Alerjik Reaksiyon mu, Lupus Lekesi mi?

Cilt, vücudumuzun dış dünyaya açılan penceresi olmasının yanı sıra, iç sistemlerimizde olup bitenleri de yansıtan en büyük organımızdır. Bu nedenle, cilt yüzeyinde aniden beliren kızarıklıklar, döküntüler, lekeler veya şişlikler, hemen herkesin dikkatini çeker ve doğal olarak bir endişe kaynağı oluşturur. Cilt döküntüleri o kadar yaygın ve farklı şekillerde kendini gösterebilir ki, deneyimli bir hekim için bile bazen ayırıcı tanı koymak zor olabilir.

Özellikle kronikleşme eğilimi gösteren, tekrarlayan veya nedeni anlaşılamayan cilt bulguları söz konusu olduğunda, akla gelen iki temel hastalık grubu vardır: Alerjik Reaksiyonlar ve Otoimmün Hastalıklar, bunların başında ise Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) gelir. Her iki durum da ciltte kızarıklık, kaşıntı, döküntü ve şişlik gibi ortak belirtilere yol açabildiği için, sıradan bir gözlemci tarafından kolaylıkla karıştırılabilir.

Peki, bu iki farklı durum neden bu kadar çok karıştırılır?

• Ortak Görsel İpuçları: Hem alerjik reaksiyonlar (özellikle ürtiker ve egzama alevlenmeleri) hem de Lupus’a bağlı cilt lezyonları, ciltte kırmızı, kabarık veya iltihaplı görünümler oluşturabilir. Her ikisi de alevlenme ve yatışma dönemleri gösterebilir.
• Bağışıklık Sistemi İlişkisi: Alerji, bağışıklık sisteminin zararsız maddelere (alerjenlere) karşı aşırı ve yanlış tepki vermesi sonucu oluşur. Lupus ise, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücudun kendi doku ve organlarına (cilt dahil) saldırması, yani otoimmün bir hastalık olması nedeniyle ortaya çıkar. Mekanizmalar farklı olsa da, her ikisinin de temelinde bağışıklık sistemi disfonksiyonu yatar.
• Tetikleyicilerdeki Benzerlikler: Güneş ışığı, bazı ilaçlar ve stres gibi faktörler hem alerjik reaksiyonları hem de Lupus alevlenmelerini tetikleyebilir.

Bu makalenin amacı, halk arasında “kelebek hastalığı” olarak da bilinen Lupus’un cilt bulguları ile en yaygın alerjik cilt reaksiyonlarının (ürtiker, egzama, kontakt dermatit) klinik, görsel ve tanısal farklarını detaylı bir şekilde ortaya koyarak, doğru zamanda doğru uzmana başvurmanız için size bir yol haritası sunmaktır. Unutmayın, doğru tanı, doğru tedavi için atılacak ilk ve en önemli adımdır.

Alerjik Cilt Reaksiyonları:

Alerjik cilt reaksiyonları, cildin bağışıklık sisteminin bir alerjen veya tahriş edici maddeye tepki olarak iltihaplanmasıyla karakterize edilen geniş bir yelpazeyi kapsar. En sık karşılaşılan üç türü şunlardır:

Ürtiker (Kurdeşen)

• Nasıl Görünür? Ürtiker, derinin üst katmanlarında aniden gelişen, kaşıntılı, kırmızı veya beyaz, kabarık plaklardır. Bu plaklara anjiyoödem (cildin daha derin katmanlarının şişmesi) de eşlik edebilir. Ürtikerin en karakteristik özelliği, uçuculuğu ve gezici olmasıdır. Yani bir bölgede ortaya çıkan döküntü, birkaç saat içinde kaybolup vücudun başka bir yerinde tekrar belirebilir.
• Neden Olur? Vücudun bir tetikleyiciye (yiyecek, ilaç, böcek sokması vb.) tepki olarak histamin salgılaması sonucu, damarlardan sıvı sızmasıyla oluşur.
• En Önemli İpuçları: Şiddetli kaşıntı ve basmakla solma (diasıskopi).

