Vücudunuzda, ıspanak, domates, lahana turşusu gibi besinler yedikten sonra veya şarap içtikten sonra  burun tıkanması,  migren baş ağrıları gibi belirtiler görüyorsanız, bu gıdalara alerjiniz olmasa da histamin intoleransınız olabilir. Özellikle bazı besinlerin içlerinde yüksek histamin seviyeleri vardır. Histamin parçalayan enzim yetersizliği olanlarda histamin intoleransı belirtileri ortaya çıkabilir.

Histamin Nedir?

Histamin, vücudumuzun doğal olarak ürettiği bir kimyasaldır ve bazı gıdalarda da bulunur. “Gerçek” alerjileri içeren durumlarda, vücudunuz histamin salgılar ve histamin de alerjik reaksiyon olarak düşündüğümüz yanıtı ortaya çıkarmaktadır.

Histamin intoleransı gerçek bir alerjik reaksiyon değildir . Bunun yerine, bazı insanların yüksek düzeyde doğal olarak oluşan histamin içeren gıdalara verdiği bir reaksiyona denilir.

Histamin intoleransı olan insanlar genellikle vücudunda histamin işleyen iki çok spesifik enzim seviyeleri (diamin oksidaz (DAO) ve histamin-N-metiltransferaz (HNMT)) düşük seviyelerdedir. Diamin oksidaz enzimi histaminin ortadan kaldırılmasına yardımcı olan ve rahatsız edici reaksiyonları önleyen güçlü enzimdir. Bu enzimlerin yetersiz olması sonucu histamin içeriği yüksek olan besinlerin alımından sonra histamin vücutta parçalanmaz ve birikir. Bunun sonucu olarak da alerjiyi düşündüren bazı belirtiler ortaya çıkmaktadır. Ayrıca Diamin Oksidaz enzim seviyeleriniz düşük olduğunda veya aktivitesi bloke edildiğinde, histamin vücudumuzda birikerek histamin intoleransı belirtileri ortaya çıkabilmektedir.

Histamin intoleransının nedenleri nelerdir?

Birkaç şey DAO seviyenizi ve aktivitenizi etkileyebilir. Bazı insanlar genetik olarak DAO eksikliğine yatkındır . Kanıtlar, hem DAO düzeylerinin hem de aktivitenin yaşla birlikte azaldığını göstermektedir. Bazı yiyecekler, özellikle alkollü içecekler ve fermente edilmiş veya bayat yiyecekler, histamin bakımından yüksektir ve dengeli bir ortamı stres altına alabilir. Ve son olarak, hem reçetesiz hem de reçeteli birçok yaygın ilaç DAO aktivitesini engelleyebilmektedir.

Belirtileri Nelerdir ve Nasıl Teşhis Konulur?

Histamin intoleransının en yaygın belirtileri migren baş ağrıları, ishal, kızarma, kurdeşen, egzama ve alerjik rinit gibi gibi belirtilerdir.

Histamin intoleransından şüphelenilecek başlıca belirtiler;

  • Vücutta kızarıklık, kaşıntı, kurdeşen,
  • Mide bulantısı, ishal,
  • Alerjik nezle,
  • Egzama,
  • Migren tarzı baş ağrıları,
  • Akciğerde hırıltı,
  • Karında şişkinlik,
  • Yorgunluk, sinirlilik,
  • Kan basıncında düşme,
  • Kalp hızında artış,
  • Düşük cinsel dürtü.

Bu belirtilerden herhangi birisi yüksek histaminli yiyeceklerden sonra gelişiyorsa histamin intoleransı açısından incelenmesinde fayda vardır.

Histamin intoleransı da ciddi belirtilere neden olabilir. Astım ataklarını veya anafilaktik şoku tetikleyebilir. Kalbinizin düzensiz atmasına neden olabilir ve Crohn hastalığı gibi ciddi kronik durumlarla ilişkili olabilir. Ancak bu tür ciddi belirtiler çok fazla karşımıza çıkmaz.

