Çocuklarda böcek alerjisi, böcek ısırıkları ve sokmaları sıktır ve sadece deride hafif irritasyona neden olurlar. Fakat bazı böcek sokmaları ağrılı olabilir ve ciddi alerjik reaksiyonu tetikleyebilir.
Böcek ısırıkları tatarcık, pire, sivrisinek, tahta kurusu, sık olmamakla birlikte örümcek, kene ısırıklarını içerir. Eşek ve bal arısı ısırıkları da böcek ısırıkları sınıfına girer.
Özellikle bal arısı, eşek arısı, yaban arısı, ateş karıncası gibi böcekler soktukları cilde salgıladıkları zehirle alerjik reaksiyona neden olan böcekler olarak bilinmektedir. Bu zehre birçok kişi alerjik olmasa da, normal bir böcek sokması reaksiyonuyla böcek sokmasındaki alerjik reaksiyonun farkının iyi bilinmesi önemlidir. Biz de bu makalemizde sizlere böcek alerjisinin ne olduğunu anlattık.
Çocuklarda Böcek Alerjisi Nedir?
Böcek sokmaları genellikle acı, şişme ve sokmanın olduğu bölgede kızarıklık gibi durumlara neden olur. Çok daha ciddi reaksiyonlar bu belirtilerin daha geniş bir alanda meydana gelmesi ya da sokmanın gerçekleştiği yerden vücudun diğer alanlarına sıçramasıyla görülür.
Böcek sokmasına karşı gelişen alerjik reaksiyonlar, her yaşta sokma gerçekleştikten sonra görülen normal reaksiyonlardan sonra meydana gelebilir. Kabaca yapılan tahminlere göre, potansiyel olarak hayati risk taşıyan böcek zehrine karşı alerjik reaksiyonlar çocuklarda %0.4-%0.8 sıklığında, yetişkinlerde ise %3 sıklığında görülmektedir.
Böcek alerjisinin belirtilerinin görülme sıklığı da kişiden kişiye değişmektedir. Bazı kişilerde sadece sokmanın olduğu bölgede bir şişlik, kızarıklık olmasına rağmen, bazı kişilerde çok ciddi astım krizleri, alerjik şoklar, hatta solunum yollarında tıkanma, nefes almanın tamamen durması bile görülebilir.
En ciddi alerjik reaksiyonlara neden olmasıyla bilinen böcek türü, sarı yaban arısıdır.
Böcek ısırık ya da sokmalarında bulgular
Böcek ısırığı olduğunda, ısırılan alanın etrafında kızarıklık, şişlik ve kaşıntıya neden olur.
Isırıkla ortaya çıkan zehir (venom) de şişlik, kaşıntı, kırmızı kabarıklık deri üzerinde oluşur. Bu ağrılı olabilir, fakat çoğu vakada zararsızdır. Etkilenen alan birkaç gün boyunca ağrılı ve kaşıntılı olabilir.
Isırık ve sokmaların ciddiyeti sokan böceğe ve kişinin duyarlılığına bağlı olarak değişir.
Nadir durumlarda, bazı çocuklarda böcek ısırığı ya da sokmasına bağlı olarak acil tedavi gerektiren ciddi alerjik reaksiyona (anafilaksi) neden olabilir.
Aşırı şişlik, kabarcık ve iltihaplı görünüm olması enfeksiyonu işaret edebilir ve çocuğunuzun hekime görünmesinin faydası olabilir.
Eğer aşağıdaki bulgular varsa çocuğunuzun acil müdahaleye ihtiyacı olabilir:
- Hışıltı veya nefes almada zorluk,
- Mide bulantısı, kusma veya diyare,
- Hızlı kalp hızı,
- Yutma zorluğu,
- Konfüzyon, anksiyete veya ajitasyon,
- Baş dönmesi ya da bayılma hissi.
Böcek ısırık ya da sokmalarında yapılması gerekenler
Arı tarafından ısırıldığınızda, eğer çocuğunuzun derisinde iğne ve zehir kesesi varsa uzaklaştırın. İğneyi alırken zehrin derinizin içine girmediğinden ve keseyi delmediğinizden emin olun.