Atopik Dermatit (Egzama)

• Nasıl Görünür? Kronik, iltihaplı bir cilt durumudur. Genellikle bebeklikte yanaklarda, yetişkinlerde ise diz ve dirsek içleri gibi kıvrım yerlerinde görülür. Cilt kuru, kırmızı, çatlak ve çok kaşıntılıdır. Uzun süreli kaşınma sonucu cilt kalınlaşabilir (likenifikasyon).
• Neden Olur? Genetik yatkınlık, cilt bariyerinin bozulması ve bağışıklık sistemi hücrelerinin aşırı reaksiyonu rol oynar. Alerji testi ile saptanan alerjenler (ev tozu akarı, polen vb.) alevlenmeleri tetikleyebilir.
• En Önemli İpuçları: Kronik kaşıntı döngüsü, kuruluk ve genellikle kıvrım yerlerinde yerleşme.

Kontakt Dermatit

• Nasıl Görünür? Cildin, bir maddeyle doğrudan teması sonucu oluşan lokalize iltihaplanmadır. Alerjik ve tahriş edici (irritan) olmak üzere iki ana tipi vardır. Genellikle temas bölgesinde kızarıklık, kaşıntı, su toplaması ve pullanma görülür.
• Neden Olur?
  • Alerjik Tip: Nikel, lateks veya bazı kozmetik kimyasallar gibi bir alerjene karşı bağışıklık sisteminin gecikmiş tepkisidir (temastan günler sonra ortaya çıkabilir).
  • Tahriş Edici Tip: Deterjan, solvent gibi tahriş edici maddelerin cildin koruyucu tabakasına doğrudan zarar vermesiyle oluşur.
• En Önemli İpuçları: Döküntünün temas edilen bölgenin şeklini alması veya o bölgeyle sınırlı kalması.

Lupus Nedir? Bağışıklık Sistemi Neden Cilde Saldırıyor?

Lupus Eritematozus, bağışıklık sisteminin kendi sağlıklı doku ve organlarına karşı antikorlar üreterek onlara saldırmasıyla ortaya çıkan kronik, otoimmün bir hastalıktır. “Sistemik” formu (SLE), sadece cildi değil, eklemleri, böbrekleri, kalbi, akciğerleri ve sinir sistemini de etkileyebilir.

Otoimmün Saldırı Mekanizması

Normalde, bağışıklık sistemi (immün sistem) vücudu bakteri ve virüs gibi dış tehditlere karşı korur. Lupus’ta ise bu sistemde bir “kimlik yanılgısı” oluşur. Vücudun kendi hücrelerindeki proteinleri (özellikle hücre çekirdeği bileşenleri) yabancı olarak algılar ve bunlara karşı otoantikor adı verilen özel proteinler üretir (örneğin ANA, anti-dsDNA). Bu otoantikorlar, sağlıklı dokulara bağlanarak iltihaplanmaya (inflamasyona) ve sonuçta doku hasarına yol açar.

Lupus’un Cilt Bulguları

Lupus’ta cilt tutulumu, hastaların yaklaşık %80’inde görülür ve genellikle hastalığın ilk belirtilerinden biridir. Lupus’un cilt bulguları üç ana başlıkta incelenir:

1. Akut Kutanöz Lupus Eritematozus (ACLE): En tipik bulgusu, yüzdeki “kelebek döküntüsü” (malar raş)‘tir. Yanaklar ve burun köprüsü üzerinde simetrik olarak görülen, kabarık veya düz, kırmızı bir döküntüdür. Güneş maruziyeti ile alevlenir.
2. Subakut Kutanöz Lupus Eritematozus (SCLE): Genellikle gövde, kollar ve boyun gibi güneşe maruz kalan bölgelerde halka şeklinde veya sedef benzeri (psoriyaziform) döküntüler şeklinde görülür. İyileşirken iz bırakma olasılığı ACLE’ye göre daha azdır, ancak pigmentasyon değişiklikleri yapabilir.
3. Kronik Kutanöz Lupus Eritematozus (CCLE) / Diskoid Lupus: En sık görülen cilt formudur. Özellikle saçlı deri, yüz, kulaklar ve kollar gibi güneşe maruz kalan bölgelerde görülür. Kalın, kırmızı, pullu ve bozuk para (disk) şeklinde lezyonlardır. İyileşirken skar (iz) bırakma ve kalıcı saç dökülmesine (nedbeleşen alopesi) neden olma eğilimi yüksektir.

