Egzamaya tam olarak neyin neden olduğu net değildir. Bununla birlikte, çoğu araştırmacı, egzama ile gen ve tetikleyicilerin bir kombinasyonu arasında bir bağlantı olduğuna inanmaktadır. Stres potansiyel bir tetikleyicidir. Egzaması olan insanlar genellikle vücudun içinde veya dışında bir maddeye tepki veren veya tetikleyen aşırı reaktif bağışıklık sistemlerine sahiptir. Vücut bu tetikleyicilere iltihaba neden olarak tepki verir. Bu da kaşıntılı, ağrılı cilt gibi egzama semptomları üretir. Stres bazen egzama için bir tetikleyicidir; bazı insanlar stresli hissettiklerinde semptomların alevlenmesi yaşarlar. Diğerleri, semptomlarını kötüleştiren egzamaları nedeniyle stresli hissederler. Sonuç, bir anksiyete ve egzama semptomları döngüsüdür.
Stres ve egzama arasındaki bağlantı
Araştırmacılar stres ve egzama arasında güçlü bağlantılar bulmuş olsalar da, bu bağlantının altında yatan mekanizmaları tam olarak net değildir. Bununla birlikte, stresin neden cilt semptomlarını kötüleştirebileceğine dair birkaç teori vardır.
Savaş ya da kaç tepkisi
Stres, bir kişinin “dövüş ya da kaç” tepkisinin bir parçası olarak egzamaya neden olabilir veya kötüleştirebilir. Bir kişi stresli bir durumda olduğunda, bu savaş ya da kaç modunu tetikler. Vücut, kortizol ve epinefrin gibi daha fazla stres hormonu üreterek yanıt verir. Bununla birlikte, çok fazla kortizol bağışıklık sistemini bozabilir ve cildin iltihaplanmasına neden olabilir. Egzaması olan kişiler bu inflamatuar yanıta özellikle duyarlıdır.
Sitokinler
Sitokinler, kan hücrelerinin aktivitesini ve büyümesini kontrol eden ve vücuttaki bağışıklık ve iltihaplanma tepkilerini etkileyen küçük proteinlerdir. Bazı araştırmalara göre, stres ve egzama arasındaki bağlantı, sırayla inflamatuar yanıtlar ile depresyon veya stres arasındaki iletişimi etkileyen sitokinleri içerebilir.
Bağışıklık sistemi
Stres, bağışıklık sisteminde egzamayı tetikleyebilecek değişikliklerine yol açabilir. Bu değişiklikler nöroendokrin yolları içerir. Bu yollar, hücreler arasındaki hormonal bir iletişim sistemidir.
Alerjik alevlenmeler
Hayvan çalışmalarında yapılan araştırmalar, sinir sistemindeki iltihaplanmanın, stres kaynaklı alerji semptomlarının alevlenmesine neden olabileceğini göstermiştir. Enflamasyon egzamaya neden olabilir.
Egzama nedir ve neden ortaya çıkar?
Egzama veya atopik dermatit, genellikle erken çocukluk döneminde başlayan yaygın bir alerjik cilt rahatsızlığıdır. Ana semptom kaşıntılı, kuru cilttir. Bir kişi etkilenen bölgeleri çizerse, cildi çatlayabilir ve kalınlaşabilir ve kırmızıdan mora renk değişikliği meydana gelebilir. Orta ila şiddetli egzaması olan tüm insanların yarısında saman nezlesi, astım ve gıda alerjileri de vardır.
Filagrin adı verilen bir protein cildin bariyeri için gereklidir. Birisi bu proteinden yoksunsa veya kusurluysa, orta ila şiddetli egzamaya neden olabilir. Bir kişi ayrıca bakteri, polen, deterjan, sabun ve hayvan kepeği ile temas nedeniyle egzama geliştirebilir. Stres egzamayı da tetikleyebilirken, strese bağlı egzama ile tipik bir stres döküntüsü arasında farklılıklar vardır.
Stres döküntüsü genellikle kaşıntılı, yuvarlak kenarlar veya kurdeşen şeklinde görülür. Kurdeşen vücudun herhangi bir yerinde görünebilir ve boyut olarak değişebilir. Genellikle 24 saat içinde kaybolurken, bir kurdeşen nöbeti 6 haftaya kadar sürebilir.
Egzamadan daha fazlası mı?
