Alerjik hastalıklar son yıllarda gerçekten büyük bir artış göstermiştir. Bu artışın nedenlerinin tam olarak saptanması çocuklarda alerji hastalıklarının mekanizmalarının anlaşılması, uygun koruma önlemlerinin alınması daha iyi tedavi yöntemlerinin uygulanması açısından çok önemlidir.
Alerjik hastalıklar genetik ve çeşitli çevresel faktörlerin etkisi sonucunda gelişmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda alerjik hastalıklardan sorumlu birçok gen bulunmuştur. Devam eden çalışmalar sonucunda daha birçok gen bulunacağı görülmektedir. Bu nedenle alerjik hastalıkların gelişiminde genetik yatkınlık çok önemlidir. Eğer bir çocuğun tek bir ebeveyninde alerjik hastalık varsa %30-40, eğer iki ebeveyninde birden varsa %70-80 alerjik hastalık gelişim riski vardır.
Son Yıllarda Çocuklarda Alerji Daha Çok Artıyor
Fakat alerjik hastalıkların son yıllarda artışından esas olarak çevresel etkilerin sorumlu olduğu anlaşılmıştır. Genlerin bu kadar hızlı değişimi söz konusu olamayacağından, ani artışın altında son yıllarda özellikle gelişmiş ülkelerde çok hızlı değişen yaşam koşullarının neden olduğu gösterilmiştir. Bu konuda en güzel bulgular Almanya’da yapılan çalışmalardan elde edilmiş olup, aynı genetik yapıya sahip insanlarda daha önce alerjik hastalıkların görülme oranı çok farklıyken birleşmeden sonra yaşam koşullarının benzer hale gelmesiyle alerjik hastalıkların görülme oranı da benzer hale gelmiştir
Çevresel etkiler bebek daha anne karnındayken başlamaktadır. Annenin hamilelikte sigara içmesi, beslenmesi, stres durumu bebeği etkilemektedir. Doğum şekli de önemli olup sezaryen doğumlar alerjiyi artırmaktadır, Çocuğun yeterli anne sütü almaması, D vitamini eksikliği, endüstriyel beslenme, evde kapalı ortamda sigaraya maruz kalması, trafik ve hava kirliliği, evde yaşayan kişi sayısının az olması özellikle 1 yaşından evvel antibiyotik kullanımı, obezite ve stres gibi faktörler alerjik hastalıkları artırıcı rol oynamaktadır.
Alerjide Çevresel Faktörler
Duyarlı çocuklarda herhangi bir tetik çekici faktörle hastalık bulguları ortaya çıkmakta ve anne-babalar bazen yaptıkları herhangi bir olayın buna nenden olduğunu düşünerek kendilerini suçlamaktadırlar. Bu doğru değildir. Alerjik hastalıklar yukarıda belirttiğimiz gibi genetik ve çevresel birçok faktörün etkisiyle ortaya çıkmaktadır. O nedenle ebeveynlerin kendilerini suçlamaları doğru değildir. Fakat yukarıda saydığımız çevresel faktörlerden bir kısmı bu konuda artan bilinç sayesinde ortadan kaldırılarak alerjik hastalıkların gelişimi azaltılabilir. Bu konuda ebeveynlere de sorumluluk düşmektedir. Özellikle ebeveynlerin sigara konusunda daha duyarlı olması hem genel çocuk sağlığı hem de alerjik hastalıkların azaltılması açısından büyük önem taşımaktadır.
Sonuç olarak; alerjik hastalıklar gen ve çeşitli çevresel faktörlerin etkileşimi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Eğer ailede alerjik hastalığa yatkınlık varsa ve çocuğunuzda herhangi bir alerjik hastalık şüphesi varsa en kısa sürede bir çocuk alerji uzmanına başvurarak değerlendirme ve izlemini yaptırmanız çok yararlı olacaktır.