Alerji Lekesi ve Lupus Lekesi Arasındaki Temel Farklar

Alerjik döküntüler ve Lupus lezyonları arasındaki farkları ayırt etmek, doğru uzmana yönelmek açısından hayati önem taşır.

Cilt Bulgularında Temel Ayrım Noktaları

1. Kaşıntı Şiddeti

• Alerjik Reaksiyonlar: Kaşıntı, özellikle ürtiker ve egzamada çok şiddetli ve baskın bir semptomdur.
• Lupus Cilt Bulguları: Döküntüler genellikle hafif kaşıntılı veya hiç kaşıntısızdır. Kelebek döküntüsü çoğunlukla ağrısızdır; yanma hissi daha yaygındır.

2. Basmakla Solma (Diasıskopi)

• Alerjik Reaksiyonlar: Özellikle ürtikerde kırmızı lezyonlar parmakla bastırıldığında geçici olarak solar. Bu, aktif histamin salınımının tipik işaretidir.
• Lupus Cilt Bulguları: Lupus lezyonları, derideki kalıcı iltihaplanmayı yansıttığı için genellikle solmaz veya çok az solar.

3. Sınır, Şekil ve Yerleşim

• Alerjik Reaksiyonlar:
  • Ürtiker: Gezici, keskin sınırlı, yuvarlak/oval kabartılar (ürtikeryal plaklar).
  • Kontakt Dermatit: Temas edilen maddenin şeklini yansıtan çizgisel veya sınırlı döküntü.
• Lupus Cilt Bulguları:
  • Kelebek Döküntüsü (Malar Raş): Yüzde, burun ve yanaklarda simetrik, kelebek şeklinde yerleşim gösterir ve nazolabial kıvrımı (burun kenarından dudağa inen oluk) atlar.
  • Diskoid Lupus: Kalın, pullu, bozuk para şeklinde ve genellikle saçlı deri, yüz ve kulaklarda görülür.

4. Kalıcılık ve İz Bırakma

• Alerjik Reaksiyonlar: Ürtiker 24 saat içinde iz bırakmadan kaybolur. Egzama kronik olabilir ama çoğunlukla iz bırakmaz.
• Lupus Cilt Bulguları: Diskoid Lupus lezyonları, iyileşirken kalıcı skar (iz) ve pigmentasyon (renk) değişiklikleri bırakma eğilimi yüksektir.

5. Sistemik Belirti Birlikteliği

• Alerjik Reaksiyonlar: Genellikle sadece ciltle sınırlıdır (Anafilaksi hariç).
• Lupus Cilt Bulguları: Çoğunlukla sistemik bulgularla birliktedir: Yorgunluk, eklem ağrısı/şişliği, ateş, saç dökülmesi, ağız yaraları, böbrek tutulumu vb. Lupus’u alerjiden ayıran en kritik faktördür.

6. Güneşe Duyarlılık (Fotosensitivite)

• Alerjik Reaksiyonlar: Zorunlu bir tetikleyici değildir.
• Lupus Cilt Bulguları: Lupus’un en belirgin özelliklerinden biridir. Güneş (UV ışınları), cilt lezyonlarını ve sistemik hastalığı neredeyse her zaman alevlendirir.

Kelebek Döküntüsü Nedir? Alerjiyle Karışır mı?

Kelebek Döküntüsü (Malar Raş), Lupus’un (SLE) en karakteristik cilt bulgusudur ve adını yüzün iki yanında, burun köprüsü üzerinde kanatlarını açmış bir kelebeği andıran şeklinden alır.

