Uyku apnesi, kişinin uyku sırasında nefes almayı bırakmasıdır. Genellikle bir şey üst solunum yolunu tıkadığı veya bloke ettiği için olur. Buna obstrüktif uyku apnesi denir. Bu durum, uyku sırasında üst solunum yolunun daralması veya tıkanmasından kaynaklanır. Uyku apnesi olan bir bebek uyurken nefes almada duraklamalar yaşar. Uyku apnesi olan bazı bebekler uyku sırasında 20 saniye veya daha uzun süre nefes almayı bırakır. Diğerleri daha kısa süreler için nefes almayı bırakır ve yavaş kalp atış hızına veya düşük oksijen seviyesine sahiptir.
Obstrüktif uyku apnesi uykuyu böler ve vücudun oksijen seviyelerinin düşmesine veya karbondioksit seviyelerinin yükselmesine neden olabilir. Bu, çocukların sağlıklı ve dinlendirici uyku uyumalarına engel olabilir. Tedavi edilmeyen uyku apnesi; öğrenme, davranış, büyüme ve kalp problemleri gibi bir dizi soruna neden olabilir.
Obstrüktif Uyku Apnesine Ne Sebep Olur?
Uyuduğumuzda kaslarımız gevşer. Bu, boğazın arkasındaki hava yolunu açık tutmaya yardımcı olan kasları içerir. Obstrüktif uyku apnesinde bu kaslar çok fazla gevşeyebilir ve hava yolunu tıkayarak nefes almayı zorlaştırabilir. Özellikle uyku sırasında hava yolunu tıkayabilen büyük bademcikler veya geniz eti varsa bu durum geçerlidir.
Çocuğunuzun uyku apnesi riskini artıran faktörler şunlardır:
- Ailede uyku apnesi öyküsü olması,
- Aşırı kilolu olmak,
- Down sendromu veya serebral palsi gibi tıbbi durumlar,
- Hava yolunu daraltan ağız, çene veya boğaz problemleri,
- Uyku sırasında geriye düşebilen ve hava yolunu tıkayabilen büyük bir dil,
- Kafatası veya yüzdeki anormallikler,
- Orak hücre hastalığı,
- Nöromüsküler hastalık,
- Düşük doğum ağırlığı öyküsü.
Komplikasyonlar
Pediatrik obstrüktif uyku apnesinden kaynaklanan bazı olumsuz durumlar meydana gelebilir. Bebeklerde uyku apnesi aşağıdakiler dahil ciddi komplikasyonlara neden olabilir:
Büyüme geriliği,
Kalp sorunları,
Ölüm.
Uyku Apnesinin Belirtileri Nelerdir?
Solunum durduğunda vücuttaki oksijen seviyesi düşer ve karbondioksit seviyesi yükselir. Bu genellikle beynimizi, nefes almamız için uyandırması için tetikler. Çoğu zaman, bu hızlı bir şekilde olur ve uyandığımızı bilmeden hemen uykuya geri döneriz. Bu patern obstrüktif uyku apnesinde bütün gece kendini tekrar edebilir. Bu nedenle, buna sahip olan bebekler daha derin, daha dinlendirici bir uyku seviyesine ulaşamazlar.
Çocuklarda obstrüktif uyku apnesinin belirtileri şunları içerir:
- Horlama,
- Nefes almada duraklamalar,
- Uyurken ağır nefes alma,
- Çok huzursuz uyku ve alışılmadık pozisyonlarda uyumak,
- Yatak ıslatma,
- Gündüz uyku hali veya davranış/öğrenme sorunları,
- Uyurgezerlik.
İyi bir gece uykusu çekmeleri zor olduğu için çocuklar; sabah uyanmada zorlanma, gün boyunca yorgun olma, düşük kilo alımı ve davranış bozukluğu gibi bazı belirtiler gösterebilir.
Nasıl Teşhis Edilir?