Yüksek histaminli yiyecekleri yedikten sonra düzenli olarak belirtileriniz varsa, bu sizi veya doktorunuzun histamin intoleransından şüphelenmenize neden olabilir. Histamin intoleransı teşhisi için öncelikle  besin günlüğü utmanız gerekir. Bu besin günlüğünde özellikle histamin içeriği yüksek besinlerin tüketilmesinden sonra belirtiler tekrarlıyorsa teşhis açısından faydalı olacaktır.

Öncelikle yapılması gereken yüksek histaminli gıdalardan uzak durmanızdır. Histamin birikmenizi azaltabilir, bu da belirtileri azaltabilir veya ortadan kaldırabilir.

Daha sonra histamin içeriği yüksek besinlerle beslenmeyi bir süre yaptıktan sonra belirtilerin tekrarlayıp tekrarlamadığına bakmakta fayda vardır.

Geleneksel alerji testleri – deri prick testleri ve ELISA IgE antikor kan testleri – histamin intoleransını teşhis edemez. Durumunuz olup olmadığını öğrenmenin tek yolu, histamin içermeyen bir diyet ve ardından histamin içeriği yüksek besinlerle beslenme sonrası belirtilerin tekrarladığının görülmesidir.

Histamin seviyeniz ve histamini parçalayan enzim seviyesinin bakılması teşhiste yardımcı olacaktır.

Yüksek Histaminli Gıdalardan Nasıl Kaçınabiliriz?

Sıkı bir histamin içermeyen diyet yapmak, histamin intoleransı semptomlarından kurtulmanın anahtarıdır. Doktorunuz hangi gıdalardan kaçınmanız gerektiğini belirleyecektir. Ancak genel olarak, fermente edilmiş ve bayat gıdalar, bazı yüksek histamin sebzeleriyle birlikte büyük olasılıkla sorunlara neden olmaktadır.

Histamin bakımından zengin gıdaların çoğu yüksek oranda işlenir veya fermente edilir. Bunlar şarap (özellikle kırmızı şarap), parmesan peyniri gibi eskitilmiş peynir, maya içeren gıdalar ve lahana turşusu içerir. Ispanak ve domates de histamin bakımından yüksektir.

Ek olarak, narenciyeler de histamin içinde kendileri yüksek sayılmazken, vücudunuzu depolanmış histamin salgılaması için tetikleyebilirler. Bu nedenle, sıkı bir histamin içermeyen diyet yapan kişilerin genellikle portakal, greyfurt ve başka bir turunçgilden uzak durmaları önerilir.

“Kırmızı şarap migreni” genellikle histamin intoleransı baş ağrılarıdır ve kırmızı şarap gerçekten de histamin bakımından yüksektir.

Tüm alkollü içecekler histamin intoleransı olan insanlar için sorunlu olabilir. Çünkü alkol vücudunuzun histamini işlemek için kullandığı enzimlerden biri olan Diamin oksidaz enzimini azaltabilir. Bu nedenle, gerçek bir histamin içermeyen diyet uygulamak için alkolden vazgeçmeniz gerekir.

Ayrıca aldığınız herhangi bir ilaç, reçeteli veya reçetesiz ilaçları doktorunuza bildirmelisiniz. Bazı ilaçlar histamin parçalama enzimlerinizin etkisini etkileyebilir. Böyle bir ilaç kullanıyorsanız, doktorunuz dozajınızı ayarlamak, sizi histamini etkilemeyen benzer bir ilaca geçmek veya mümkünse ilacı tamamen kesmek isteyebilir.

Histamin Hangi Gıdalarda Daha Çok Bulunur?