Kelebek Döküntüsünün Özellikleri:

• Yerleşim: Yanaklar ve burun köprüsü. Burun kenarından dudağa inen olukları (nazolabial kıvrımlar) genellikle atlar. Bu, ayrım için önemli bir görsel ipucudur.
• Görünüm: Düz (maküler) veya hafifçe kabarık (papüler) olabilir. Kırmızı veya morumsu renktedir.
• Sistemik Bağlantı: Neredeyse her zaman sistemik lupus aktivitesinin bir işareti olarak kabul edilir.
• Kaşıntı: Genellikle kaşıntıdan çok, yanma veya hassasiyet hissi eşlik eder.

Alerji ile Karışma Durumu:

Kelebek döküntüsü, özellikle bazı alerjik veya tahriş edici dermatit türleriyle karıştırılabilir:

• Rozasea (Gül Hastalığı): Rozasea da yanaklarda ve burunda kızarıklık yapar, ancak bu kızarıklık genellikle daha kalıcıdır ve kılcal damar genişlemeleri (telenjiektaziler) eşlik eder. Lupus’taki gibi sistemik belirtiler yoktur.
• Seboreik Dermatit: Yüzde, burun kenarlarında, kaşlarda ve saçlı deride pullanma ve kızarıklık yapar. Ancak kaşıntı daha belirgindir ve yerleşimi kelebek döküntüsünden farklıdır.

Özetle: Kelebek döküntüsünün simetrik yerleşimi, nazolabial kıvrımı atlaması ve sistemik bulguların eşlik etme eğilimi, onu alerjik bir reaksiyondan ayırmanın anahtarıdır.

Alerjik Reaksiyonun Belirtileri ve Tanısı

Alerjik reaksiyonun tanısı, doğru öykü ve uygun testlerle konulur.

Klinik Belirtiler (Özet):

• Ürtiker: Aniden başlayan, çok kaşıntılı, gezici ve 24 saatten kısa süren kabarıklıklar.
• Egzama: Kronik, kaşıntılı, kuru, pul pul dökülen ve genellikle kıvrım bölgelerinde veya ellerde görülen lezyonlar.
• Kontakt Dermatit: Temas bölgesinde kızarıklık, kaşıntı, su toplama ve kabarcıklar.

Tanı Yöntemleri:

• Detaylı Öykü: Döküntünün ne zaman başladığı, ne kadar sürdüğü, kaşıntı olup olmadığı, kullanılan ilaçlar, yenen yiyecekler ve temas edilen maddeler hakkında bilgi toplanır.
• Deri Prick Testi (Cilt Delme Testi): Ürtiker, alerjik rinit ve astım gibi IgE aracılı alerjilerde, solunum ve besin alerjilerini saptamak için kullanılır.
• Yama Testi (Patch Test): Özellikle alerjik kontakt dermatit tanısında altın standarttır. Şüpheli maddeler sırta yapıştırılır ve 48-72 saat sonra cilt reaksiyonu kontrol edilir.
• Kan Testleri (Spesifik IgE): Kan dolaşımındaki belirli alerjenlere karşı üretilen antikor (IgE) seviyelerini ölçer.

Lupus Cilt Bulguları ve Tanısı

Lupus’un cilt bulguları, hastalığın sistemik doğasının bir parçasıdır ve tanısı, bir dizi laboratuvar ve klinik bulgunun birleştirilmesiyle konulur.

Klinik Belirtiler (Cilt Dışı):

Lupus’un ayırt edici özelliği, sistemik bir hastalık olmasıdır. Cilt lezyonlarına ek olarak şunlar görülebilir:

• Kronik Yorgunluk: Dinlenmekle geçmeyen şiddetli halsizlik.
• Eklem Ağrısı/İltihabı (Artrit): El, bilek ve diz gibi küçük eklemlerde şişlik ve hassasiyet (genellikle kalıcı hasar bırakmaz).
• Ateş: Açıklanamayan, sürekli veya tekrarlayan düşük dereceli ateş.
• Ağız/Burun Yaraları: Ağrısız, tekrarlayan mukoza ülserleri.
• Organ Tutulumu: Özellikle böbrek (Lupus nefriti), kalp ve akciğer tutulumları.

