Histamin İntoleransı Belirtileri Teşhisi ve Tedavisi

Histamin intoleransı, vücudun doğal olarak ürettiği veya gıdalardan aldığı histamin maddesini yeterince sindirememe durumu olarak tanımlanır. Histamin, bağışıklık sisteminin bir bileşeni olup, alerjik reaksiyonlar sırasında salınır. Ancak histaminin vücutta aşırı birikmesi veya parçalanamaması, çeşitli sağlık sorunlarına yol açar. Histamin intoleransı nadir görülen bir durumdur ve genellikle sindirim sisteminin histamini parçalayamamasıyla ilişkilidir. Bu durumda, histamin intoleransı belirtileri ortaya çıkar ve yaşam kalitesini olumsuz etkiler.

Histamin İntoleransı Neden Olur?

Histamin intoleransının temel nedeni, vücutta histaminin yeterince parçalanamamasıdır. Normalde, histamin bağırsaklarda bulunan DAO (diamin oksidaz) enzimi tarafından parçalanır ve vücut dışına atılır. Ancak bazı durumlarda DAO enziminin yetersiz çalışması veya üretiminin azalması histaminin vücutta birikmesine yol açar. Histamin intoleransının nedenleri arasında aşağıdaki faktörler bulunur:

1. DAO Enzim Eksikliği: DAO enzimi, histamini parçalamaktan sorumludur. Yetersiz DAO enzimi üretimi, histamin intoleransının en yaygın nedenidir.
2. Genetik Faktörler: DAO enzim üretiminin genetik faktörlerle az olması, histamin intoleransına yatkınlık oluşturabilir.
3. Bağırsak Hastalıkları: Crohn hastalığı, irritabl bağırsak sendromu gibi bağırsak hastalıkları, DAO enzim seviyesini azaltarak histamin birikimine yol açabilir.
4. İlaç Kullanımı: Bazı ilaçlar DAO enzimini baskılayarak histamin seviyesini artırabilir. Antidepresanlar, ağrı kesiciler, antibiyotikler ve diüretikler, histamin intoleransı belirtilerini tetikleyebilir.
5. Histamin Zengini Gıdalar Tüketmek: Salamura balık, peynir, şarap gibi histamin içeriği yüksek gıdaların fazla tüketimi, vücutta histamin birikimini artırarak intoleransa neden olabilir.

Histamin İntoleransı Belirtileri Nelerdir?

Histamin intoleransı belirtileri, genellikle yüksek histamin seviyeleri sonucu ortaya çıkar. Belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve genellikle gıda tüketiminden kısa bir süre sonra başlar. En yaygın histamin intoleransı belirtileri şunlardır:

1. Sindirim Sistemi Sorunları: Karın ağrısı, şişkinlik, ishal ve mide bulantısı gibi sindirim sistemi sorunları histamin intoleransının yaygın belirtileridir.
2. Baş Ağrısı ve Migren: Histamin intoleransı olan bireylerde baş ağrısı ve migren sıklıkla görülür. Histamin, kan damarlarını genişleterek baş ağrısına neden olabilir.
3. Cilt Reaksiyonları: Kızarıklık, kurdeşen, kaşıntı ve egzama gibi cilt problemleri, histamin intoleransının ciltte görülen belirtileridir.
4. Solunum Problemleri: Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, astım ve nefes darlığı gibi belirtiler, histamin intoleransının solunum yollarındaki etkileridir.
5. Kalp Çarpıntısı: Histaminin kan damarlarını genişletici etkisi, kan basıncında dalgalanmalara yol açarak kalp çarpıntısı gibi semptomlara neden olabilir.
6. Düşük Tansiyon ve Baş Dönmesi: Yüksek histamin seviyeleri tansiyon düşüklüğüne ve baş dönmesine yol açabilir.
7. Yorgunluk ve Uyku Sorunları: Histamin intoleransı olan kişilerde sürekli yorgunluk ve uyku düzensizlikleri görülebilir.

Histamin intoleransının nedenleri nelerdir?

Birkaç şey DAO seviyenizi ve aktivitenizi etkileyebilir. Bazı insanlar genetik olarak DAO eksikliğine yatkındır . Kanıtlar, hem DAO düzeylerinin hem de aktivitenin yaşla birlikte azaldığını göstermektedir. Bazı yiyecekler, özellikle alkollü içecekler ve fermente edilmiş veya bayat yiyecekler, histamin bakımından yüksektir ve dengeli bir ortamı stres altına alabilir. Ve son olarak, hem reçetesiz hem de reçeteli birçok yaygın ilaç DAO aktivitesini engelleyebilmektedir.

