Bir çocuğun omurgasının normal olmayan bir biçimde yana doğru kıvrılması ya da dönmesi çocuklarda skolyoz durumunu meydana getirir. Skolyozun şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bazı çocuklarda durum hafiftir ve belirli aralıklarla takip edilmesi yeterlidir. Ancak şiddetli skolyozu olan kişilerde ameliyat gerekli olabilir.
Skolyoz genel olarak ağrıya neden olmayan bir hastalıktır. Bu nedenle belirtiler hemen fark edilmeyebilir. Çocuklara skolyoz belirtileri şunları içerir:
- Omuzlarda eşitsizlik,
- Sürekli bir tarafa eğilmek,
- Bacak uzunluklarında eşitsizlik,
- Belirgin omuzlar,
- Düzensiz bir bel,
- Yükselmiş kalçalar.
Bu belirtilerden herhangi birini çocuğunuzda fark ederseniz, çocuğunuzun doktoru ile iletişime geçmeniz faydalı olacaktır.
Skolyoz Kimlerde Görülür?
Skolyoz her yaştan kişiyi etkileyebilmekle birlikte sıklıkla ergenlerde görülür. Omurgadaki küçük kemikler olan omurların düz olmak yerine kavisli olması skolyozu oluşturur. Bu durum beraberinde sağlık sorunlarını da getirir. Omurga; omur adı verilen, elastik doku ile birbirine bağlanan çok sayıda küçük kemikten oluşmuştur. Bunlar, insanlara esneme, yürüme, eğilme gibi esneklikleri verir. Küçük eğriler genel olarak sorun yaratmazken kötüleşen eğriler sağlığı olumsuz etkiler.
Skolyoz Çeşitleri Nelerdir?
Skolyozun bazı tipleri vardır ve kişinin sahip olduğu skolyoz tipine göre tedavisi belirlenir. Skolyoz çeşitleri aşağıdakileri içerir:
İdiyopatik skolyoz
İdiyopatik skolyoz en yaygın olan skolyoz türüdür. İdiyopatik”, sebebin bilinmediği anlamına gelir, ancak ailelerde görülme eğilimi olduğu için genetik yani kalıtsal temeli vardır. Çocuklar her yaşta bu hastalığa yakalanabilir, ancak çoğu zaman bir çocuk büyüme atağı geçirdiğinde, ergenlik civarında olur.
Doğuştan skolyoz
Konjenital skolyoz, doğumda tespit edilen oldukça nadir bir omurga anomalisidir. Bu tür bir skolyoz, bebek doğmadan önce bazı omurların gelişme biçiminde bir şeyler ters gittiğinde meydana gelir. Bir çocuk, genellikle 2 yaş civarında veya 8 ile 13 yaşları arasında bir büyüme atağı geçirene kadar sorun fark edilmeyebilir.
Tıbbi bir durumun neden olduğu skolyoz
Bazı çocuklar, kasları veya iskelet sistemini etkileyen uzun süreli tıbbi sorunları olduğu için skolyoz geliştirir. Örneğin, müsküler distrofi, serebral palsi, Marfan sendromu veya osteogenezis imperfekta olan çocuklar skolyoz olabilir. Omurgalarında tümör veya büyüme olan çocuklarda da skolyoz gelişebilir. Nöromüsküler skolyoz, omurgayı destekleyen kas ve sinirlerdeki anormalliklerin neden olduğu bir omurga eğriliğidir.
Çocuklarda Skolyoz Teşhisi
Çocuğunuzun skolyoz olduğundan şüpheleniyorsanız vakit kaybetmeden bir doktora danışmanız yararlı olacaktır. Doktorunuz ailede skolyoz öyküsü olup olmadığını belirlemek için genellikle kapsamlı bir öykü ile başlar. Daha sonra doktorunuz detaylı bir fizik muayene yapacaktır. Fizik muayenede doktorunuz şunları yapabilir:
- Çocuğunuzun sırtının, göğsünün, leğen kemiğinin, bacaklarının, ayaklarının ve cildinin fizik muayenesi,
- Çocuğunuzun omuzlarının, başının konumunun, vücuttaki karşıt tarafların orantısının kontrolü,
- Çocuğunuzun uzuvlarının aynı uzunlukta olup olmadığını belirlemek için fizik muayene,
- Sırt kaslarının ve göğüs kafesinin muayenesi…
Çocuğunuzun doktoru detaylı bir fizik muayene yaptıktan sonra çocuğunuzdan bazı hareketleri yapmasını isteyebilir. Teşhise yardımcı olması doktorunuz omurganın röntgenini isteyebilir. Omurgada saptanan eğrilik ölçümlenir ve bu eğriliğin derecesine göre tedavi planı oluşturulur.