Tanı Yöntemleri:

Lupus tanısı, Amerikan Romatoloji Koleji (ACR) veya Avrupa Romatizma ile Mücadele Birliği (EULAR) tarafından belirlenen kriterlere göre konulur. Bu kriterler hem klinik hem de laboratuvar bulgularını içerir:

• Antinükleer Antikor (ANA) Testi: Lupus’un temel tarama testidir. Hastaların %95’inden fazlasında pozitiftir. Ancak, birçok sağlıklı insanda veya başka otoimmün hastalıklarda da pozitif çıkabilir, bu yüzden tek başına tanı koydurmaz.
• Özel Antikorlar (Anti-dsDNA, Anti-Sm): Anti-dsDNA ve Anti-Sm antikorları, Lupus’a oldukça spesifiktir ve pozitiflikleri tanıyı güçlü bir şekilde destekler. Anti-dsDNA genellikle hastalığın aktivitesi ve böbrek tutulumuyla ilişkilidir.
• Tam Kan Sayımı ve Biyokimya: Anemi (kansızlık), lökopeni (beyaz kan hücresi düşüklüğü) ve trombositopeni (trombosit düşüklüğü) gibi kan hücresi anormallikleri veya böbrek fonksiyon testlerinde bozukluklar saptanabilir.
• Cilt Biyopsisi: Cilt lezyonlarından parça alınarak histopatolojik inceleme yapılır. Lupus’a özgü iltihaplanma paterni ve immünoglobulin birikimi (Lupus Band Testi) görülebilir. Bu, diskoid lupus ile diğer dermatitleri ayırmada kritik bir rol oynar.

Kan Tahliliyle Alerji mi Lupus mu Anlaşılır?

Kan tahlilleri, hem alerji hem de Lupus tanısında çok önemli rol oynar, ancak iki durumu ayırt etmede kullanılan belirteçler genellikle farklıdır.

Alerji ve Lupus’ta Kan Belirteçlerinin Karşılaştırması

Alerjik Reaksiyonlara İşaret Eden Belirteçler:

• Spesifik IgE/Total IgE: Yüksek Total IgE ve/veya alerjene spesifik IgE pozitifliği görülmesi alerjiyi destekler.
• Eozinofil Sayısı: Özellikle egzama alevlenmelerinde ve bazı alerjik durumlarda eozinofil sayısında yükseklik gözlenir.

Lupus’a (Otoimmüniteye) İşaret Eden Belirteçler:

• ANA (Antinükleer Antikor): Hastaların %95’ten fazlasında Pozitif çıkar. Lupus’u diğer cilt hastalıklarından ayırmak için kilit rol oynar. Alerjide genellikle negatiftir.
• Anti-dsDNA / Anti-Sm: Pozitif sonuçlar Lupus için oldukça spesifiktir ve hastalığın aktivitesini izlemede önemlidir. Alerjide negatiftir.
• Sedimantasyon / CRP: Hastalık alevlenmesinde, özellikle sedimantasyon, çok yüksek çıkabilir, bu sistemik iltihabı gösterir. Alerjide genellikle normal veya hafif yüksektir.

Kan tahlilleri, alerjik bir tepkinin mi (IgE ve Eozinofil yüksekliği) yoksa otoimmün bir sürecin mi (ANA, Anti-dsDNA pozitifliği) söz konusu olduğunu büyük ölçüde ortaya koyabilir ve doğru uzmana (Alerji Uzmanı veya Romatolog) yönlendirmenin temelini oluşturur.

Hangi Durum Acil? (Alerjik Şok vs. Lupus Alevlenmesi)

Cilt döküntülerinin hepsi acil bir durumu işaret etmez, ancak bazı belirtiler hızlı tıbbi müdahale gerektirir.

Alerjik Acil Durum: Anafilaksi (Alerjik Şok)

Anafilaksi, alerjik reaksiyonların en tehlikeli ve acil formudur. Hayatı tehdit eden, sistemik bir tepkidir.