Histamin İntoleransı Tanı Yöntemleri

Histamin intoleransı tanısı, çeşitli testler ve bireyin sağlık geçmişinin değerlendirilmesi ile konur. Bu durum, alerji gibi görülebilir ancak histamin intoleransı, alerjiden farklı bir mekanizmaya sahiptir. İşte tanıda kullanılan bazı yöntemler:

1. Kan Testi: Kan testinde, vücuttaki DAO enzim seviyesi ve histamin miktarı ölçülerek intolerans varlığı değerlendirilir.
2. Eliminasyon Diyeti: Histamin içeren gıdalar diyetten çıkarılarak belirtilerin azalıp azalmadığı gözlemlenir. Eliminasyon diyeti, histamin intoleransının doğrulanmasında etkili bir yöntemdir.
3. Gıda Provokasyon Testi: Eliminasyon diyeti sonrası, belirli miktarlarda histamin içeren gıdalar diyete tekrar eklenir ve vücudun reaksiyonu izlenir. Bu yöntem, yalnızca doktor gözetiminde yapılmalıdır.

Histamin İntoleransı Tedavi Yöntemleri

Histamin intoleransı tedavisi, histamin içeriği düşük bir diyet uygulamaya ve DAO enzim seviyesini artırmaya dayanır. Histamin intoleransını yönetmek için aşağıdaki yöntemler önerilir:

1. Histamin İçermeyen Gıdalar Tüketmek: Histamin intoleransı olan kişiler, düşük histamin içerikli gıdaları tercih etmelidir. Taze et, sebze, meyve gibi histamin içermeyen veya düşük histamin içeren gıdalar tüketilebilir.
2. DAO Enzim Takviyesi Kullanmak: DAO enzim takviyeleri, histaminin parçalanmasına yardımcı olur ve intolerans belirtilerini hafifletir. Ancak bu takviyeler, doktor tavsiyesi ile kullanılmalıdır.
3. Yüksek Histamin İçeren Gıdalardan Kaçınmak: Salamura balık, şarap, peynir, fermente ürünler, baklagiller gibi histamin zengini gıdalardan uzak durulması önemlidir.
4. Antihistamin İlaçlar: Antihistamin ilaçlar, vücuttaki histamin seviyesini düşürerek belirtileri hafifletebilir. Bu ilaçlar yalnızca doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
5. Bağırsak Sağlığını Desteklemek: Histamin intoleransı bağırsak sağlığı ile ilişkilidir. Probiyotik ve prebiyotik açısından zengin bir diyet uygulamak, bağırsak florasını destekleyerek DAO enziminin daha etkin çalışmasına yardımcı olabilir.

Histamin İçeriği Düşük Gıdalar

Histamin intoleransı olan kişiler için uygun olan bazı gıdalar şunlardır:

• Taze Et ve Balık: Histamin seviyesi düşük olan taze et ve balık tüketilebilir.
• Taze Sebze ve Meyveler: Salatalık, kabak, elma, armut gibi taze sebze ve meyveler düşük histamin içeriğine sahiptir.
• Pirinç ve Karabuğday: Glütensiz tahıllar, histamin intoleransı olanlar için güvenli seçeneklerdir.
• Yumurta ve Süt Ürünleri: Yumurta genellikle düşük histamin içerir, ancak fermente süt ürünlerinden kaçınılmalıdır.

Yüksek Histaminli Gıdalardan Nasıl Kaçınabiliriz?

Sıkı bir histamin içermeyen diyet yapmak, histamin intoleransı semptomlarından kurtulmanın anahtarıdır. Doktorunuz hangi gıdalardan kaçınmanız gerektiğini belirleyecektir. Ancak genel olarak, fermente edilmiş ve bayat gıdalar, bazı yüksek histamin sebzeleriyle birlikte büyük olasılıkla sorunlara neden olmaktadır.

Histamin bakımından zengin gıdaların çoğu yüksek oranda işlenir veya fermente edilir. Bunlar şarap (özellikle kırmızı şarap), parmesan peyniri gibi eskitilmiş peynir, maya içeren gıdalar ve lahana turşusu içerir. Ispanak ve domates de histamin bakımından yüksektir.

Ek olarak, narenciyeler de histamin içinde kendileri yüksek sayılmazken, vücudunuzu depolanmış histamin salgılaması için tetikleyebilirler. Bu nedenle, sıkı bir histamin içermeyen diyet yapan kişilerin genellikle portakal, greyfurt ve başka bir turunçgilden uzak durmaları önerilir.

“Kırmızı şarap migreni” genellikle histamin intoleransı baş ağrılarıdır ve kırmızı şarap gerçekten de histamin bakımından yüksektir.

Tüm alkollü içecekler histamin intoleransı olan insanlar için sorunlu olabilir. Çünkü alkol vücudunuzun histamini işlemek için kullandığı enzimlerden biri olan Diamin oksidaz enzimini azaltabilir. Bu nedenle, gerçek bir histamin içermeyen diyet uygulamak için alkolden vazgeçmeniz gerekir.

Ayrıca aldığınız herhangi bir ilaç, reçeteli veya reçetesiz ilaçları doktorunuza bildirmelisiniz. Bazı ilaçlar histamin parçalama enzimlerinizin etkisini etkileyebilir. Böyle bir ilaç kullanıyorsanız, doktorunuz dozajınızı ayarlamak, sizi histamini etkilemeyen benzer bir ilaca geçmek veya mümkünse ilacı tamamen kesmek isteyebilir.

