Besin alerjileri, vücudun bağışıklık sistemi gıdadaki bir proteini zararlı olarak algıladığında ve onunla savaşmaya çalıştığında ortaya çıkar. Bağışıklık yanıtı, alerjilerle ilişkili yaygın belirtilere neden olur. Bebekler neden besin alerjisi olur sorusuna kesin bir cevap tam olarak verilememekle birlikte, alerjiler ailelerde görülme eğilimindedirler ve egzama, astım veya alerjik nezlesi olan kişilerin gıda alerjisi geliştirme olasılığı daha yüksektir. Besin alerjisinin ilk belirtileri genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkar, ancak her yaşta besin alerjisi gelişmesi mümkündür.
Bebeklerde Besin Alerjisi Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Besin alerjilerin belirtileri hafif ve şiddetli arasında değişir. Önceki reaksiyonların şiddeti gelecekteki reaksiyonların şiddetini belirlemez. Alerjik bir reaksiyon cildi, sindirim sistemini, kardiyovasküler sistemi veya nefes almayı içerebilir. Besin alerjisinin belirtileri aşağıdakiler gibidir:
- Cilt problemleri; kurdeşen, kaşıntı, deri döküntüleri,
- Mide bulantısı,
- Hapşırma,
- Hırıltılı solunum,
- İshal,
- Kusma,
- Baş dönmesi,
- Boğazda şişme.
Besin Alerjileri Bebeklerde Ne Kadar Hızlı Ortaya Çıkar?
Gıda alerjisi reaksiyonları oldukça değişkendir ve bebeğiniz tetikleyici gıdaya her maruz kaldığında farklı olabilir. Ancak birçok reaksiyon, söz konusu besini tükettikten hemen sonra gerçekleşir. Semptomlar genellikle yutulduktan dakikalar sonra ortaya çıkar ve en yaygın olarak iki saat içinde ortaya çıkar. Bazı nadir durumlarda, bir reaksiyonun ortaya çıkması dört ile altı saat veya daha uzun sürebilir.
Bebeklerde Besin Alerjileri Ne Kadar Sürer?
Birçok çocuk, erken çocukluk döneminde gıda alerjilerini aşar. Şu anda yumurta, süt, buğday ve soya alerjilerinin %80 ila %90’ının çocuk 5 yaşına geldiğinde kaybolacağı tahmin edilmektedir. Yer fıstığı, kabuklu ağaç yemişleri ve deniz ürünleri gibi diğer alerjilerin geçme olasılığı daha düşüktür.
Yaygın Alerjenik Gıdalar Hangileridir?
Herhangi bir yiyeceğe alerjik reaksiyon göstermek mümkündür, ancak gıda alerjilerine en yaygın olarak şu besinler neden olur:
- İnek sütü,
- Yumurta,
- Yer fıstığı,
- Kabuklu ağaç yemişleri; fındık, ceviz, badem, kaju,
- Balık,
- Kabuklu deniz ürünleri,
- Buğday,
- Soya,
- Susam.
- Çocuklarda en yaygın gıda alerjileri süt, yer fıstığı ve kabuklu deniz ürünleridir.
Besin Alerjisi ve Besin İntoleransı Farkı Nedir?
Hem besin alerjisi hem de besin intoleransı rahatsız edici belirtilere neden olabilse de ikisi arasında birkaç önemli fark vardır.
İlk olarak, bir besin alerjisine bağışıklık sistemi tepkisi neden olur ve tıbbi testlerle teşhis edilebilir. Gıda intoleransı bir bağışıklık tepkisine neden olmaz ve teşhis edilmesi daha zor olabilir. Gıda alerjileri daha şiddetli olma eğilimindedir ve gıdadan tamamen kaçınılmasını gerektirirken, hoşgörüsüzlük kişinin küçük miktarlarda tüketmesine izin verebilir. Gıda intoleranslarının yaygın örnekleri laktoz intoleransı ve gıdada bulunan katkı maddelerine karşı hassasiyettir.
Besin Alerjisi Testi Nasıl Yapılır?
