Alerjik reaksiyonlar sıklıkla döküntülere ve kızarıklıklara neden olur. Kızarıklık, nedenine bağlı olarak boyut ve şiddet olarak değişiklik gösterebilir. Alerjik kızarıklığa neden olabilecek pek çok sebep vardır. Bunlardan arasında; ilaçlar, kokular, bazı temas alerjileri sayılabilir. Bu yazıda, alerjik reaksiyonlardan kaynaklanan kızarıklıkların, döküntülerin farklı nedenlerini, bunların nasıl tedavi edileceğini ve önleneceğini sizler için yazdık.
Alerji Nedenleri Nelerdir?
Bir kişinin bağışıklık sistemi tipik olarak zararsız bir maddeye veya alerjene karşı aşırı duyarlı hale geldiğinde alerjik bir reaksiyon meydana gelir. Alerjenler vücuda çeşitli şekillerde girebilir:
- Cilt ile temas yoluyla,
- Ağız yoluyla, yutma veya yeme yoluyla,
- Enjeksiyon yoluyla,
- Soluma yoluyla.
- Bir alerjen vücuda girdiğinde, ciltte kızarıklık da dahil olmak üzere inflamatuar bir yanıtı tetikleyebilir.
Alerjik Kızarıklığa Neden Olan Durumlar
Vücutta kızarıklığa neden olabilecek pek çok durum vardır. Ancak alerjik reaksiyonlar ciltteki kızarıklıkların yaygın bir nedenidir. Kontakt dermatit, kişi alerjisi olan bir şeye dokunduğunda ortaya çıkar. Tipik olarak, bir kişinin bir reaksiyon meydana gelmeden önce alerjenle tekrar tekrar temas etmesi gerekir. Döküntü ve kızarıklık 24-48 saat sonra herhangi bir yerde ortaya çıkabilir. Çevredeki hemen hemen her madde, döküntü ile alerjik reaksiyonu tetikleyebilir. Bu duruma neden olan yaygın nedenler aşağıdakilerdir:
Zehirli bitkiler
Kontakt dermatitin en yaygın tetikleyicileri; zehirli sarmaşık, zehirli meşe ve zehirli sumaktır. Bu bitkilerden biriyle temastan sonraki birkaç gün içinde kişide engebeli, kaşıntılı kırmızı bir kızarıklık gelişebilir. Döküntü tipik olarak kollarda, bacaklarda veya bitki yağının cilde temas ettiği bölgelerde bir çizgi oluşturur. Döküntü birkaç gün içinde gelişmeye devam edebilir ve içi sıvı dolu küçük kabarcıklar oluşturabilir. İnsanlar, etkilenen bölgelerden sonra etkilenmeyen bölgelere dokunarak döküntüyü yayabilir.
Kimyasallar
Bazı kimyasallar, bir kişinin cildiyle temas ettiğinde alerjik reaksiyona neden olabilir. Bunlar şunları içerir:
- Lateks ve kauçuk,
- Saç boyaları,
- Propilen glikol,
- Formaldehit,
- Kokular,
- Yapıştırıcılar,
- Nikel, altın ve kobalt.
Kimyasal bir döküntü genellikle yanığa benzer. Şişme veya kabarma ile ortaya çıkabilir veya oval şekilli pul pul veya kuru yamalara sahip olabilir. Alerjik reaksiyon genellikle alerjene doğrudan temas eden cilt bölgesi ile sınırlıdır.
İlaçlar
Herhangi bir ilaç alerjik reaksiyona neden olabilir. Alerjik kızarıklığa neden olabilecek yaygın ilaçlar şunları içerir:
- Bazı antibiyotikler,
- Nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar,
- Doğum kontrol hapları,
- İntravenöz (IV) kontrast boyalar veya kan transfüzyonları.
Acil reaksiyonlar sırasında, döküntü genellikle deride kırmızı lezyonlar oluşturan kurdeşenlerden oluşacaktır. Bir ilaç reaksiyonu genellikle gövdede başlar ve kollara, bacaklara, avuç içlerine, ayak tabanlarına ve ağza yayılabilir. Bu tür döküntü başlangıcı, ilacı aldıktan hemen sonra ortaya çıkar. Diğer gecikmiş reaksiyonlar ve kızarıklıklar günler ile haftalar sonra ortaya çıkabilir. Bir kişi ilacı almayı bıraktıktan sonra bile alerjik bir reaksiyon meydana gelebilir.