Histamin Hangi Gıdalarda Daha Çok Bulunur?

• Alkol: Özellikle şarap, şampanya, litre başına 670mg histamin içerir.
• Konserve deniz ürünleri: Sardalya, uskumru, ton balığı ve hamsi gibi konserve, kurutulmuş veya tuzlanmış deniz ürünleri.
• Eskitilmiş peynir: Parmesan kilogram başına 2500 mg histamin içerebilir; taze krema ve süzme peynirler histaminlerde daha düşüktür.
• Bekletilmiş ve tütsülenmiş etler: Pastırma, somon, jambon ve salam, kilogram başına 654 mg’a kadar histamin içerir.
• Artıklar: Yemek hazırlama kitlerinin tekrar ısıtılmış artıkları histamin bakımından yüksek olma eğilimindedir.
• Çikolata ve bazı baharatlar: Anason, tarçın, karanfil, köri, acı ve hindistan cevizi.
• Fermente gıdalar: Kefir, kimchi, yoğurt ve özellikle bağırsak sağlığına iyi olmasına rağmen kilogram başına 229 mg histamin içeren lahana turşusu.
• Bazı baklagiller: Soya, yeşil bezelye, kuru fasulye, şeker ve tatlı bezelye histamin bakımından zengindir. Bu baklagiller yerine daha az histamin içerikli olan siyah fasülye yanı sıra börülce, mercimek ve nohut tercih edilebilir.
• Bazı ağaç kuruyemişleri: Ceviz, kaju fıstığı ve yer fıstığı vb.
• Bazı sebzeler: Ispanak, avokado, patlıcan, domates ve mantar.
• Bazı meyveler: Ananas, papaya, çilek, muz.
• Vinegary gıdalar: Turşu, mayonez, zeytin.
• Deniz ürünleri ve kabuklular: Kalamar, midye, karides, yengeç oldukça histamin bakımından zengindir.

Vücudumuzda Histamin Ortaya Çıkmasını Tetikleyen Besinler Nelerdir?

• Bazı meyve ve sebzeler: Çoğu turunçgiller, çilek ve diğer meyveler, domatesler,
• Fındık, ceviz ve kaju fıstığı,
• Çikolata ve kakao,
• Domates, domates suyu,
• Katkı maddeleri; azo boyaları ve bazı koruyucular,
• Her türlü alkollü içecekler.

Histamin İntoleransında Faydalı Besinler Nelerdir?

• Bazı meyve ve sebzeler: Elma, brokoli, marul, sarımsak, soğan iltihabı azaltabilir.
• Acı biberler: Burun spreyi gibi, dekonjestan gibi çalışan kapsaisin içerirler.
• Okaliptüs yağı: Bu uçucu yağ, tıkalı mukus zarlarınızı hafifletmeye yardımcı olabilir; iltihabı hafifletmek için karabiber yağı ile bir difüzöre de dökülebilir.
• Yeşil çay: Bu güçlü antioksidan burun akıntısı ve kaşıntılı gözleri rahatlatabilir; Japon “benifuuki” tipi çayın histamin salgılayan mast hücre aktivasyonunu inhibe ettiği gösterilmiştir.
• Ham yerel bal: Bölgenizdeki arılar bağışıklık tepkinizi artıran ve saman nezlesi ve alerji semptomlarını hafifletmeye yardımcı olan bitki ve çiçeklerden polen alırlar.

Histamin İntoleransının İlaç Tedavisi

Histamin içermeyen bir diyet, histamin intoleransı için tek uzun süreli tedavi olsa da, yararlı olabilecek birkaç başka tedavi vardır.

Bazı ilaçlar, yanlışlıkla histamin içeren bir yiyecek yerseniz veya histamin işleme enzimi aktivitesini bloke edebilecek bir ilaç almanız gerektiğinde yararlı olabilir.

Bazı doktorların histamin intoleransı olan insanlar için önerdiği takviyeler de vardır. Bunlar arasında yüksek dozda C vitamini ve B6 vitamini (vücudunuzdaki histamin işleme enzimlerinin aktivitesini uyarabilir) ve vücudun doğal tedarikini desteklemek için diamine oxidase enziminin kapsülleri bulunur.

Bununla birlikte, bu tedaviler faydalı olabilir, ancak histamin içermeyen bir diyetin yerini almazlar . Belirtilerinizi iyileştirip iyileştiremediklerini görmek için bu takviyeleri denemek istiyorsanız doktorunuzla konuşmanızda fayda vardır.

Sonuç

Histamin intoleransı, vücudun histamini yeterince parçalayamaması sonucu ortaya çıkan bir hassasiyettir. Sindirim, cilt, solunum ve sinir sistemi üzerinde çeşitli belirtilere yol açabilir. Histamin intoleransını yönetmek için histamin içeriği düşük bir diyet uygulamak, DAO enzim takviyeleri kullanmak ve yüksek histamin içeren gıdalardan kaçınmak önerilir. Tanı ve tedavi süreci boyunca doktor kontrolünde hareket etmek, histamin intoleransının etkili bir şekilde yönetilmesine yardımcı olur.