Gözleriniz kaşınıyor, burnunuz sürekli akıyor ve geçmeyen bir öksürük mü yaşıyorsunuz? Bu belirtiler mevsimsel gripten de olabilir, kronik sinüzitten de… Ancak çoğu zaman göz ardı edilen bir neden daha var: alerji. Alerjiler, bağışıklık sisteminizin zararsız maddelere karşı aşırı tepki göstermesiyle ortaya çıkar. Belirtileri ise çok çeşitli ve bazen başka hastalıklarla karıştırılacak kadar belirsiz olabilir. Bu yüzden “Acaba alerjim mi var?” sorusuna kesin cevap ancak bir alerji testi ile verilebilir.
Alerji Belirtilerini Tanıyın
Alerjik reaksiyonlar kişiden kişiye değişebilir. Ancak en sık görülen belirtiler şunlardır:
Kaşıntı (özellikle göz, burun veya ciltte)
Burun akıntısı ve tıkanıklığı
Kuru, geçmeyen öksürük
Gözlerde sulanma ve kızarıklık
Hapşırık nöbetleri
Ciltte döküntüler ve egzama benzeri lezyonlar
Boğazda gıcık hissi
Bu belirtiler özellikle mevsim geçişlerinde, ev tozuna maruz kaldığınızda, hayvanlarla temas sonrası ya da belirli gıdalar tüketildiğinde artıyorsa alerji ihtimali yüksektir.
Alerji mi, Soğuk Algınlığı mı?
Alerji ile soğuk algınlığı karıştırılabilir. İşte ayırt edici birkaç ipucu:
| Belirti | Soğuk Algınlığı | Alerji |
|---|---|---|
| Ateş | Sıklıkla olur | Genellikle yok |
| Hapşırık | Olabilir | Sık ve arka arkaya |
| Kaşıntı | Nadiren | Sıklıkla |
| Süre | 7-10 gün | Haftalarca sürebilir |
| Göz sulanması | Nadir | Yaygın |
| Burun akıntısı | Sarı-yeşil olabilir | Berrak ve sulu |
Hangi Alerji Testi Yapılmalı?
Doğru tanı için uzman bir alerji doktorunun değerlendirmesi gerekir. En sık kullanılan testler şunlardır:
1. Cilt Prick Testi
Cilt üzerine alerjen damlatılır ve cilt reaksiyonu ölçülür. Sonuçlar 15-20 dakika içinde alınır.
2. Spesifik IgE Kan Testi
Kanda belirli alerjenlere karşı antikor varlığına bakılır. Özellikle cilt testi yapılamayan kişilerde tercih edilir.
3. Yama Testi (Patch Test)
Geç reaksiyonlu (gecikmeli tip) cilt alerjilerinde kullanılır.
4. Besin Yükleme Testi
Şüpheli besin, kontrollü şekilde verilir ve reaksiyon gözlenir. Hastane ortamında yapılır.
Alerji Testi Ne Zaman Yaptırılmalı?
Aşağıdaki durumlarda alerji testi yaptırmanız önerilir:
Belirtiler mevsimsel olarak tekrarlıyorsa
Ailede alerjik hastalık öyküsü varsa
Gıdalarla veya çevresel etkenlerle ilişkilendirilen şikayetler varsa
Geçmeyen öksürük ve burun akıntınız varsa
Ciltte kaşıntı ve döküntüler sık oluyorsa
Alerjiniz Olduğu Ortaya Çıkarsa Ne Yapılır?
Test sonrası alerji tanısı konulursa, şu adımlar izlenir:
Tetikleyicilerden uzak durma (örneğin ev tozu, polen, hayvan tüyü)
Alerji ilaçları (antihistaminik, burun spreyleri, göz damlaları)
İmmünoterapi (Alerji aşısı)
Yaşam tarzı değişiklikleri (evde toz önleyici önlemler, filtreli klima kullanımı, alerjik gıda takibi)
Sonuç: Belirtileri Hafife Almayın
Kaşıntı, burun akıntısı ve öksürük; günlük yaşam kalitesini düşüren ama çoğu zaman görmezden gelinen belirtilerdir. Ancak bu semptomların ardında alerji gibi kronik bir durum olabilir. Alerjiyi erken teşhis etmek, etkili yönetimi sağlar ve ileride gelişebilecek astım gibi daha ciddi hastalıkların önüne geçer.
Unutmayın: Şüphelendiğiniz anda bir alerji uzmanına başvurarak test yaptırmak, kendinizi daha iyi hissetmenin ilk adımıdır.
Sık Sorulan Sorular
Alerji testi aç karnına mı yapılır?
Genellikle açlık gerekmez. Ancak bazı özel testlerde hekiminiz öncesinde bilgi verir.
Alerji testi çocuklara da yapılır mı?
Evet. 6 ay ve üzerindeki çocuklarda güvenle yapılabilir.
Alerji testi ne kadar sürer?
Cilt testi 20-30 dakika, kan testi ise birkaç gün içinde sonuçlanır.
Sonuçlar pozitif çıkarsa her zaman tedavi gerekir mi?
Her pozitif test semptomlara neden olmayabilir. Klinik değerlendirme ile birlikte tedavi planlanır.
