Dyshidrotik Egzama İçin Düşük Nikel Diyeti

Ellerinizde ya da ayaklarınızda küçük, içi su dolu kabarcıklar oluşuyor, bu kabarcıklar kaşıntılı ve zamanla çatlayarak tahrişe mi yol açıyor? Bu belirtiler, dyshidrotik egzama olarak bilinen özel bir cilt hastalığının işareti olabilir. Bu tür egzamayı tetikleyen birçok etken arasında nikel hassasiyeti de yer alır. Araştırmalar, bazı bireylerde nikel içeren gıdaların tüketilmesinin egzama ataklarını artırabileceğini göstermektedir. Bu yazıda, dyshidrotik egzama nedir, nikelle ilişkisi nasıldır ve düşük nikel diyeti nasıl uygulanır, tüm yönleriyle ele alıyoruz.

Dyshidrotik Egzama Nedir?

Dyshidrotik egzama (pompholyx olarak da bilinir), ellerin iç yüzü, parmaklar ve ayak tabanlarında görülen kaşıntılı, su dolu küçük kabarcıklar ile karakterize edilen bir egzama türüdür. Genellikle stres, sıcaklık artışı, deterjan kullanımı ve nikel hassasiyeti ile tetiklenir.

Belirtileri:

• Kaşıntılı, içi sıvı dolu küçük kabarcıklar

• Ciltte sertleşme, soyulma ve çatlama

• Alevlenme ve yatışma dönemlerinin döngüsel seyri

• Genellikle ellerde, parmak aralarında ya da ayaklarda başlar

Dyshidrotik Egzama ve Nikel İlişkisi

Nikel, birçok günlük üründe ve besin maddesinde bulunan yaygın bir metaldir. Bazı bireylerde, nikel teması veya nikel içeren gıdaların tüketimi bağışıklık sisteminde alerjik yanıt oluşturabilir. Bu da özellikle ellerde egzama alevlenmelerine neden olabilir.

Nikel Maruziyeti 2 Yolla Olabilir:

1. Temas yoluyla (kontakt dermatit): Takılar, metal eşyalar, düğmeler, madeni paralar

2. Ağız yoluyla (gıdalarla alınan nikel): Bazı gıdalarda doğal olarak yüksek miktarda nikel bulunur

Bu nedenle, dyshidrotik egzama teşhisi konmuş kişilerde, düşük nikel diyeti önemli bir destekleyici tedavi yöntemi olabilir.

Düşük Nikel Diyeti Nedir?

Düşük nikel diyeti, nikel içeriği yüksek gıdaların sınırlanması veya tamamen diyetten çıkarılması esasına dayanır. Bu yaklaşım, nikel hassasiyeti olan egzama hastalarında atakları azaltabilir ve ciltte belirgin iyileşme sağlayabilir.

Ne Kadar Süreyle Uygulanır?

Genellikle 4–6 hafta süreyle uygulanır ve ciltte düzelme görülüp görülmediği gözlenir. İyileşme varsa, diyet kontrollü şekilde genişletilebilir.

Nikel İçeriği Yüksek Gıdalar (Kaçınılması Gerekenler)

Aşağıdaki gıdalar yüksek nikel içerdiğinden diyette kısıtlanmalıdır:

Tahıllar ve Baklagiller:

• Yulaf, buğday kepeği, arpa

• Soya fasulyesi ve ürünleri (tofu, soya sütü)

• Mercimek, nohut, fasulye

Kuruyemiş ve Tohumlar:

• Fındık, fıstık, badem

• Ay çekirdeği, kabak çekirdeği

• Çikolata (kakao yüksek nikel içerir)

Sebzeler:

• Ispanak, brokoli, marul

• Soğan, domates, yeşil fasulye

• Lahana, kuşkonmaz

Deniz Ürünleri:

• Midye, istiridye, karides gibi kabuklu deniz ürünleri

Diğer:

• Çay (özellikle siyah çay)

• Konserve gıdalar (metal ambalaj nikel salabilir)

• Kakaolu ürünler

Nikel İçeriği Düşük Gıdalar (Güvenle Tüketilebilecekler)

