Astım hırıltısı, bir kişi akciğerlerdeki daralmış hava yollarından nefes aldığında meydana gelen ıslık sesidir. Hava yolu astarının şişmesine ve çevredeki kasların gerilmesine neden olan bir tetiğe maruz kaldıktan sonra ortaya çıkabilir. Bu nefes almayı zorlaştırabilir. Astımlı kişiler tipik olarak nefes verirken hırıltılı nefes alır, ancak bazıları nefes alırken de bunu yaşayabilir. Tedavi genellikle kısa ve uzun etkili ilaçların bir kombinasyonunu içerir. Kısa süreli ilaçlar hırıltı ve diğer astım semptomlarını hafifletmek için hızlı hareket ederken, uzun süreli ilaçlar solunum yollarının daralmasını durdurarak hırıltıyı önlemeye yardımcı olur.
Hırıltı Nedir?
Hırıltı, bir kişi daralmış hava yollarından nefes aldığında ortaya çıkan tiz bir ıslık veya gıcırtılı bir sestir. Bazı insanlar bunu bir nefesli çalgıdan gelen müzikal bir ses olarak tanımlar, ancak insanlar bunu birçok farklı şekilde tanımlar. Bazı durumlarda, bir kişi hırıltıyı duymayabilir ve doktor sadece akciğerlerin fizik muayenesi sırasında bir stetoskop ile tanımlayabilir.
Astım Hırıltısına Ne Sebep Olur?
Astım, havayı akciğerlerin içine ve dışına taşıyan tüpler olan hava yollarını etkiler. Bir kişinin astımı olduğunda, belirli alerjenler ve tahriş edici maddeler gibi tetikleyicilere yanıt olarak hava yolları aşırı reaktif hale gelir. Bir tetikleyiciye maruz kaldıktan sonra aşağıdaki etkiler ortaya çıkar:
Hava yollarının astarının şişmesi ve iltihaplanması,
Hava akışını engelleyen mukus birikimi,
Hava yollarını çevreleyen kasların daralması,
Akciğerler, özellikle ekspirasyon sırasında havayı hareket ettirmekte zorlanır.
Sonuç olarak, solunum yolları daralır ve bu da hırıltı gibi semptomlara neden olur.
İnspiratuar ve Ekspiratuar Hırıltı
İnspiratuar hırıltı, bir kişi akciğerlere hava soluduğunda inhalasyon sırasında meydana gelir. Ekspiratuar hırıltı, bir kişi ciğerlerinden hava soluduğunda ekshalasyon sırasında meydana gelir. Astımda en sık görülen hırıltı türü ekshalasyon sırasında ortaya çıkar, ancak inspirasyon sırasında da olabilir. Şiddetli astımı olan kişilerde, hava akımının aşırı derecede azalması, duyulabilir hırıltı olmamasına neden olabilir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Astım hırıltısının tedavisi, kişinin yaşı, ilaçlara verdiği yanıt ve durumlarının ciddiyeti gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Kısa süreli ve uzun süreli ilaçlar tedavide kullanılabilir.
Kısa süreli ilaçlar
Bunlar, hırıltı ve astım krizinin diğer semptomlarından hızlı bir şekilde kurtulmayı sağlar. Bir kişinin hafif semptomları varsa, semptomları tedavi etmek için bu ilaçlardan yalnızca birine ihtiyaç duyabilir. Kısa süreli ilaç türleri şunları içerir:
Solunan kısa etkili beta2-agonistler: Bunlar, hava yollarının etrafındaki kas gerginliğini hızla gevşetir, bu da pasajları genişletir ve daha fazla hava akışına izin verir. Yan etkiler arasında titreme ve hızlı bir kalp atışı bulunur.
Solunan kısa etkili antikolinerjikler: Bunlar hızla hava yollarını açar.
Oral ve intravenöz (IV) kortikosteroidler: Oral uygulama, bir kişinin ilacı ağızdan alması anlamına gelirken IV uygulama, ilacı damardan enjeksiyon yoluyla aldıkları anlamına gelir. Bunlar şiddetli hırıltı ve diğer astım semptomları için seçeneklerdir.
Uzun süreli ilaçlar
Uzun süreli kontrol ilaçlarının günlük kullanımı, iltihaplanmayı azaltmaya ve hava yollarında daralmayı önlemeye yardımcı olur. Bu etkiler, hırıltı dahil semptomların azaltılmasına yardımcı olabilir. Türler şunları içerir:
Kortikosteroidler: Doktorlar, inhaler formu tercih edilmesine rağmen, bunları oral veya inhaler şeklinde reçete edebilir. Solunan formun yaygın yan etkileri arasında ağız enfeksiyonu olan pamukçuk ve ses kısıklığı bulunur. Ağızdan alınan ilaçlar daha fazla yan etkiye neden olabilir çünkü kan dolaşımı onları vücutta dolaştırır.
Solunan uzun etkili bronkodilatörler: Bu ilaçlar hava yollarının daralmasını önler.
Lökotrien değiştiriciler: Bunlar, iltihabı azaltan ve hava yollarını açık tutan oral ilaçlardır.
Mast hücre stabilizatörleri: Bunlar, bir tetikleyiciye maruz kaldıktan sonra hava yollarının iltihaplanmasını önlemeye yardımcı olur.
Biyolojik ilaçlar: Bunlar, vücudun alerjenlere tepkisinin belirli kısımlarını hedef alan antikorlardır. Doktorlar bunları şiddetli astımı olan kişiler için reçete eder ve damar içine veya derinin altına IV enjeksiyon yoluyla uygular.
İmmünoterapi: Bunlar, alerjenlere karşı inflamatuar yanıtı azaltır ve oral veya enjeksiyon şeklinde mevcuttur.
Özetlemek gerekirse:
Astım hırıltısı, şişmiş, daralmış hava yollarından nefes alırken meydana gelen yüksek perdeli bir ıslık sesidir. Tedavi değişir ve kişinin yaşı ve durumunun ciddiyeti gibi bir dizi faktöre bağlıdır.
Birinin hafif hırıltı ve diğer astım semptomları varsa, kısa etkili bir inhaler durumu yönetebilir. Bununla birlikte, astımı olan çoğu kişi, kısa etkili ve uzun etkili ilaçların bir kombinasyonuna ihtiyaç duyar.