Ev tozu alerjisi, ev tozu akarları yıl boyunca alerjilerin ve astımın en yaygın tetikleyicisi olabilir. Antartika hariç her kıtada bulunurlar. Evinizi tamamen bu canlıdan kurtarmanız mümkün olmayabilir. Ancak bunlara karşı alerjik reaksiyonlarınızı azaltabileceğiniz yollar vardır.
Ev Tozu Akarları (Mite) Nedir?
Bir toz akarı, milimetrenin sadece dörtte biri ile üçte biri kadar bir boyuttadır. Gözle görülemeyecek kadar küçük olan bu canlılar, mikroskop altında incelendiğinde beyaz böceklere benzemektedirler. Sekiz bacağı vardır ve örümcek gibi eklembacaklılardandır.
Toz akarları, 20 ila 25 santigrat derece sıcaklıkta büyür. Ayrıca yüzde 70 ila 80 nem seviyesinden de hoşlanırlar. En az 13 tür akar vardır. Hepsi evinizin içindeki çevreye iyi adapte olmuşlardır. Esas olarak, insanlardan her gün dökülen minik deri parçalarıyla beslenirler. Bu deri parçaları mobilyaların, halıların, yatak takımlarının ve hatta doldurulmuş oyuncakların iç katmanlarına kadar uzanır. Bunlar akarların yaşadığı yerlerdir. Ortalama bir yetişkin kişi günde 1.5 gram deri dökebilir. Bu bir milyon toz akarını beslemek için yeterlidir.
Ev Tozu Akarları Belirtisi Nedir?
Yaygın ev tozu alerjisi belirtileri şunları içerir:
- Hapşırma,
- Burun akıntısı,
- Kaşıntılı, kızarık veya sulu gözler,
- Burun tıkanması,
- Kaşıntılı burun, ağız veya boğaz,
- Kaşınan cilt,
- Geniz akıntısı,
- Öksürük.
Ev tozu alerjisi astımı tetiklerse, ayrıca aşağıdakilerle de karşılaşabilirsiniz:
- Nefes almada zorluk,
- Göğüs sıkışması veya ağrı,
- Nefes verirken ıslık sesi veya hışırtı sesi,
- Nefes darlığı, hırıltı ve öksürüğün neden olduğu uyku sorunları.
Ev Tozu Akarları En Çok Nerede Yaşarlar?
Ev tozları genel olarak yatak, şilte ve yastıklarda yaşarlar, ancak akarlar evin diğer kısımlarında da bulunabilir. Çoğu durumda akarlar, yaşam koşullarının onlar için ideal olduğu yerlerde bulunur.
Maalesef, ortalama toz akarı, yaşadığımız aynı ideal sıcaklık ve nem seviyesinde varlığını sürdürebilme eğilimindedir. Çok havasız olmayan oldukça nemli ve sıcak bir iklimi tercih ederler. Bu koşullar arasında hazır bir yiyecek arzı ve ılıman bir iklim bulunur. Kumaş kaplı yüzeyler onlara yuva yapmak ve yerleşmek için mükemmel bir yer sağlarken, sabit bir yiyecek temini onların tek gereksinimi değildir ve sıcak, nemli alanlara yönelme eğilimindedirler. Evlerin çoğunda bu, genellikle evdeki diğer noktalardan daha sıcak ve nemli olma eğiliminde olduklarından, yatak anlamına gelmektedir.
Sadece ev tozu akarları için mükemmel bir yaşam ortamı sağlamakla kalmıyor, her gün döktüğümüz ölü cilt hücrelerini yedikleri için farkında bile olmadan otomatik olarak zengin bir besin kaynağı sağlıyoruz.
Bu birincil konumları olsa da, bu küçük zararlılar ayrıca diğer kumaş kaplı yüzeylerde de karşımıza çıkmaktadır. Yaygın olarak bulunduğu yerlerden bazıları kanepeler, oturma odası sandalyeleri, şilteler ve uzun veya derin tüylü halılardır. Doldurulmuş hayvanlar, toz ve toz akarları için başka bir ideal depo sağlar.
Ev Tozu Akarlarına Karşı Hangi Önlemler Alınmalıdır?
Toz akarlarının olması, evin temiz olmadığı anlamına gelmemektedir. Dünyanın birçok yerinde, bu canlılar ne kadar temiz olursa olsun her evde yaşamaktadır. Ancak, etkilerini azaltmak mümkündür. Bu istenmeyen “misafirlerin” sayısını azaltmak için evde yapılabilecek birçok değişiklik vardır. Araştırmalar, yatak odalarında evdeki herhangi bir yerden daha fazla toz akarının yaşadığını göstermektedir. Alınacak önlemler arasında aşağıdakiler yer almaktadır:
- Yatakları ve yastıkları fermuarlı toz geçirmez kılıflarla örtün. Bu kılıflar, toz akarlarının ve atık ürünlerinin geçmesine izin vermeyecek kadar küçük gözenekli bir malzemeden yapılmıştır. Bunlara alerjen geçirmeyen de denir. Plastik veya vinil kılıflar en ucuzudur, ancak bazı insanlar için rahatsız edici olabilmektedir. Diğer alerjen geçirmeyen kumaş örtüleri pek çok normal yatak mağazasından satın alınabilmektedir.
- Çarşaflarınızı ve battaniyenizi haftada bir kez sıcak suyla yıkayın. Toz akarlarını öldürmek için en az 60 santigrat derece veya daha sıcak suyla yıkamanız gerekir.
- Akarların sevdiği ve düzenli olarak sıcak suyla kolayca yıkayamayacağınız tüm kumaş türlerinden kurtulun. Duvardan duvara halı, perde, panjur, döşemeli mobilyalar ve yatak odasında alttan doldurulmuş kapak ve yastıklardan kaçının. Pencerelerde kalın perdeler yerine stor tipinde perdeler tercih edin.
- Toz akarı alerjisi olmayan birine yatak odanızı temizletin. Bu mümkün değilse, toz alma veya süpürme yaparken bir filtreleme maskesi takın. Birçok ilaç deposunda bu eşyaları bulabilirsiniz. Toz alma ve süpürme, tozu havaya karıştırır. Bu yüzden, bir süre yatak odasından uzak durabileceğiniz zaman bu işlemi yapmaya çalışın.
- Tüm toz akarlarını ve atıklarını gidermek için elektrikli süpürge kullanmak yeterli değildir. Kanepe, sandalye, şilte, yastık ve halı dolgusu içinde derinde yaşadıkları için büyük miktarda toz akarı popülasyonu kalabilir. Evinizdeki diğer odalarda da yatak odanız gibi tedbirler alın.
- Mümkünse, duvardan duvara halı kullanmaktan kaçının. Halı kullanıyorsanız, akarlar kısa, sıkı tüylü tipte olanlardan hoşlanmazlar. Düzenli olarak nemli paspaslanmış ahşap, muşamba veya fayans zemin üzerinde yıkanabilir halılar kullanın.
- Halıları mümkün olduğunca sıcak suyla yıkayın. Toz akarlarını öldürmek için en az 60 santigrat derece gereklidir. Bu yüzden soğuk suyla yıkama işlemi fayda sağlamayacaktır. Kuru temizleme tüm toz akarlarını öldürür ve ayrıca toz akarlarını kumaşlarda yaşamaktan uzaklaştırmak için de iyidir.
- Evinizdeki nemi yüzde 50’den az tutun. Bunu yapmak için bir nem giderici ve/veya klima kullanın.