Bronşit, büyük solunum tüplerinin astarının iltihaplanmasıdır, bu bölgeler şişer ve kızarır. Bronş tüpleri adı verilen bu hava yolları, nefes borusunu akciğerlere bağlar. Hassas astarları mukus yapar ve solunumla ilgili organları ve dokuları kaplar ve korur. Bronşit şu durumlara sebep olur:
Havanın akciğerlere girip çıkması zorlaşır,
Bronşiyal tüp astarının dokularını tahriş eder,
Çok fazla mukus yapar,
Bronşitin en sık görülen belirtisi ise uzun süreli öksürüktür.
Bronşitin Çeşitleri Nelerdir?
Bronşit akut veya kronik olabilir:
Akut bronşit hızla ortaya çıkar ve ciddi belirtilere neden olabilir. Ancak birkaç haftadan fazla sürmez. Virüsler, çoğu bronşit vakasına neden olur. Birçok farklı virüs solunum yollarını enfekte edebilir ve bronş tüplerine saldırabilir. Bazı bakterilerin neden olduğu enfeksiyon da akut bronşite neden olabilir. Çoğu insan hayatlarının bir noktasında akut bronşit geçirir.
Çocuklarda kronik bronşit nadirdir. Hafif ile şiddetli olabilir ve daha uzun sürer (birkaç aydan yıllara kadar). Kronik bronşitin en yaygın nedeni sigaradır. Bronş tüpleri iltihaplı ve tahriş olmuş halde kalır ve zamanla bol miktarda mukus üretir. Kronik bronşiti olan kişilerde, zatürre gibi hava yolu ve akciğerlerin bakteriyel enfeksiyon riski daha yüksektir.
Bronşitin Belirtileri Nelerdir?
Akut bronşit genellikle bronş tüplerinin zarının iltihaplanmasıyla tetiklenen kuru, rahatsız edici bir öksürük ile başlar. Diğer belirtiler şunları içerebilir:
- Kalın beyaz, sarı veya yeşilimsi mukus getiren öksürük,
- Nefes darlığı hissetmek,
- Göğüste ağrı veya sıkışma hissi,
- Hırıltı (nefes alırken ıslık veya tıslama sesi),
- Baş ağrısı,
- Genel olarak hasta hissetmek,
- Ateş,
- Titreme,
Kronik bronşiti olan kişiler için:
Soğuk algınlığı ve diğer yaygın solunum yolu hastalıklarından kurtulmak normalden daha uzun sürebilir.
Hırıltı, nefes darlığı hissi ve öksürük her gün olabilir.
Nefes almak giderek zorlaşabilir.
Bronşit Neden Olur?
Akut bronşite genellikle bir virüs neden olur. Soğuk algınlığı veya başka bir solunum yolu enfeksiyonu ile birlikte veya sonrasında olabilir; bu virüsler bulaşabilir. İnsanları kronik bronşit riskine sokan şeyler şunlardır:
- Kısa süreli de olsa sigara içmek,
- Tütün dumanı etrafında olmak,
- Kimyasal dumanlara ve diğer hava kirleticilerine uzun süre maruz kalmak.
Bronşit Nasıl Teşhis Edilir?
Çocuğunuzun doktoru, hırıltı ve tıkanıklık olup olmadığını kontrol etmek için bir muayene yapacak ve steteskopla çocuğunuzun göğsünü dinleyecektir. Bronşitin teşhisi için herhangi bir teste gerek yoktur. Ancak doktor, pnömoni gibi bir durumu ekarte etmek için göğüs röntgeni isteyebilir. Bazen doktorlar astımı kontrol etmek için bir solunum testi (spirometri ) yaparlar. Öksürük, hırıltılı solunum ve nefes darlığı ile çok fazla bronşite yakalanan bazı çocuklarda bunun yerine astım olabilir.
Bronşit Nasıl Tedavi Edilir?
Doktorunuz, bir virüsün neden olduğu bronşit için antibiyotik reçete etmeyecektir. Antibiyotikler sadece bakterilere karşı çalışır, virüslere değil. Evde bakım, bronşitli çoğu çocuğun daha iyi hissetmesine yardımcı olur. Doktorunuz, çocuğunuzun bol sıvı tüketmesini ve dinlenmesini tavsiye edecektir. Doktorunuz, gerekli görmesi durumunda, bazı ilaçlar da reçete edebilir. Bu ilaçlar, bronş tüplerini gevşetmeye ve açmaya ve mukusu temizlemeye yardımcı olur. Kronik bronşiti olan bir çocuk veya genç, bronş tüplerini tahriş eden her şeyin yakınında olmaktan kaçınmalıdır. Sigara içen insanlar için bu, bırakmak demektir. Tütün dumanı, tüm kronik bronşit vakalarının %80’inden fazlasına neden olur. Sigara içenlerin ayrıca akut bronşitin ve diğer solunum yolu enfeksiyonlarından kurtulmaları daha uzun sürer.
Bronşit Önlenebilir Mi?
Elleri iyi ve sık yıkamak, özellikle soğuk algınlığı ve grip mevsiminde bronşite neden olan mikropların çoğunun yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir. Ailenizde sigara içen herkesi bırakmaya teşvik edin. Bronşitli veya bronşitsiz çocukları pasif içicilikten koruyun.