Gıdalar ve gıda katkı maddeleri
Bir gıda alerjisi reaksiyonu çoğunlukla kurdeşen veya şişme ile ilişkilidir. Çoğu alerjik reaksiyona neden olan gıdalar şunları içerir:
- Yer fıstığı,
- Soya,
- Buğday,
- Süt,
- Kabuklu ağaç yemişleri (ceviz, badem, çam fıstığı, kaju fıstığı, antep fıstığı),
- Yumurta,
- Balık ve kabuklu deniz ürünleri,
- Susam.
Solunum alerjenleri
Nadir olsa da bir kişi bir alerjeni soluduğunda kurdeşen gelişebilir. Solunum alerjenlerine örnekler şunları içerir:
- Polen,
- Küf sporları,
- Toz akarları,
- Hayvan tüyü.
Diğer belirtiler
Döküntü ve kızarıklığa ek olarak, alerjik reaksiyonla ortaya çıkabilecek diğer semptomlar şunları içerebilir:
- Kaşıntı,
- Yanma hissi,
- Şişme,
- Hırıltı veya nefes darlığı.
Alerji Nasıl Teşhis Edilir?
Vücudunuzda meydana gelen kızarıklığın nedeni alerji ise mutlaka bir alerji uzmanına görünmeniz gerekir. Alerji uzmanınız, tıbbi geçmişinizle ilgili detaylı sorular sorduktan sonra fizik muayene yapacaktır. Daha sonra alerjiye neden olan durumu ortaya çıkarmak için bazı alerji testleri yapılabilir. Kan testleri, deri delme testi ve yama testi alerjik reaksiyonların teşhisinde kullanılan yaygın testlerdendir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Alerjinize neden olan alerjen tespit edildikten sonra doktorunuz tedavi planı oluşturacaktır. Alerjilerin tedavisinde en etkili yöntem alerjiye neden olan maddeden uzak durmaktır. Ancak bu her zaman mümkün olmayabilir ve farkında olmadan da alerjene maruz kalabilirsiniz. Doktorunuz belirtilerden kaynaklanan şikayetlerinizi yatıştırmak için bazı ilaçlar reçete edebilir. Genel olarak tedavide şu ilaçlar kullanılır:
- Kortikosteroid kremler,
- Steroid olmayan kremler,
- Serin kompresler,
- Kaşıntı önleyici losyonlar,
- Antihistaminikler,
- Oral steroid ilaçlar.
Bebeklerde Alerjik Döküntüler
Bebeklerin cildi hassastır ve sabunlara, hayvan kepeğine veya nikele tepki olarak alerjik bir döküntü geliştirebilir. Bebekler ayrıca bir antibiyotiğe veya yeni bir yiyeceğe alerjik reaksiyon gösterebilir. Bir bebeğin cildinin herhangi bir yerinde alerjik bir kızarıklık görünebilir. Döküntü şu şekilde görünebilir:
- Küçük kırmızı kızarıklık kümeleri,
- Pullu, kuru cilt,
- Cilt kıvrımlarında kırmızı lekeler,
- Kurdeşen.
Alerjik Kızarıklık Nasıl Önlenir?
Yaygın tetikleyicilerden dikkatli bir şekilde kaçınarak, bir kişi alerjik reaksiyonların neden olduğu döküntüleri başarılı bir şekilde yönetebilir ve önleyebilir.
Alerjik bir kızarıklığı önlemek için, kişi aşağıdakileri yaparak bilinen veya yaygın alerjik tetikleyicilerle temas etmekten kaçınmalıdır:
- Kokusuz çamaşır sabunu ve vücut ürünleri kullanmak,
- Kimyasallara veya bitki yağlarına maruz kalma olasılığına karşı dikkatli davranmak,
- Bir alerjenle olası temastan sonra temas eden bölgeyi vakit kaybetmeden yıkama,
- İlaç alerjisini tanımlayan tıbbi uyarı bileziği takmak.