Bebeğinizin besin alerjisi olduğundan şüpheleniyorsanız bir çocuk alerji uzmanına gitmeniz gerekir. Alerji uzmanınız; ailenizin tıbbi geçmişi, bebeğinizin yaşadığı semptomlar ve bunların ne kadar sürdüğü ile ilgili detaylı sorular soracaktır. Bundan sonra çocuğunuzun alerji uzmanı, ne tür testlerin yapılacağını belirleyecektir. Alerjilerin teşhisinde genel olarak kullanılan testler şunlardır:
Deri delme testi
Deri delme testi sırasında, alerjeni içeren az miktarda sıvı kola veya sırta konur. Daha sonra sıvının derinin altına girmesi için deri delinir. Sivrisinek ısırığına benzer bir yumru gelişirse test pozitif kabul edilir.
Kan testi
Test edilen gıdaya özgü kandaki belirli bir antikor miktarını ölçmek için bir kan testi kullanılabilir.
Oral gıda testi
Oral gıda testi, teşhis koymanın en doğru yolu olarak kabul edilir, ancak tıbbi gözetim altında gerçekleştirilmelidir. Bir oral gıda testi sırasında, bebeğiniz şüpheli gıdalardan küçük miktarlarda beslenir ve bir reaksiyon oluşup oluşmadığını görmek için gözlemlenir.
Besin Alerjileri Nasıl Tedavi Edilir?
Bir besin alerjisini yönetmenin ve tedavi etmenin birincil yolu, tetikleyici gıdalardan kaçınmaktır. Alerjik reaksiyonlar tahmin edilemez olduğundan ve bebeğinizin maruz kalmaya nasıl tepki vereceğini bilmek mümkün olmadığından kaçınmak en iyi yöntemdir. Bebeğinizin doktoru, çocuğunuzun alerjisi şiddetliyse bir adrenalin oto enjektörü reçete edebilir. Ayrıca, gıdanın farklı şekillerde adlandırılması veya etikette listelenmesi dahil olmak üzere gıda etiketlerinin nasıl okunacağını öğrenmek de yararlıdır. Bir alerji diyetisyeni, belirli yiyeceklerden nasıl kaçınacağınızı ve beslenme boşluklarını nasıl dolduracağınızı öğrenmenize yardımcı olabilir.
Bebeğinizi Besin Alerjilerinden Nasıl Korursunuz?
Gıda alerjilerinin kesin nedeni bilinmediğinden ve muhtemelen genetik olduğundan, bunları önlemek tamamen mümkün değildir. Ancak bazı noktalara dikkat ederek önlem alabilirsiniz.
Yaklaşık 3-4 ay sadece anne sütü verin
Emzirme ve belirli gıda alerjilerinin önlenmesi ile ilgili araştırmalar kesin değildir. Bununla birlikte, kanıtlar 3 ila 4 ay emzirmenin yaşamın ilk iki yılında egzama gelişimini azalttığını ve daha uzun süreli emzirmenin erken çocukluk döneminde astımı azaltabileceğini göstermektedir. Hem egzama hem de astım, daha yüksek gıda alerjisi riski ile ilişkilendirilmiştir.
Annenin diyetinde alerjen kısıtlaması yapmayın
Hamile veya emzirirken kişinin diyetinde alerjileri önleme yöntemi olarak alerjen gıdaların kısıtlanmasını destekleyen hiçbir kanıt bulanamamıştır.
Alerjenlerin, özellikle yer fıstığının erken tanıtılması
Şu anda, gıda alerjilerini önlemek için en önemli alerjenlerin verilmesini geciktirmeyi destekleyen hiçbir kanıt yoktur. Araştırmalar, yer fıstığının erken dönemde kullanılmaya başlanmasının, yüksek riskli çocuklarda alerji riskini önlemeye ve azaltmaya yardımcı olduğunu bulmuştur. Aile geçmişinizde gıda alerjisi veya diğer risk faktörleri varsa, önce çocuk doktorunuzla konuşmanız en iyisidir.