Aşağıdaki gıdalar nikel açısından daha güvenlidir ve diyette serbest olarak tüketilebilir:

Et ve Hayvansal Ürünler:

• Tavuk, hindi, kırmızı et

• Yumurta

• Süt ve süt ürünleri (yoğurt, peynir)

Tahıllar:

• Beyaz pirinç

• Mısır

• Beyaz ekmek (kepeksiz)

Meyveler:

• Elma, armut

• Muz

• Karpuz

• Üzüm

• Erik

Sebzeler:

• Patates

• Havuç

• Salatalık

• Kabak

Yağlar:

• Zeytinyağı

• Ayçiçek yağı

• Tereyağı

Not: Gıdaların yetiştiği toprak ve işlenme biçimi de nikel içeriğini etkileyebilir. Organik ve taze ürünler tercih edilmelidir.

Düşük Nikel Diyetinde Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Noktalar

1. Paslanmaz çelik tencere ve kaşık kullanımı sınırlandırılmalı.
   Nikel, bazı metal kaplardan yiyeceğe geçebilir. Seramik veya cam ürünler tercih edilmelidir.

2. Konserve ürünlerden kaçınılmalı.
   Teneke kutular nikel salabilir.

3. Multivitamin ve mineral takviyeleri kontrol edilmeli.
   Bazı takviyelerde nikel içeriği olabilir. Hekime danışılmadan kullanılmamalıdır.

4. İnce çikolata, bitter çikolata ve kakao ürünlerinden uzak durulmalı.
   Kakao nikel açısından en zengin gıdalardandır.

5. İçme suyu kaynakları kontrol edilmeli.
   Bazı bölgelerde musluk suyu nikel içerebilir. Arıtılmış ya da cam şişede su tercih edilmelidir.

Diyetin Etkisi Ne Zaman Görülür?

Düşük nikel diyeti uygulayan bireylerde genellikle:

• 2–3 hafta içinde kaşıntıda azalma,

• 4–6 hafta içinde kabarcıkların gerilemesi,

• Egzama sıklığında azalma

gözlemlenebilir. Ancak her bireyin tepkisi farklıdır. Bazı kişilerde diyetle belirgin fayda sağlanırken, bazı bireylerde daha sınırlı sonuçlar alınabilir.

Düşük Nikel Diyeti Kimlere Uygulanmalı?

• Dyshidrotik egzama tanısı konan ve klasik tedavilere rağmen atakları devam eden bireyler

• Nikel alerjisi (pozitif yama testi) olan hastalar

• Egzama şikâyetleri özellikle ellerde yoğunlaşan kişiler

• Nikel içeren gıdaları tükettikten sonra alevlenme yaşayanlar

Diyet mutlaka dermatolog veya alerji uzmanı gözetiminde planlanmalıdır.

Sık Sorulan Sorular

Düşük nikel diyeti ne kadar sürmeli?

İlk etapta 4–6 hafta uygulanır. Yanıt alınırsa uzun vadeli diyet planlaması yapılabilir.

Düşük nikel diyeti kilo verdirir mi?

Diyetin amacı kilo kaybı değil, ciltteki alerjik reaksiyonu azaltmaktır. Ancak işlenmiş ve hazır gıdalardan uzak durulması sağlıklı kilo kontrolünü destekleyebilir.

Düşük nikel diyeti çocuklarda uygulanabilir mi?

Evet, ancak büyüme gelişme etkilenmemesi için çocuk alerji uzmanı veya diyetisyen gözetiminde olmalıdır.

Sonuç

Dyshidrotik egzama, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, inatçı ve tekrarlayan bir cilt hastalığıdır. Tedavide topikal ilaçların yanı sıra beslenme düzeni de önemli bir rol oynar. Nikel hassasiyeti olan bireylerde, düşük nikel diyeti egzama ataklarının sıklığını ve şiddetini azaltabilir. Ancak her bireyin ihtiyaçları farklı olduğu için, bu diyet mutlaka bir uzman eşliğinde kişiye özel olarak planlanmalıdır.