İshal, sık görülen yumuşak veya gevşek bağırsak hareketleridir (kaka). Çoğu çocuk zaman zaman ishal olur. Genellikle uzun sürmez ve kendi kendine iyileşir.
İshal Neden Olur?
İshal, genellikle bağırsaklardaki bir enfeksiyondan kaynaklanır. Enfeksiyona neden olan mikroplar şunları içerir:
Virüsler
Viral gastroenterit, çocuklarda yaygın bir hastalıktır. İshale ve sıklıkla bulantı ve kusmaya neden olur. Semptomlar genellikle birkaç gün sürer, ancak yeterince sıvı alamayan çocuklar (özellikle bebekler) susuz kalabilir.
Rotavirüs bebekleri ve küçük çocukları etkiler ve sulu ishale neden olabilir. Salgınlar, özellikle çocuk bakım merkezlerinde, kış ve ilkbahar aylarında daha sık görülür. Rotavirüs aşısı çocukları bu hastalıktan koruyabilir.
Coxsackievirus gibi enterovirüsler de özellikle yaz aylarında çocuklarda ishale neden olabilir.
Bakteriler
- coli, Salmonella, Campylobacter ve Shigella dahil olmak üzere birçok farklı bakteri türü ishale neden olabilir. Bu bakteriler genellikle birine bulaştıktan sonra birkaç saat içinde ishale ve kusmaya neden olabilen “gıda zehirlenmesi” vakalarından sorumludur.
Parazitler
Çocuklarda ishalin neden olabilen paraziter arasında giardiasis ve kriptosporidiyoz bulunur.
İshale Başka Ne Neden Olabilir?
Virüsler, bakteriler ve parazitler dışında da ishale neden olabilen bazı durumlar vardır: Bu durumlar şunlardır:
- Yüksek şekerli bir diyet (örneğin, çok fazla meyve suyu içmekten),
- Yiyecek alerjisi,
- Laktoz intoleransı,
- Çölyak hastalığı ve inflamatuar bağırsak hastalığı (Crohn hastalığı ve ülseratif kolit) gibi bağırsak sorunları.
İshalin Belirtileri Nelerdir?
Çocuklar genellikle önce kramplı karın ağrısı çekerler, ardından 3-5 gün sürebilen ishal gelir. Diğer belirtiler şunları içerebilir:
- Ateş,
- İştah kaybı,
- Mide bulantısı,
- Kusma,
- Kilo kaybı.
İshal Nasıl Tedavi Edilir?
Çocuk doktorunuz bazı testler ile ishalin nedenini bulacaktır. Viral ishal kendi kendine geçme eğilimi gösterir. Bakteriyel ishali olan çoğu çocuğun antibiyotikle tedaviye ihtiyacı vardır. Parazitlerin her zaman anti-paraziter ilaçlarla tedaviye ihtiyacı vardır. Kusmayan veya susuz kalmayan çocuklar her zamanki gibi yemeye ve içmeye veya emzirmeye devam edebilirler. Düzenli bir diyete devam etmek ishal olayını kısaltabilir. Doktorunuz reçete etmediği sürece çocuğunuza ishal önleyici ilaçları vermeyiniz.
İshal Nasıl Önlenebilir?
Çocukların ishal olmasını önlemek neredeyse imkansızdır. Ancak bunu daha az olası hale getirmenin bazı yolları vardır:
Çocukların, özellikle tuvaleti kullandıktan sonra ve yemekten önce ellerini iyice ve sık yıkadığından emin olun. El yıkama, insandan insana geçen ishal enfeksiyonlarını önlemenin en iyi yoludur. Kirli eller, çocuklar tırnaklarını ısırdıklarında, parmaklarını emdiklerinde, parmaklarıyla yemek yerken veya ellerinin herhangi bir kısmını ağızlarına götürdüklerinde vücuda mikrop taşır.
Lavabo ve tuvalet gibi banyo yüzeylerini temiz tutun.
Meyve ve sebzeleri yemeden önce iyice yıkayın.
Özellikle kümes hayvanları olmak üzere çiğ etle temas ettikten sonra mutfak tezgahlarını ve mutfak aletlerini temizleyin.
Etleri marketten eve getirdikten sonra mümkün olan en kısa sürede soğutun.
Yiyecek hazırlamak için kullandığınız aynı lavaboda evcil hayvan kafesleri veya kaseler yıkamaktan kaçının. Ve evcil hayvan besleme alanlarını aile yemek alanlarından ayrı tutmaya çalışın.
Ne Zaman Doktora Başvurmalıyım?
Çocuğunuzda ishal varsa ve 6 aylıktan küçükse doktorunuzu arayın. Bunun yanı sıra çocuğunuzda aşağıdaki durumlar varsa doktorunuza başvurun:
- Günde birçok kez ishal varsa ve bu durum 3 günden fazla sürerse,
- Tekrarlanan kusma varsa,
- Şiddetli karın ağrısı varsa,
- Kanlı İshal varsa.
Çocuğunuz susuz kalmış görünüyorsa hemen doktoru arayın. Çocuğunuzun susuz kaldığının işaretleri şunlardır:
- Kuru veya yapışkan bir ağız
- Ağlarken az gözyaşı olması veya olmamış,
- Çökmüş gibi görünen gözler,
- Az idrar yaptıysa,
- Uyuşukluk varsa hemen doktorunuza danışın.
