Öksürük çocuklarda doktor başvurusuna neden olan en önemli bulgudur. Öksürüğün nedenleri arasında birçok şey sayılabilir.Bazen öksürüğün sebebi çok basitken bazen altından astım hastalığı da çıkabilmektedir. Bu yazımızda sizlere öksürüğün nedenlerini anlatmaya çalıştık.
Öksürük ne sıklıkta görülmektedir?
Öksürük çocuklarda doktor başvurusuna neden olan en önemli bulgudur. On beş güne kadar akut, 30 günü geçerse kronik olarak değerlendirilmektedir. Görülme sıklığı 5-11 yaş arasındaki çocuklarda %10, okul öncesi çocuklarda %22 olarak bildirilmiştir.
Öksürüğün nedenleri nelerdir?
15 güne kadar olan öksürükler başka bir bulgu ve özellik yoksa geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonuna bağlıdır. On beş-otuz gün arasında ise çocuğun tekrar değerlendirilmesi gerekmektedir. Eğer ciddi bir hastalığı düşündüren herhangi bir bulgu yoksa genellikle geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonuna bağlı olarak gelişen uzamış öksürük olarak değerlendirilir. Fakat öksürük süresi 30 günü geçmişse artık kronikleşmiştir ve mutlaka bu konuda deneyimli Çocuk Alerji ve/veya Çocuk Göğüs Hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.
Kronik Öksürük Nedenleri
Çocuklarda kronik öksürüğe yol açan birçok hastalık bulunmaktadır. Bu nedenle ayrıntılı bir öykü alınmalı ve muayene yapılmalıdır. Daha sonra bulgulara göre laboratuvar tetkikleri yapılmalıdır.
Çocuğun yaşı, öksürüğün özelliği, öksürüğün sık görüldüğü zaman ve tetikleyiciler, öksürüğe eşlik eden başka bir bulgunun varlığı, aile öyküsü ve varsa geçmişte uygulanan tedaviler sorgulanmalıdır.
Hangi kronik öksürük astımdır?
Kronik öksürüklü bir çocukta en önemli konu astım olup olmadığının değerlendirilmesidir. Astım öksürük, hışıltı, nefes darlığı ve göğüste sıkışma ile karakterizedir. Öksürüğün kuru olması, gece boyunca öksürük olması, egzersizle öksürüğün artması astımı düşündürür. Ailede ve/veya kendinde alerjik hastalık öyküsü olması önemlidir. Fizik muayenede alerjik egzama, alerjik rinit gibi başka bir alerjik hastalık bulguları olabilmektedir. Laboratuvar bulgularında hastanın kandan veya deriden yapılan alerji testlerinde alerjen duyarlılığının saptanması, yaşı uygunsa solunum fonksiyon testinde solunum yollarında duyarlılık saptanması ve astım tedavisine yanıt alınması astım tanısının konulmasını sağlamaktadır. Bazı çocuklarda nefes darlığı olmayıp kronik öksürük astımın tek bulgusu olabilmektedir. Fakat bu durum çocuklarda yetişkinlere göre daha az görülmektedir.
Öksürük nedeni olarak geniz akıntısı
Çocuklarda kronik öksürüğün diğer önemli bir nedeni yetişkinlerdeki kadar olmasa da burun arkasına olan akıntıdır. Burun alerjisi, sinüzit, ilaçlar ve çevresel irritanlar bu duruma neden olabilir. Bu hastalarda öksürüğe ek olarak boğazda akıntı, tahriş hissi, boğaz temizleme ihtiyacı, burun tıkanıklığı veya akıntı vardır. Hastalar bazen boğuk sesten yakınırlar. Fakat küçük çocuklarda burun arkasından boğaza olan akıntı olduğuna dair bilgi alınamadığı gibi bazen akıntı olmadan da bu hastalıklar öksürüğe neden olabilir.
Öksürük nedeni olarak reflü
Çocuklarda kronik öksürüğün diğer bir nedeni yukarıda bahsedilenlere göre daha az görülmekle birlikte; mideden yemek borusuna besin geçişi olarak tanımlanan reflü hastalığıdır. Çocuklarda yetişkinlerden farklı olarak solunum bulgularına neden olmaktadır. En önemli bulgusu da kronik öksürüktür. O nedenle kronik öksürüklü çocuklar mutlaka reflü açısından da değerlendirilmelidir.
Sonuç olarak
Kronik öksürük çocuklarda sık karşılaşılan bir durumdur. Altında önemli hastalıklar yatabilmektedir. Bu nedenle; hastaların bu konuda deneyimli doktorlar tarafından değerlendirilmesi, buna göre tetkiklerin yapılması ve izlenmesi gerekmektedir.