• Tehlike İşaretleri:
  • Solunum Güçlüğü: Boğazda şişlik, hırıltı, nefes darlığı.
  • Dolaşım Sorunları: Baş dönmesi, bayılma hissi, hızlı nabız, tansiyon düşmesi.
  • Şiddetli Ürtiker: Vücudun geniş bir alanını kaplayan ani başlayan kaşıntılı kabarıklıklar.
  • Gastrointestinal Belirtiler: Şiddetli karın ağrısı, kusma.
• Müdahale: Derhal 112 aranmalı veya en yakın acil servise başvurulmalıdır. Tedavide adrenalin (epinefrin) kritik öneme sahiptir.

Lupus Acil Durum: Şiddetli Organ Tutulumu

Lupus’un alevlenmesi genellikle daha sinsi başlar, ancak şiddetli organ tutulumu acil müdahale gerektirebilir.

• Tehlike İşaretleri:
  • Yeni Başlayan Yüksek Ateş: Altta yatan bir enfeksiyon veya lupus alevlenmesi olabilir.
  • Ani ve Şiddetli Eklem Ağrısı veya Şişlik.
  • Nefes Darlığı/Göğüs Ağrısı: Akciğer veya kalp zarının iltihaplanması (plörezi/perikardit) belirtisi.
  • Ciddi Nörolojik Belirtiler: Nöbet, şiddetli baş ağrısı, bilinç bulanıklığı.
  • İdrar Miktarında Azalma/Şişlik: Böbrek tutulumunun (nefrit) hızla ilerlediğini gösterebilir.
• Müdahale: Acil bir romatoloji veya dahiliye uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Tedavi, yüksek doz kortikosteroidler ve immünosüpresif ilaçları içerebilir.

Kritik Ayırım: Alerjik şok genellikle dakikalar içinde hızla gelişir. Lupus alevlenmeleri ise genellikle daha yavaş, günler veya haftalar içinde ortaya çıkar. Ancak her iki durumda da, yukarıdaki şiddetli belirtiler görüldüğünde zaman kaybetmeden tıbbi yardım alınmalıdır.

Tedavi Yaklaşımlarının Karşılaştırılması

Alerji ve Lupus tedavileri, altta yatan patolojik mekanizmaların farklılığı nedeniyle tamamen ayrılır.

Alerjik Reaksiyonlarda Tedavi

• Temel Amaç: Alerjenle teması kesmek, histamin salınımını engellemek ve iltihabı azaltmaktır.
• İlaç Tedavisi: Antihistaminikler (kaşıntı ve şişliği azaltır), Topikal/Sistemik Kortikosteroidler (iltihabı baskılar), Epinefrin (anafilakside).
• Koruyucu Tedavi: Alerjenlerden kaçınma, deri bariyerini onarıcı nemlendiriciler (egzamada).
• Duyarsızlaştırma: Alerji İmmünoterapisi (Aşı tedavisi): Solunum alerjilerinde ve bazı böcek alerjilerinde bağışıklık sistemini eğitmeyi amaçlar.

Lupus (Sistemik ve Kutanöz) Tedavisinde Temel Yaklaşımlar

• Temel Amaç: Bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırmasını baskılamak ve organ hasarını önlemektir.
• Koruyucu Tedavi: Güneşten Mutlak Korunma (Yüksek faktörlü güneş kremi, koruyucu giysiler) temel koruyucu tedavidir.
• İlaç Tedavisi:
  • Antimalaryaller (Hidroksiklorokin): Cilt, eklem ve genel yorgunluk tedavisinde kilit ilaçtır.
  • Kortikosteroidler: (Düşük veya yüksek dozda) İltihabı baskılamak için kullanılır.
  • İmmünosüpresif İlaçlar: (Metotreksat, Azatiyoprin, Mikofenolat vb.) Şiddetli organ tutulumunda bağışıklık sistemini baskılamak için kullanılır.
  • Biyolojik Ajanlar: (Rituksimab, Belimumab vb.) Hedefe yönelik yeni tedaviler.

Alerji Uzmanı mı, Romatolog mu? Kime Başvurulmalı?