Bebeğinizde uyku apnesi belirtilerinden herhangi biri varsa ya da bu durumdan şüpheleniyorsanız vakit kaybetmeden doktora gitmeniz yararlı olacaktır. Doktorunuz, pediatrik uyku apnesini teşhis etmek için çocuğunuzun belirtileri ve tıbbi geçmişini gözden geçirecek ve fizik muayene yapacaktır. Çocuğunuz; boyun, ağız ve dil ve geniz eti muayenesi olabilir. Uyku apnesinin teşhisi için doktorunuz tarafından bir dizi test yapılabilir.
Testler şunları içerebilir:
Polisomnogram: Doktorunuz, bir gecelik uyku çalışması sırasında çocuğunuzun durumunu değerlendirir. Bu testte, çocuğunuz uyurken beyin dalgası aktivitesini, nefes alma düzenlerini, horlamayı, oksijen seviyelerini, kalp atış hızını ve kas aktivitesini kaydetmek için vücuda uygulanan sensörleri kullanır.
Oksimetre: Doktorunuz obstrüktif uyku apnesinden şüpheleniyorsa ve bir polisomnogram testi gerekli değilse veya mevcut değilse; gece boyunca oksijen seviyelerinin kaydedilmesi tanıya yardımcı olabilir. Oksimetri evde yapılabilir.
Elektrokardiyogram: Doktorunuz, çocuğunuzun altta yatan bir kalp rahatsızlığı olup olmadığını belirlemek için bu testi kullanabilir.
Uyku Apnesi Nasıl Tedavi Edilir?
Uyku apnesi tedavisi, rahatsızlığın şiddetine ve bebeğinizin mevcut durumuna göre farklılık gösterecektir. Örneğin bebeğinizin uyku apnesi hafifse, tedaviye başlamadan önce durumun düzelip düzelmediğini görmek için doktorunuz bir süre gözlem yapabilir. Aşırı kilo obstrüktif uyku apnesine neden olduğunda, diyet değişiklikleri, egzersiz ve kilo vermenin diğer güvenli yolları konusunda doktorunuz size uygun yollar gösterecektir.
Tedavi şunları içerebilir:
İlaç tedavisi: Çocuğunuzun rahatsızlığının şiddetine ve genel durumuna göre doktorunuz bazı ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlar belirtilerin hafiflemesini sağlayabilir.
Bademciklerin ve adenoidlerin çıkarılması: Orta ila şiddetli uyku apnesi için doktorunuz, bademciklerin ve geniz etinin alınmasını önerebilir.
Pozitif hava yolu basıncı tedavisi: Sürekli pozitif hava yolu basıncında ve iki seviyeli pozitif hava yolu basıncında, küçük makineler çocuğunuzun burnuna veya ve ağzına takılan bir tüp ve maskeden havayı nazikçe üfler. Bu yöntem ile çocuğunuzun boğazının arkasına hava basıncı gönderilerek, çocuğunuzun hava yolunun açık tutulması sağlanabilir. Pediatrik obstrüktif uyku apnesininin, ilaçlar veya adenoidlerin ve bademciklerin çıkarılmasının etkili olmadığı durumlarda pozitif hava yolu basıncı tedavisi ile tedavi edilebilir.
Oral aparatlar: Dental cihazlar veya ağızlıklar gibi oral cihazlar önerilebilir. Bazı cihazlar, çocuğunuzun üst solunum yolunu açık tutmak için damak ve burun geçişlerini genişletmeye veya çocuğunuzun alt çenesini ve dilini ileri doğru hareket ettirmeye yardımcı olur.
Bebeğiniz uykusunda nefes nefese kalıyorsa ne yapmalısınız?
Bebeğiniz uykusunda nefes nefese kalıyorsa, bunun nedeni nefeslerinin durmuş olması ve tekrar nefes almaya başladıklarında bir süre nefes nefese kalması olabilir. Bebeğinizin nefesi sık sık duraklıyorsa, 20 saniye veya daha uzun süre nefes almıyorsa veya bebeğinizin uykusunda nefesinin kesildiğini ( boğulduğunu, horladığını, öksürdüğünü veya horladığını) duyuyorsanız, bebeğinizin doktorundan randevu alın. Bunların hepsi apne belirtileri olabilir.