Astım, solunum yollarını etkileyen ve nefes almayı zorlaştıran kronik bir durumdur. Bir astım eylem planı uygulamak, bu durumu yönetmenin etkili bir yolu olabilir. Bir kişi, ihtiyaç duyduğu ilaçları özetleyen ve bu ilaçların nasıl çalıştıklarını ve ne zaman kullanacaklarını açıklayan bir astım eylem planı oluşturmak için bir doktorla birlikte çalışabilir. Astım eylem planları çocuklara ve yetişkinlere fayda sağlayabilir. Kişinin astım atağı varsa, astım eylem planı doğru ilacı almasına yardımcı olur. Bu eylem planları, bir atak sırasında rahatlama sağlamanın yanı sıra, insanların astımlarını izlemelerine ve durumu yönetmenin en iyi yollarını öğrenmelerine olanak tanır. Sonuç olarak, astım belirtilerini daha iyi kontrol ederek yaşam kalitelerini iyileştirebilirler.

Nedir?

Astım eylem planı, bir kişinin belirtileri kötüleştiğinde veya astım krizi geçirdiğinde ne yapması gerektiğinin yazılı bir açıklamasıdır. Astım eylem planları üç şiddet seviyesi içerir; yeşil, sarı ve kırmızı. Bir bireyin alması gereken ilaçların ayrıntılarını ve her düzeyde takip etmeleri gereken eylemleri içerir. Bu temel belge aynı zamanda bir kişinin semptomları kötüleştiğinde hangi adımları atması gerektiğini belirlemesine yardımcı olur ve acil bir durumda ne yapması gerektiğini listeler.

Astım Eylem Planı Nasıl Oluşturulur?

Astımı olan kişiler bir doktorla astım eylem planı oluşturur. Bu planlar, insanların astımlarını yönetmelerine ve astım ataklarını önlemelerine ve kontrol etmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Her astım eylem planı, farklı belirti şiddeti düzeylerini yansıtmak için üç düzey içerir. Seviyeler şunlardır:

Yeşil: Bu bölgede kişi iyi durumda ve çok az semptomu vardır veya hiç yoktur.

Sarı: Bir kişinin semptomları kötüleştikçe sarı bölgeye girerler.

Kırmızı: Bu bölgedeki kişilerin durumu acildir veya acil tıbbi müdahaleye ihtiyacı vardır.

Astım eylem planları, bir astım krizinin tedavisi için gerekli tüm bilgileri içermelidir. İçerebilecekleri ayrıntılar şunları içerir:

Bireysel astım tetikleyicileri,

Kişinin semptomlarına göre günlük olarak ve acil bir durumda alması gereken ilaçlar,

Astımın daha şiddetli hale geldiğini gösteren semptomlar,

Birinin acil tıbbi müdahaleye ihtiyacı olduğuna dair işaretler,

Acil irtibat kişisi, sağlık uzmanı ve yerel hastane için telefon numaraları.

Tepe akış hızı

Doktorlar yeşil, sarı ve kırmızı seviyeleri ayırt etmek için tepe akış hızı adı verilen bir ölçüm kullanır. Basit bir tepe akış testi, bir kişinin ciğerlerinden üfleyebileceği havanın hacmini ölçerek tepe akış hızını belirleyebilir.

Acil bakım ne zaman aranmalı

Kişinin belirtileri, eylem planlarının kırmızı bölgede listelediği belirtilerle aynı hizadaysa, acil bakıma başvurmalıdır. Eylem planları, yerel acil servis, doktor ve hızlı ulaşım için telefon numaralarını içermelidir. Ayrıca, acil durumda irtibat kurulacak kişileri de içermelidir. Bir sorun olduğunu gösteren yaygın astım belirtileri şunları içerir:

  • Uyumaya çalışırken belirtiler,
  • Egzersiz, çalışma veya oyun oynama gibi artan aktivite seviyesi ile ortaya çıkan semptomlar,
  • Uyanma saatlerinde öksürük, hırıltılı solunum veya göğüste sıkışma gibi semptomlar.

Astım İle Yaşamak

Astım kronik bir durumdur, bu da insanları uzun vadede etkilediği anlamına gelir. Şu anda bir tedavisi yoktur, ancak bir dizi ilaç ve yaşam tarzı uygulaması, insanların durumu yönetmesine ve tatmin edici bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir. Astım eylem planı, insanlara belirtilerinin farkında olmalarını hatırlatır ve gerektiğinde uygun ilaçları almaları için onlara rehberlik eder. Bazen astım belirtileri tehlikeli bir düzeye yükselebilir, bu nedenle uygun yönetim esastır. Astımı olan kişiler, durum hakkında kendilerini eğitmek için adımlar atmalıdır. Kişisel tetikleyicilerini bilmek ve anlamak genellikle bir kişinin astım ataklarından kaçınmasına yardımcı olabilir. Kötüleşen belirtileri tanımayı ve hızlı bir rahatlama ilacı alarak yanıt vermeyi öğrenmek de önemlidir.

Özetleyecek olursak:

Eylem planı, astımı olan bir kişinin astım krizi geçirmesi durumunda ne yapması gerektiğini detaylandıran açık ve yazılı bir plandır. Gerekli tüm ilaçları listeler ve bu ilaçların ne zaman alınacağını açıklar. Ayrıca acil durum numaralarını ve hangi semptomların izleneceğine dair bilgileri içerir. Plan, kişinin semptomlarının şiddetini izlemesine, astım ataklarını kendi kendine yönetmesine ve ne zaman acil bakım araması gerektiğini belirlemesine yardımcı olan bilgileri içerir. Farklı semptomlara ve tepe akış ölçümlerine sahip üç bölgenin (yeşil, sarı ve kırmızı) kullanılması, bir bireyin herhangi bir zamanda planın hangi aşamasına dahil olduğunu bilmesini kolaylaştırır. Astım zamanla değişebileceğinden, kişi astım eylem planını her yıl bir doktorla gözden geçirmelidir. Daha yüksek bir yaşam kalitesi için astımı kontrol altına almak çok önemlidir. Bir astım eylem planı, bir kişinin yaşına bakılmaksızın bunu yapmasına yardımcı olabilir.