Ciltteki bulguların alerjik mi yoksa otoimmün bir hastalığın (Lupus gibi) belirtisi mi olduğunu anlamak, başvurulması gereken uzmanlık alanını da belirler.

• Alerji ve Klinik İmmünoloji Uzmanı:
  • Ne Zaman: Baskın şikayet kaşıntıysa, ürtiker, egzama veya temas alerjisi şüphesi varsa. Alerji testi (Prick/Yama) ve IgE aracılı reaksiyonların tedavisinde yetkilidir.
• Romatoloji Uzmanı:
  • Ne Zaman: Cilt döküntüsüne ek olarak kronik yorgunluk, eklem ağrısı/şişliği, açıklanamayan ateş gibi sistemik şikayetler varsa. Lupus gibi sistemik otoimmün hastalıkların tanısı, takibi ve tedavisinde ana uzmandır.
• Dermatoloji Uzmanı:
  • Ne Zaman: Hem alerjik döküntülerin hem de tüm cilt Lupus formlarının (diskoid, SCLE, ACLE) ilk değerlendirilmesi ve cilt tedavisi için en uygun uzmandır. Dermatolog, döküntünün tipine göre hastayı doğru uzmana (Alerji veya Romatoloji) yönlendirecektir.

İdeal Süreç: Cilt döküntüsüyle başvuran hasta, öncelikle bir Dermatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmeli; Lupus şüphesi varsa Romatolojiye, alerji şüphesi varsa Alerji ve Klinik İmmünolojiye yönlendirilmelidir.

Ciltteki beklenmedik ve tekrarlayan döküntüler, basit bir alerjik reaksiyonun zararsız bir yansıması olabileceği gibi, Sistemik Lupus Eritematozus gibi hayat kalitesini ciddi şekilde etkileyebilecek otoimmün bir hastalığın da ilk habercisi olabilir. Unutulmamalıdır ki, döküntünün kaşıntılı, gezici ve kısa süreli olması genellikle alerjik bir süreci; skar bırakma, güneşe duyarlılık ve eklem ağrısı/yorgunluk gibi sistemik belirtilerle birliktelik göstermesi ise Lupus şüphesini güçlendirir.

Kesin tanı, sadece bir hekimin detaylı fiziksel muayenesi, titizlikle alınan hasta öyküsü ve uygun laboratuvar testleri (ANA, Anti-dsDNA, Cilt Biyopsisi, Alerji Testleri) ile konulabilir. İnternet üzerindeki bilgi, tıbbi teşhisin yerini asla tutamaz. Kendi kendine teşhis veya tedavi girişimleri, hem alerjik bir acil durumun gözden kaçırılmasına hem de Lupus gibi kronik bir hastalığın erken tedavi fırsatının kaybedilmesine neden olabilir.

Bir Alerji Uzmanına Başvurmanız Gereken Durumlar…

Eğer cilt döküntüleriniz:

• Şiddetli Kaşıntı ile seyrediyorsa,
• Aniden Başlayıp hızla yayılıyorsa,
• Basmakla Geçici Olarak Soluyorsa (ürtiker/kurdeşen),
• Belirli bir yiyecek, ilaç veya temas edilen madde (nikel, deterjan, parfüm) ile net bir zamansal ilişkisi varsa,
• Döküntüye eşlik eden burun akıntısı, hapşırma, astım gibi alerjik belirtiler varsa,

Derhal bir Tıbbi İhbar ve Danışmanlık Hattını (112) aramalı veya en kısa sürede bir Dermatoloji ya da Alerji ve Klinik İmmünoloji Uzmanına başvurmalısınız. Özellikle nefes darlığı, yutma güçlüğü veya bayılma hissi gibi ciddi alerjik reaksiyon (anafilaksi) belirtileri varsa, bu bir acil durumdur ve vakit kaybetmeden tıbbi yardım almanız hayati önem taşır. Doğru teşhis ve tedavi ile alerjik reaksiyonlar büyük ölçüde kontrol altına alınabilir, bu nedenle şüphe durumunda gecikmeyin.