Süt alerjisi bağışıklık sistemimizin sütte bulunan yirmiden fazla proteinden bazılarına karşı güçlü tepki göstermesiyle ortaya çıkar. Normalde süt tüketimi çoğu insan için sorun yaratmaz. Fakat süt alerjisi olan kişilerde durum farklıdır. Alerjisi olan bireylerde süt tüketimi ciltte döküntüler, ishal, şişkinlik ve solunum güçlükleri gibi belirtilere yol açabilir.
Genellikle süt alerjisi yeni doğan bebeklerde ilk 6 ay içinde kendini gösterir ve çoğu zaman okul çağına gelindiğinde kendiliğinden düzelir. Bebeğe inek sütü veya inek sütü içeren mamalar verildikten sonra alerji fark edilir. İnek sütü alerjisi diğer tüm besin alerjileri arasında en yaygın olanıdır.
- Bebeklerde Süt Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
- Süt Alerjisi Neden Olur?
- Süt Alerjisi Çeşitleri Nelerdir?
- Süt Alerjisi Tanısı Nasıl Konulur?
- Süt Alerjisi Olan Bebeğin Annesi Emzirme Döneminde Nasıl Beslenmelidir?
- Süt Alerjisi Olan Bebeklerde Hangi Mamalar Tercih Edilmelidir?
- İnek Sütü Alerjisi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Bebeklerde Süt Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Bebeklerde süt alerjileri özellikle gastrointestinal sistemde ciltte ve solunum yollarında çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Alerji türünde en sık karşılaşılan belirtileri bilmek erken teşhis ve tedavi açısından önemlidir. Bebeklerde süt alerjisini şu belirtilerle anlayabilirsiniz:
- Ağız içinde şişlikler, yutma güçlüğü, bulantı ve kusma, sütün mideden ağza geri gelmesi (reflü), dispepsi, erken doyma, sütü reddetme, ishal, karın ağrısı, kolik ataklar ve geçmeyen kabızlık.
- Ciltte döküntüler, kurdeşen (ürtiker), anjioödem, atopik dermatit, temas egzaması, yüzde ve boyunda kızarıklık ve ağız ve boğazda kırmızı lekeler.
- Nefes alıp vermede zorlanma, hırıltı, solunum sıkıntıları, kuru öksürük, burun akıntısı ve burun tıkanıklığı, gözlerde kızarma, kaşıntı ve sulanma gibi enfeksiyon belirtileri.
Bunların yanı sıra ağız ve dudağın çevresinde karıncalanma ve kaşıntı hissi besin proteini ilişkili enterokolit, besin protein enteropatisi ve Heiner sendromu gibi daha nadir görülen belirtiler de gözlemlenebilir.
Süt Alerjisi Neden Olur?
Süt alerjileri, inek sütündeki proteinlerin bağışıklık sistemi tarafından tehdit olarak algılanması sonucu ortaya çıkar. Proteinler vücuda alındığında büyük ya da küçük alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. İnek sütünde alerjiye en çok neden olan iki protein grubu ise kazeinler ve whey proteinleridir. Kazeinler, inek sütündeki toplam proteinlerin yaklaşık %80’ini oluşturur ve süte karakteristik beyaz rengini verir. Whey proteinleri ise sindirim sistemi tarafından kolayca emilebilen bir protein grubudur. Whey proteinleri bağırsak zarından hızlıca geçebilirken, kazeinler bağırsak duvarına tutunur ve bağışıklık sistemine tanıtılır.
Kazein proteinleri, whey proteinlerine göre vücutta daha güçlü immün yanıt oluşturur yani daha alerjenik özelliklere sahiptir. Yaygın bir yanılgı sütün pastörize edilmesiyle proteinlerin alerjenik etkilerinin ortadan kalkacağıdır ancak pastörizasyon proteinlerin yapısını değiştirmez ve alerjik reaksiyonlar devam eder.
Süt Alerjisi Çeşitleri Nelerdir?
Süt alerjisi alerjinin oluşum mekanizmasına göre farklı sınıflara ayrılır. Sınıflandırmada reaksiyonun IgE (immünoglobulin E) antikoru üzerinden gerçekleşip gerçekleşmediği belirleyici rol oynar. Süt alerjisi türleri ise şu şekildedir:
- IgE Aracılı Süt Alerjisi
- Non-IgE Aracılı Süt Alerjisi
- Karma Tip Süt Alerjisi
Süt alerjisi türlerinin doğru şekilde tanınması uygun tedavi ve yönetim stratejilerinin belirlenmesi açısından oldukça önemlidir. Eğer süt alerjisi belirtileri yaşıyorsanız sağlık uzmanına danışarak doğru tanıyı almalı ve uygun tedavi yöntemlerine başlamalısınız.