Anksiyete bozukluğu egzama alevlenmelerini tetikleyebilir. Kaygısı olan bir kişinin durumu ilaçsız yönetmesi zor olabilir. Kaygıya sahip olmak, egzama dahil olmak üzere fiziksel semptomlar üretebilir. Bir kişinin ailesinde kaygı veya depresyon öyküsü varsa, egzamalarını yönetmeden önce bu sorunları ele almaları gerekebilir.
Diğer egzama nedenleri
Egzama karmaşık bir durumdur. Araştırmacılar buna neyin sebep olduğundan emin olmasalar da, aşağıdaki faktörlerin egzamanın gelişiminde rol oynadığı belirtilmektedir:
Bağışıklık sistemi, stres ve iltihaplanma,
Ailede egzama, saman nezlesi, astım veya alerji öyküsü.
Egzama için çeşitli potansiyel tetikleyiciler de vardır, bunlar arasında;
Soğuk, kuru hava
Soğuk algınlığı ya da grip
Losyonlarda ve sabunlarda boyalar ve kokular
Alerjisi olan kişiler için küf, hayvan tüyü, toz, polen ve bazı gıdalar,
Tahriş edici kimyasallar veya yün gibi kaba malzemeler bulunur.
Stresle başa çıkma
Egzama nedeniyle oluşan stresi yönetmek için kişi aşağıdaki yöntemleri deneyebilirsiniz:
Gevşeme tekniklerini kullanın: Meditasyon, yoga, doğada yürüyüşler veya çizim, pişirme veya örgü örme gibi yaratıcı aktiviteler kişinin rahatlamasına yardımcı olabilir.
Egzersiz: Egzersiz yapmak stresi yönetmenin en iyi yollarından biridir. Araştırmacılar, egzersizin ruh halini yükselten etkilerini belirli hormonların ve nörotransmitterlerin salınımına bağladılar. Egzaması olan bir kişi, egzersiz yaptıktan sonra serin veya ılık suyla yıkanmalı ve kıyafetlerini değiştirmelidir.
Uyku kalitesini artırın: Rahat ve sessiz bir yatak odasında uyumak, yatmadan önce ılık bir banyo veya duş almak ve yatmadan önce kafein ve alkolden uzak durmak uyku kalitesini artırmaya yardımcı olabilir.
Bir kişi, rutinlerinde aşağıdakiler de dahil olmak üzere belirli değişiklikler yaparak egzama alevlenmelerini önleyebilir:
Kokusuz cilt ürünleri kullanmak: Kokusuz cilt bakım ürünleri kullanın.
Nemlendirici: Banyodan sonra ve cilt kuru hissettiğinde kokusuz bir losyon veya kremle nemlendirin.
Ilık su kullanmak: Her gün sıcak değil, ılık suda 5-10 dakika banyo yapın veya duş alın. Nemi hapsetmek için banyodan sonra 5 dakika içinde nemlendirici uygulayın.
Bol giysiler giymek: Rahat ve bol olan %100 pamuklu giysiler giyin. Pamuk diğer bazı kumaşlardan daha az tahriş edicidir. Yünün doğrudan cilde temas etmesinden kaçının.
Aşırı sıcaklıklardan kaçınmak: Soğuk cildi kurutabilir ve ısı terlemeye neden olarak egzamayı tetikleyebilir. Aşırı sıcaklıklardan kaçının ve cildi koruyun.
Kokusuz deterjan kullanma: Giysileri ve yatak takımlarını koku ve boya içermeyen bir deterjanla yıkayın.
Özetlemek gerekirse:
Egzama, renksiz, kaşıntılı ve kuru cilde neden olabilen yaygın bir alerjik cilt rahatsızlığıdır. Stres, artan kortizol seviyeleri nedeniyle egzamayı tetikleyebilir, bu da iltihaplanmaya yol açarak egzama semptomlarına neden olur.
Egzama döküntüsü anksiyete veya depresyondan kaynaklanabilir. Bu durumda, bir kişi egzamalarını yönetmeye yardımcı olmak için bu temel koşullar için tedavi aramalıdır. Aile geçmişi, belirli kumaşlar, kokulu ürünler ve aşırı sıcaklıklar dahil olmak üzere egzamanın çeşitli nedenleri ve tetikleyicileri vardır. Stresi yönetmek, cildi düzenli olarak nemlendirmek ve kokusuz cilt bakım ürünleri ve deterjanlar kullanmak semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.