek.
Birkaç gün içinde parotis bezleri şişebilir ve ağrılı hale gelebilir. Bu yanakların kabarık görünmesini sağlar. Çocuğunuz yuttuğunda, konuştuğunda, çiğnediğinde veya asitli meyve suları (portakal suyu gibi) içtiğinde ağrı daha da kötüleşir. Parotis bezlerinin biri veya her ikisi şişebilir. Bazen biri diğerinden birkaç gün önce şişer.
Nadiren de olsa şu durumlar ortaya çıkabilir:
- Ensefalit veya menenjit,
- Orşit (testis iltihabı),
- Ooforit (yumurtalık iltihabı),
- Pankreatit (pankreas iltihabı),
- İşitme kaybı.
Kabakulak Bulaşıcı Mıdır?
Bulaşıcıdır. Virüslü biri hapşırdığında, öksürdüğünde, konuştuğunda veya güldüğünde küçük sıvı damlaları halinde yayılır. Kirli mendiller, pipetler veya bardaklar gibi kullandıkları nesnelerle temas da virüsü bulaştırabilir. Dokunulan herhangi bir yüzey, ona dokunan diğer kişilere bulaştırabilir. Semptomların başlamasından 2 gün önce ile sona erdikten 5 gün sonrasına kadar bulaşıcıdır. Enfekte olan herkes, semptomları olmasa bile hastalığı geçirebilir.
Kabakulak Kimlerde Görülür?
En sık okul çağındaki çocuklarda ve üniversite öğrencilerinde görülür. Salgınlar nadir de olsa meydana gelebilir. Kabakulak geçiren kişiler aynı hastalığı tekrar geçirmezler.
Kabakulak Nasıl Teşhis Edilir?
Çocuğunuzun kabakulak belirtileri varsa veya kabakulak olan birinin yanında bulunduysa doktora başvurun. Çocuğunuzun doktoru, bir muayene yapacak, belirtileri soracak ve çocuğunuzun kabakulak aşısı olup olmadığını kontrol edecektir. Bazı durumlarda çocuğunuzun doktoru, test için tükürük örneği veya kan örneği isteyebilir.
Kabakulak Nasıl Tedavi Edilir?
Özel bir tıbbi tedavi yoktur. Belirtileri yönetmeye yardımcı olmak için şunlar yapılabilir:
Çocuğunuza bol miktarda sıvı ve çiğnemesi kolay yumuşak yiyecekler verin. Parotis bezi ağrısını daha da kötüleştirebilecek ekşi veya asitli meyve suları (portakal suyu, greyfurt suyu veya limonata gibi) vermeyin.
Çocuğunuz rahatsızsa, ateşi düşürmek veya ağrıyı hafifletmek için doktorunuzun önerdiği ilaçları verin. Viral hastalığı olan bir çocuğa asla aspirin vermeyin, çünkü bu tür kullanım Reye sendromu ile bağlantılıdır.
Sıcak veya soğuk kompreslerle şişmiş parotis bezlerini yatıştırın.
Çocuğunuzun bol bol dinlenmesine yardımcı olun.
Çocuklar, parotis bezi şişmesinin başlangıcından itibaren 5 gün evde kalmalıdır. Çocuğunuzun okula ne zaman dönebileceğini doktorunuza sorun.
Kabakulak bir virüsten kaynaklanır, bu nedenle antibiyotiklerle tedavi edilemez. Antibiyotikler sadece bakterilere karşı çalışır.
Kabakulak Ne Kadar Sürer?
Hastalarının çoğu yaklaşık 2 hafta içinde tamamen iyileşir.
Kabakulak Önlenebilir Mi?
Çocuklarınızı korumanın en iyi yolu, aşı yaptırmaktır. Çoğu çocuk için kabakulak koruması, kızamık-kabakulak-kızamıkçık aşısının (MMR) veya kızamık-kabakulak-kızamıkçık-suçiçeği aşısının (MMRV) bir parçasıdır. Bu aşılar, 12-15 aylıkken ve 4-6 yaşlarındayken yapılır.
Başka Ne Bilmeliyim?
Diğer viral enfeksiyonlar, kabakulaktan çok daha yaygın olan grip veya koksaki virüsü gibi iltihaplı parotis bezlerine neden olabilir. Bazı bakteriyel enfeksiyonlar da buna neden olabilir. Nadiren parotis bezinde (böbrek taşına benzeyen tükürük taşından kaynaklanan) bir tıkanıklık ağrılı şişmeye neden olabilir.