Egzama, çoğu insanın kaşımamakta zorlandığı kaşıntılı, ağrılı lezyonlara neden olan yaygın bir cilt hastalığıdır. Egzamanın etkilediği deriyi kaşırsanız; kalınlaşabilir, kırmızı ve ağrılı hale gelebilir. Kaşıma ayrıca enfeksiyona ve yara izine neden olabilir. Egzamanın nedeninin çevresel tetikleyiciler ve genetik olduğu belirtilmektedir. Vücudun içindeki ve dışındaki faktörler, egzamanın aşırı aktif bağışıklık sistemine sahip kişileri tetikleyerek iltihaplanmaya neden olur. Enflamasyon, insanların egzama ile ilişkilendirdiği kaşıntılı döküntülerden sorumludur. Bu yazımızda egzama kaşıntıları ve egzamayla ilgili bilgilere yer verdik. 

Egzama Nedir?

Egzama, genellikle çocukluk döneminde başlayan alerjik bir deri hastalığıdır. Bu durum çok sayıda kişiyi etkiler. Egzamanın tipik belirtileri arasında kırmızı ve ağrılı olabilen kuru, kaşıntılı cilt lekeleri bulunur. Etkilenen bölgeyi kaşırsanız ve çizerseniz o bölge pullu olabilir ve cilt kalınlaşabilir. Bazı faktörler egzama gelişmesinde rol oynayabilir. Bu faktörler şunlardır: 

  • Ailede egzama, alerji veya astım öyküsü,
  • Filagrin adı verilen spesifik bir proteinin eksikliği,
  • Kişinin yaşadığı ve çalıştığı çevre,
  • Bir kişinin kirliliğe, strese, dumana veya kimyasallara maruz kalıp kalmadığı.
  • Orta ila şiddetli egzaması olan tüm insanların yaklaşık yarısında saman nezlesi, gıda alerjileri ve astım da vardır.

Neden Kaşınıyor?

Egzaması olan herkes bir dereceye kadar kaşıntı yaşayacaktır. Egzamanın kaşıntıya neden olmasının çeşitli nedenleri vardır. Bu nedenler şunları içerir:

Alevlenmeler

Bir kişide egzama alevlenmesi olduğunda, bir şey bağışıklık sistemi, sinir sistemi ve cilt arasındaki etkileşimli ağı tetikler. Cilt ağrır, kızarır ve kaşıntıya neden olan iltihaplanma meydana gelir. Bir nöropeptid olan P maddesi de dahil olmak üzere çeşitli kimyasal aracılar iltihabı etkiler. İltihap, bir kişinin kan akışını arttırır ve bu da kaşıntıya katkıda bulunur.

Cilt bariyerindeki değişiklikler

Egzamalı kişilerde epidermisin en üst tabakası olan stratum corneum’daki cilt bariyerinde değişiklikler olur. Cilt bariyer yapısını kontrol eden filagrin genindeki değişiklikler nedeniyle cilt yapısal olarak farklıdır. Bu yapısal değişiklikler nedeniyle hücreler suyu tutamaz ve küçülürler. Doğal nemlendirici faktörler azaldıkça cilt kurur ve hücreler arasında boşluklar açılır. Deride su difüzyonunda rol oynayan bir doku zarı olan lipid lamellerinde de bir bozulma vardır. Bu ayrıca kuru cilde ve kusurlu bir cilt bariyerine katkıda bulunur, bu da tahriş edici maddelerin cilde girebileceği ve transepidermal su kaybı (TEWL) olarak bilinen suyun içinden kaybolduğu anlamına gelir.

Terlemek

Terleme, egzamayı şiddetlendirebilir ve kaşıntıyı kötüleştirebilir. 

Egzama Kaşıntı Tetikleyicileri

Birçok çevresel tetikleyici faktör, alerjik reaksiyonlar veya tahriş edici maddeler nedeniyle egzamada kaşıntıya neden olabilir. Bunlar şunları içerebilir:

  • Parfümler,
  • Sabunlar,
  • Evcil hayvan tüyü,
  • Ev temizlik ürünleri,
  • Deterjanlar,
  • Sentetik ve yün giysiler,
  • Sıcaklıktaki değişiklikler,
  • Lateks, çimento veya metal alerjisi,
  • Toz,
  • Çim ve ağaçlar,
  • Kimyasal maddeler,
  • Nem,
  • Stres,
  • Soğuk algınlığı ve grip,
  • Bazı yiyecekler.

Egzama Kaşınırsa Ne Olur?

Egzama alevlenmesi yaşayan insanlar genellikle bir “kaşıntı-kaşıma döngüsü” yaşarlar. Bu, kaşındığınız ve egzamanızı kaşıdığınız zamandır. Kaşımanız da daha fazla inflamatuar aracının salınmasına neden olur ve bu da daha fazla kaşıntılı ve kuru cilde neden olur. Kuru cilt daha fazla kaşıntıya neden olur ve bu nedenle döngü devam eder. Egzamanın kendisi değil, kaşıma cilt hasarının ana nedenlerinden biridir. Kaşıma, kırılabilen ve kanayabilen ağrılı, kırmızı bir cilde yol açabilir. Cildinizde çatlaklar oluşursa enfeksiyon riskiniz yükselir. Çatlak cilt ayrıca toz ve evcil hayvan tüyü gibi tahriş edici ve alerjenlerin cilt bariyerine girmesini ve egzamanın alevlenmesine neden olmasını kolaylaştırır.

Kaşıma, likenifikasyon adı verilen ve cilt renginde değişikliklere neden olabilen bir süreçle cildin kalınlaşmasına ve kösele gibi olmasına da neden olabilir. Cildin tipik görünümüne dönmesi haftalar veya aylar alabilir. Kaşıma da ciltte iz kalmasına neden olabilir.

Tedavi ve Önleme

Egzama ile cilt hasarını durdurmanın en iyi yolu kaşımayı durdurmaktır. Kaşınmanızı önlemeye yönelik adımlar atarak ve tedavi olarak çatlamanın önüne geçebilirsiniz. Egzama alevlenmelerinin önüne geçebilmek için uygulayacağınız çeşitli yöntemler etkili olabilir:

  • Boyasız ve kokusuz cilt ürünleri ve deterjanlar kullanmak,
  • Düzenli olarak nemlendirme,
  • Aşırı sıcaklıklardan ve iklimlerden kaçınmak,
  • Nefes alabilen kumaştan yapılmış bol giysiler giymek,
  • Ilık suda banyo yapmak.

Doktorunuz, egzamanız için bazı ilaçlar ve tedavi yöntemleri reçete edebilir. Tedavi genellikle şunları içerir:

  • Oral ve topikal ilaçlar,
  • Cilt bakımı tavsiyesi,
  • Işık tedavisi veya fototerapi.

Randevu ve Bilgi Formu