Penisilin alerjisi, bağışıklık sisteminin penisilin içeren antibiyotiklere karşı aşırı tepki göstermesiyle ortaya çıkan ilaç alerjisidir. Bu durum, vücudun penisilini zararlı bir madde olarak algılayıp histamin gibi kimyasallar salgılamasıyla gelişir. Penisilin alerjisi en sık görülen ilaç alerjilerinden biridir ve hafif döküntülerden hayati risk taşıyan anafilaksiye kadar farklı şiddetlerde seyredebilir.
Penisilin Alerjisi Belirtileri
Penisilin alerjisinin belirtileri genellikle ilacı aldıktan sonra bir saat içinde ortaya çıkar. Bazı durumlarda reaksiyonlar, saatler, günler veya haftalar sonra ortaya çıkabilir. Penisilin alerjisinin tipik belirtileri şunları içerebilir:
- Deri döküntüsü,
- Kurdeşen,
- Kaşıntı,
- Şişme,
- Nefes darlığı,
- Hırıltı,
- Burun akması,
- Kaşıntılı sulu gözler,
- Anafilaksi.
Anafilaksi, vücut sistemlerinde yaygın disfonksiyona neden olan, hayatı tehdit eden nadir bir alerjik reaksiyondur. Anafilaksi belirtileri şunları içerir:
- Solunum yollarının ve boğazın daralması, nefes almada güçlük,
- Mide bulantısı veya karın krampları,
- Kusma veya ishal,
- Baş dönmesi,
- Zayıf, hızlı nabız,
- Kan basıncında düşüş,
- Bilinç kaybı.
Penisilin alerjisinden kaynaklanan gecikmiş reaksiyonlar
Daha az görülen penisilin alerjisi reaksiyonları, ilaca maruz kaldıktan günler veya haftalar sonra ortaya çıkar ve ilacı bıraktıktan sonra bir süre daha devam edebilir. Bu koşullar şunları içerir:
Ateş, eklem ağrısı, kızarıklık, şişlik ve mide bulantısına neden olabilen serum hastalığı,
İlaca bağlı anemi, kırmızı kan hücrelerinde azalma, yorgunluğa, düzensiz kalp atışlarına, nefes darlığına ve diğer belirtilere neden olabilir.
Alerjik reaksiyon olmayan advers olaylar
Diğer ilaçlarda olduğu gibi penisilinin, ilaca alerjik reaksiyon oluşturmayan yan etkileriyle karşılaşabilirsiniz. Penisilin türüne bağlı olarak, yaygın yan etkiler arasında hafif mide bulantısı veya ishal, baş ağrısı olabilir.
Penisilin Alerjisi Neden Olur?
Penisilin alerjisi, bağışıklık sisteminiz ilaca aşırı duyarlı hale geldiğinde ortaya çıkar. Bağışıklık sistemi ilaca zararlı bir maddeymiş gibi tepki verir ve bu durumla mücadeleye girişir.
Bağışıklık sistemi penisiline duyarlı hale gelmeden önce ilaca en az bir kez maruz kalmanız gerekir. Bağışıklık sisteminiz penisilini zararlı bir madde olarak yanlış tanımladığında, ilaca karşı bir antikor geliştirir. İlacı bir sonraki sefer aldığınızda, bu spesifik antikorlar ilacı işaretler ve maddeye karşı bağışıklık sistemi saldırılarını yönlendirir. Bu aktivite ile salınan kimyasallar, alerjik reaksiyonla ilişkili belirtilere neden olur.
Penisilin Alerjisinde Risk Faktörleri
Herkes penisiline alerjik reaksiyon gösterebilir, ancak birkaç faktör riskinizi artırabilir. Bunlar faktörler şunları içerir:
Gıda alerjisi veya saman nezlesi gibi diğer alerji öyküsü,
Başka bir ilaca alerjik reaksiyon,
Ailede ilaç alerjisi öyküsü,
Yüksek dozlar, tekrarlayan kullanım veya uzun süreli kullanım nedeniyle penisiline artan maruziyet.
Penisilin Alerjisinin Teşhisi
Doğru bir teşhis için kapsamlı bir muayene ve uygun teşhis testleri gereklidir. Bu nedenle penisilin alerjisinin teşhisi için bir alerji uzmanına gitmeniz gerekir. Alerji uzmanınızın teşhiste kullanması muhtemel testler şunlardır:
Deri testleri
Bu testte, küçük bir iğne ile cildinize şüpheli penisilinin küçük bir miktarı uygulanır. Teste pozitif tepki, kırmızı, kaşıntılı, kabarık bir şişliğe neden olur. Olumlu bir sonuç, penisilin alerjisi olasılığının yüksek olduğunu gösterir. Negatif bir test sonucu genellikle penisiline karşı alerji riskinizin yüksek olmadığı anlamına gelir.
Yükleme Testi
Bir penisilin alerjisinin teşhisi kesin değilse, kademeli bir ilaç yüklemesi yapılabilir. Bu yöntemde, küçük bir dozdan başlayarak ve istenen doza yükselterek şüpheli penisilinden beş doza kadar alırsınız. Alerji uzmanınız test esnasında gözlemde bulunarak teşhisi koyacaktır.
Penisilin Alerjisi Nasıl Tedavi Edilir?
Penisilin alerjisinde, ilk adım ilacın kullanımını durdurmak ve belirtileri kontrol altına almaktır.
Hafif vakalarda antihistaminik veya kortizonlu ilaçlar belirtileri hafifletebilir.
Anafilaksi geliştiğinde, acil olarak adrenalin (epinefrin) uygulanması gerekir.
Alerji uzmanı tarafından yapılacak penisilin deri testi ile tanı doğrulanır.
Alerjisi olan kişiler, tıbbi kayıtlarına “penisilin alerjisi” bilgisini mutlaka eklemelidir.
Gerektiğinde hekim, farklı antibiyotik gruplarından güvenli alternatif ilaçlar önerebilir.