Bal ve eşek arıları genellikle geride iğne bırakmaz, bu nedenle tekrar sokabilirler. Eğer eşek ya da bal arısı soktuysa ve hala etrafta duruyorsa tekrar sokabileceği için çocuğunuzu ortamdan uzaklaştırın.
Böcek ısırık ya da sokmalarının çoğu birkaç saat içerisinde ortadan kaybolan kaşıntı ve şişliğe neden olabilir. Çoğu ısırık ya da sokma aşağıdaki gibi tedavi edilebilir:
Etkilenen bölgeyi su ve sabunla yıkayın.
Etkilenen alana soğuk kompres uygulayın (soğuk su içerisine konulmuş temiz bir bez).
Enfeksiyon eklenmemesi için etkilenen alanın kaşınmasını engelleyin (çocuğun tırnakları temiz ve kesilmiş olsun).
Eğer sokma ya da ısırık ağrılı veya şiş ise:,
Buzla sargı yapın (Buzu havlunun içine koyarak şiş olan alana uygulayın).
Çocuğunuza parasetamol ya da ibuprufen gibi bir ağrı kesici verin( 16 yaş altındakilere aspirin vermeyin).
İçerisinde lokal anestezik (ağrı kesici), anti-histaminik (alerji ilacı) veya hafif hidrokortizon (%1) içeren krem ya da sprey kullanın.
Çocuğunuza şişliği azaltmak içim anti-histaminik (alerji şurubu) verin.
Eğer lokal şişlik çok ciddiyse mutlaka hekime görünün.
Eğer sokulan yerde kabarcık olursa, patlatmayın çünkü altındaki deri enfekte olur. Kabarcığın olduğu yeri korumak için flaster yapıştırabilirsiniz.
Ne zaman alerji hekimine görünmelisiniz?
Eğer daha önceki böcek sokmaları ya da ısırıkları 10 cm çapından büyük şişlik ya da kızarıklığa neden olduysa,
Yaban arısı ya da bal arısı ısırığı sonrası 10 cm’den büyük ödem ve kızarıklık varsa ya da acil müdahale gerektiren alerjik reaksiyon yaşandıysa testlerle arı alerjisi tanısının konulması, acil müdahale için adrenain oto-enjektörü reçetelenmesi ve immünoterapi (alerji aşısı) için mutlaka çocuk alerji hekimine başvurmalısınız.
Arı ile ağır alerjik reaksiyon yaşayan bireylerde immünoterapi (alerji aşısı) ile bu risk %95 oranında azalmaktadır. Böylelikle bu tedavi ile hayatı tehdit eden reaksiyonlar en aza indirgenmektedir. Çocuk alerji hekiminiz arı alerjisi tanısı deri testi ve kan testleri ile belirlendikten sonra bu tedaviyi önerebilir.
Böcek ısırıklarından korunma yöntemleri
Çocuklarda Böcek Alerjisi, Bal arısı, eşek arısı ile karşılaştığınızda sakin kalın, kollarınızı hareket ettirmeyin
Açıkta kalan alanlarınızı kapatın(özellikle arıların ve böceklerin aktif olduğu saatlerde güneş doğumu ve batımı uzun pantolan ve uzun kollu bluz ile kapatın)
Dışarıda mutlaka ayakkabı giyin
Böcek ısırıklarına karşı koruyan ilaç kullanabilirsiniz (%50 dietiltoluemid) içerenler en etkili
Güçlü sabun, şampuan, deodorant kullanmayın bu kokular arıları ve böcekleri çekebilir.
Çiçek açan çiçeklerin, çöplerin, organik gübre, durgun su ve dışarıda yiyecek ikram edilen yerlerde dikkatli olalım.
Asla arı kovanlarına dokunmayın.
Su ve göl yakınlarında kamp yapmayın
Dışarıda yemek yerken ya da içerken özellikle tatlı yiyecekleri kapatın, özellikle arılar içtiğiniz şişelerin ya da teneke kutuların içine girebilir.
Cam ve pençeleri kapatın ya da sineklik yaptırın. Arabada giderken camları açmayın