Çocuklarda Skolyoz Nasıl Tedavi Edilir?
Skolyozun tedavisi birkaç etmene bağlıdır. Bunlar:
- Skolyoz türü,
- Eğrinin türü ve derecesi,
- Ailenizin skolyoz öyküsü,
- Çocuğunuzun yaşı,
- Çocuğunuzun iskelet olgunluğuna kadar kalan büyüme yılı sayısı.
- Skolyozlu çocukların çoğunda, yalnızca dört ila altı ayda bir takip etmeyi gerektiren hafif vakalar olacaktır.
Çocuğunuzun doktoru omurilik eğrisinin kötüleştiğini fark ederse, daha fazla ilerlemesini önlemek için çocuğunuzun özel bir korse kullanmasını tavsiye edebilir. Korse omurga eğriliğini kontrol edemiyorsa veya çocuğunuzun durumunda eğrilik şiddetliyse ameliyat gerekli olabilir. Bu, genellikle spinal eğri 45 dereceden fazla olduğunda önerilir. Cerrahi girişimin skolyoz için çok etkili bir tedavi yöntemidir.
Komplikasyonlar
Skolyoz çoğu insanda hafif bir hastalık şeklinde olsa da bazen aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı komplikasyonlara neden olabilir:
Solunum problemleri: Şiddetli skolyozda göğüs kafesi akciğerlere baskı yaparak nefes almayı zorlaştırabilir.
Sırt problemleri: Çocukken skolyozu olan kişilerde, özellikle anormal eğrilikleri büyükse ve tedavi edilmemişse, yetişkinlerde kronik sırt ağrısına sahip olma olasılığı daha yüksektir.
Dış görünüş: Skolyoz kötüleştikçe, düzensiz kalçalar ve omuzlar, belirgin kaburgalar, bel ve gövdenin yana kayması gibi daha belirgin değişikliklere neden olabilir. Skolyozlu bireyler genellikle görünüşleri hakkında bilinçli hale gelirler.
Skolyozu olan çocuk fiziksel aktivite ve egzersiz yapabilir mi?
Skolyozlu çocuğu olan ailelerin merak ettiği sorulardan biri de çocukların fiziksel aktivitelere katılıp katılamayacağı sorusudur. Egzersiz, skolyozu tedavi eden bir faaliyet olmamakla birlikte durumun kötüye gitmesini önlemede etkili olabilir. Fiziksel olarak çocuğunuzun formda olması, çocuğunuzun kendini daha iyi hissetmesini de sağlayacaktır.
Spor skolyozu kötü etkiler mi?
Spor yapmak çocuğunuzun skolyozunu kötü etkilemez. Çocuğunuz, esnekliğini artıracak ve gücünü destekleyecek sporlar yaparak sırt ağrısını azaltabilir. Örneğin yüzme tüm kaslar üzerinde etkisi olan bir spordur ve çocuğunuza iyi gelebilir. Jimnastik ise çocuğunuzun esnekliğini artırıp gücünü geliştirebilir.
Çocuğumun kaçınması gereken bir spor var mı?
Spor yapmak genel olarak iyidir ve kasların güçlenmesini sağlar. Ancak çocuğunuz ameliyat geçirdiyse eğer onu zorlayacak bazı sporlardan uzak durması gerekebilir. Bu sporlar sıklıkla temas sporlarıdır. Böyle bir durum söz konusu ise doktorunuzdan konuyla ilgili tavsiye almanız yararlı olacaktır.