  • Alkol: Özellikle şarap, şampanya, litre başına 670mg histamin içerir.
  • Konserve deniz ürünleri: Sardalya, uskumru, ton balığı ve hamsi gibi konserve, kurutulmuş veya tuzlanmış deniz ürünleri.
  • Eskitilmiş peynir: Parmesan kilogram başına 2500 mg histamin içerebilir; taze krema ve süzme peynirler histaminlerde daha düşüktür.
  • Bekletilmiş ve tütsülenmiş etler: Pastırma, somon, jambon ve salam, kilogram başına 654 mg’a kadar histamin içerir.
  • Artıklar: Yemek hazırlama kitlerinin tekrar ısıtılmış artıkları histamin bakımından yüksek olma eğilimindedir.
  • Çikolata ve bazı baharatlar: Anason, tarçın, karanfil, köri, acı ve hindistan cevizi.
  • Fermente gıdalar: Kefir, kimchi, yoğurt ve özellikle bağırsak sağlığına iyi olmasına rağmen kilogram başına 229 mg histamin içeren lahana turşusu.
  • Bazı baklagiller: Soya, yeşil bezelye, kuru fasulye, şeker ve tatlı bezelye histamin bakımından zengindir. Bu baklagiller yerine daha az histamin içerikli olan siyah fasülye yanı sıra börülce, mercimek ve nohut tercih edilebilir.
  • Bazı ağaç kuruyemişleri: Ceviz, kaju fıstığı ve yer fıstığı vb.
  • Bazı sebzeler: Ispanak, avokado, patlıcan, domates ve mantar.
  • Bazı meyveler: Ananas, papaya, çilek, muz.
  • Vinegary gıdalar: Turşu, mayonez, zeytin.
  • Deniz ürünleri ve kabuklular: Kalamar, midye, karides, yengeç oldukça histamin bakımından zengindir.

Vücudumuzda Histamin Ortaya Çıkmasını Tetikleyen Besinler Nelerdir?

  • Bazı meyve ve sebzeler: Çoğu turunçgiller, çilek ve diğer meyveler, domatesler,
  • Fındık, ceviz ve kaju fıstığı,
  • Çikolata ve kakao,
  • Domates, domates suyu,
  • Katkı maddeleri; azo boyaları ve bazı koruyucular,
  • Her türlü alkollü içecekler.

Histamin İntoleransında Faydalı Besinler Nelerdir?

  • Bazı meyve ve sebzeler: Elma, brokoli, marul, sarımsak, soğan iltihabı azaltabilir.
  • Acı biberler: Burun spreyi gibi, dekonjestan gibi çalışan kapsaisin içerirler.
  • Okaliptüs yağı: Bu uçucu yağ, tıkalı mukus zarlarınızı hafifletmeye yardımcı olabilir; iltihabı hafifletmek için karabiber yağı ile bir difüzöre de dökülebilir.
  • Yeşil çay: Bu güçlü antioksidan burun akıntısı ve kaşıntılı gözleri rahatlatabilir; Japon “benifuuki” tipi çayın histamin salgılayan mast hücre aktivasyonunu inhibe ettiği gösterilmiştir.
  • Ham yerel bal: Bölgenizdeki arılar bağışıklık tepkinizi artıran ve saman nezlesi ve alerji semptomlarını hafifletmeye yardımcı olan bitki ve çiçeklerden polen alırlar.

Histamin İntoleransının İlaç Tedavisi

Histamin içermeyen bir diyet, histamin intoleransı için tek uzun süreli tedavi olsa da, yararlı olabilecek birkaç başka tedavi vardır.

Bazı ilaçlar, yanlışlıkla histamin içeren bir yiyecek yerseniz veya histamin işleme enzimi aktivitesini bloke edebilecek bir ilaç almanız gerektiğinde yararlı olabilir.

Bazı doktorların histamin intoleransı olan insanlar için önerdiği takviyeler de vardır. Bunlar arasında yüksek dozda C vitamini ve B6 vitamini (vücudunuzdaki histamin işleme enzimlerinin aktivitesini uyarabilir) ve vücudun doğal tedarikini desteklemek için diamine oxidase enziminin kapsülleri bulunur.

Bununla birlikte, bu tedaviler faydalı olabilir, ancak histamin içermeyen bir diyetin yerini almazlar . Belirtilerinizi iyileştirip iyileştiremediklerini görmek için bu takviyeleri denemek istiyorsanız doktorunuzla konuşmanızda fayda vardır.

Randevu ve Bilgi Formu