Alerjilerin dünya genelinde giderek yaygınlık göstermesi, alerji ile ilgili pek çok soruyu da beraberinde getiriyor. Alerji belirtilerim iyileşecek mi, ya da kaybolacak mı? Yoksa alerji kronik midir? Alerji neden olur? Bu sorularınızın ve alerji ile ilgili diğer merak ettiklerinizi sizin için yazdık.
Alerji Kronik Midir?
Alerji kronik midir sorusunun cevabı her zaman basit değildir. Kişiden kişiye ve durumdan duruma değişiklik gösterir. Çoğu zaman çocuklar olmak üzere bazı insanlar alerjiyi tamamen aşabilir. Diğerleri, yaşla birlikte alerji semptomlarının hafiflediğini fark eder. Bunun nedeni, bağışıklık sisteminin yaşla birlikte zayıflaması ve belki de alerjene karşı bu kadar güçlü bir tepki gösterememesi olabilir. Ancak bir yetişkin olarak, bir kez alerjiniz olduğunda, genellikle kendi kendine geçmez.
Alerji Kötüleşir Mi?
Bazı insanlar alerjilerinin zamanla kötüleştiğini fark eder. Bu özellikle yiyeceklere, latekse veya arı sokmalarına karşı alerjiler için geçerlidir ve her maruziyette daha ciddi reaksiyonlara neden olabilir. Alerjene yüksek oranda maruz kalmak da alerji belirtilerinin kötüleşmesine neden olabilir. Örneğin polen mevsiminin uzun sürmesi ya da polen seviyelerinin yüksek olduğu yerlerde uzun süre bulunmak, polen alerjisinin belirtilerinin kötüleşmesine neden olabilir.
Daha Fazla Alerjimiz Olur Mu?
Alerji semptomlarınız daha kötü görünüyorsa, bunun altında yatan başka bir sebep olabilir. İkinci bir alerjiniz olabilir, üçüncü veya dördüncü. Bir alerjiye sahip olmak, başkalarına yakalanma olasılığını artırır. Yani bir yıl yakupotu belirtileriniz daha şiddetli görünüyorsa, aynı zamanda havada bulunan başka bir alerjene de tepki geliştirebilirsiniz. Alerjiler beklenmedik şekillerde etkileşime girebilir. Örneğin, polenlere alerjisi olan kişilerin üçte biri kadarı, belirli sebze ve meyveler gibi, içinde benzer proteinler bulunan gıdalara karşı alerji geliştirebilir. Bu durum oral alerji sendromu olarak adlandırılır ve belirtiler ağız çevresini içerir. Her ikisine de aynı anda maruz kalırsanız daha şiddetli alerjik reaksiyonlara sahip olabilirsiniz. Örneğin, yakupotu alerjisi mevsiminin zirvesinde bir muz yemeniz belirtilerinizi şiddetlendirebilir.
Alerjiler Neden Olur?
Belirtilerin oluşmasına tetikleyiciler neden olur. Örneğin bazı besinler, havadaki polen, evcil hayvanlar ve daha pek çok şey alerjiyi tetikleyebilir. Ama aslında bunların çoğu zararsızdır. Alerjik reaksiyonlara gerçekten neden olan şey bağışıklık sisteminizdir. Bağışıklık sistemi, çevrenizdeki masum şeyleri ciddi bir tehdit olarak algılar ve onlara saldırır. Aldığınız belirtiler alerjinin sonucudur. Alerji geliştirme olasılığınız genlerinizde başlar. Spesifik alerjiler kalıtsal olmasa da, alerjiye sahip olma eğilimi vardır. Bir alerjik ebeveyni olan çocukların alerji geliştirme şansı %33’tür. İki alerjik ebeveyn ile alerji geçirme olasılığınız ise %70’tir. Alerjinin oluşmasına başka şeyler de sebep olabilir. Örneğin, zayıf olduğunuzda bir alerjenle temas ederseniz, viral bir enfeksiyondan sonra, alerji geliştirme olasılığınız daha yüksek olabilir.
Alerji Nasıl Başlar?
Alerji, maruz kalmakla başlar. Daha önce birçok kez bir tetikleyici (alerjen) etrafında olsanız bile, vücudunuz aniden onu bir istilacı olarak görebilir. Böyle bir durumda bağışıklık sisteminiz alerjeni inceler ve aynı durumun tekrar olması durumunda ona karşı antikorlar üretir. Daha sonra bu alerjenle bir daha karşılaştığınızda bağışıklık sisteminiz harekete geçer. Antikorlar onu tanır ve mast hücreleri adı verilen özel hücreleri çalıştırır. Mast hücreleri, şişlik gibi semptomlara neden olan histamin gibi kimyasalları serbest bırakır. Geniz yollarınızdaki şişlik, burun akıntısına neden olabilir. Hava yollarında şişme astım belirtilerine neden olabilir. Maruz kalma miktarının bir fark yaratabileceğini unutmayın. Çileğe alerjiniz varsa, semptomlar olmadan bir veya iki tane yiyebilirsiniz. Ama üç veya dört yediğinizde, aniden kurdeşen meydana gelebilir. Alerjisi olan insanlar için bir devrilme noktası veya eşiği vardır. Biraz maruz kalmanın üstesinden gelebilirsiniz, ancak fazla miktar bir bağışıklık sistemi saldırısını başlatır ve ciddi sonuçlar doğurabilir.