Süt Alerjisi Tanısı Nasıl Konulur?
Süt alerjileri tanısında kullanılan birçok yöntem mevcuttur ve doğru teşhis için hastanın detaylı beslenme geçmişinin alınması büyük önem taşır. Hastanın tükettiği besinlerin zamanı ve miktarı hazımsızlık, kusma, solunum sıkıntıları gibi belirtiler dikkatlice sorgulanır. Fiziksel muayene dışında tanıda kullanılan diğer yöntemler şunlardır:
- Besin Provokasyon Testi
- Spesifik IgE Testi
- Deri Prick Testi
- Atopi Yama Testi
- Total IgE Testi
- Eliminasyon Diyeti
- Oral Yükleme Test
Süt Alerjisi Olan Bebeğin Annesi Emzirme Döneminde Nasıl Beslenmelidir?
Emziren anne süt veya süt ürünleri tükettiğinde alerjen proteinler anne sütüne geçebilir. Yeni anneler “Çocuklarda süt alerjisi ne zaman belli olur?” diye merak edebilir. Süt alerjisinin belirtileri çeşitlidir ve farklı zamanlarda ortaya çıkabilir. Bebeğinde süt alerjisi olan annenin beslenmesinden yalnızca süt değil aynı zamanda peynir, krema, yoğurt, kefir, peynir altı suyu içeren ürünler ve tereyağı gibi süt ürünlerini de çıkarması gerekir. Süt ürünü olarak kabul edilmeyen ancak süt proteinleri içeren protein tozları ve peynir yapma tozları da dikkat edilmesi gereken gıdalar arasındadır.
Anne, dışarıdan alınan gıdaların etiketlerini dikkatlice okumalı ve süt ürünü değildir ifadesini görse dahi ürünün süt proteinleri içermediğini ayrıca teyit etmelidir. Süreçte anne sütüne devam edilmeli ve bebeğin beslenmesi kesintiye uğramamalıdır. Eğer anne sütü yetersiz kalıyorsa bebeğe süt alerjisine uygun güvenilir mamalar takviye olarak verilebilir. Süt ürünlerini alamayan anneler, sütte bulunan vitamin ve minerallerden mahrum kalabilir. Kalsiyum takviyeleri, süt ve süt ürünlerinden yoksun diyet yapan anneler için önerilmektedir. Annenin dengeli ve yeterli beslenmesi hem kendi sağlığı hem de bebeğinin sağlığı için çok önemlidir.
Süt Alerjisi Olan Bebeklerde Hangi Mamalar Tercih Edilmelidir?
Anne sütünün yetersiz kaldığı durumlarda süt alerjisi olan bebekler için özel olarak üretilmiş mamalar tercih edilmelidir. Bebekler her mamayı tolere edemezler doğru mamayı seçmek çok önemlidir. Süt alerjisine sahip bebekler için önerilen mama türleri şunlardır:
- İleri Derece Hidrolize Mamala
- Aminoasit Bazlı Mamalar
- Soya Bazlı Mamalar
- Pirinç Bazlı Mamalar
Süt alerjisi olan bebeğiniz için doğru mamayı seçerken doktorunuza danışarak en uygun ve güvenilir seçimi yapabilirsiniz.
İnek Sütü Alerjisi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Gıda alerjilerini kesin olarak tedavi eden tıbbi yöntem bulunmamakla birlikte tedavinin temelini alerjen besinlerden kaçınma ve olası alerji durumunda semptomları yönetme oluşturur. İnek sütü alerjisi tedavisinde şu unsurlar dikkate alınmalıdır:
- Alerjen Besinlerin Diyetten Çıkarılması
- Aile Yakınlarına Eğitim Verilmes
- Semptomların Tedavis
- Acil Müdahale
- Alerjinin Takibi
- Besin Alerjilerinin Ciddiyeti
Bebeğinizin süt tüketimi sonrasında alerji belirtileri gösterdiğini fark ederseniz uzman bir hekime başvurarak gerekli tetkikleri yaptırmalısınız.